Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

 

---

273 
Хизмат кўрсатиш сифатини баҳолаш 
Нутқли пакетлар кечикиши 
Кечикиш (delay) пакетли коммутация қилиш билан маълумотларни 
узатишнинг исталган тармоғининг ажралмас қисми ҳисобланади. Пакетларни 
коммутация қилиш тармоқлари маълумотларни узатиш учун яратилган ва 
овоз ёки факсимил трафикни реал вақтда, анъанавий телефонияли аналогия 
бўйича узатиш учун улардан фойдаланиш кўп жиҳатдан киритиладиган 
кечикишга боғлиқдир. Кечикиш деганда пакетнинг жўнатувчидан олувчигача 
IP-телефония тармоғи кесишадиган вақт оралиғи тушунилади.
Кечикишнинг 
миқдорий 
катталигининг 
қуйидаги 
градиацияси 
экспериментал тарзда ўрнатилган: 
- 1-даража – 200 мс гача – алоқанинг сифати аъло ҳисобланади. 
Таққослаш учун, УФТф тармоғида 150-200 мс гача кечикишга йўл қўйилган. 
- 2-даража – 400 мс гача алоқанинг сифати яхши ҳисобланади. УФТф 
тармоқлари бўйлаб алоқа сифати билан таққосланса, фарқ кўринади. 
Кечикиш 2-даражанинг юқори чегарасида доимо ушлаб турилса (400 мс да), 
хизматга доир сўзлашувлар учун ушбу алоқадан фойдаланишга тавсия 
этилмайди. 
3-даража – 700 мс гача хизматга доир бўлмаган сўзлашувларни олиб 
бориш учун алоқанинг мақбул сифати ҳисобланади. Алоқанинг бундай 
сифати йўлдош алоқа бўйича пакетларни узатишда ҳам мумкин. 
IP-телефония тармоғидаги умумий кечикиш овозли пакетни рақамлаш, 
сиқиш, шакллантириш учун кечикишларни, шунингдек оралиқ узелларда 
пакетларни каналлар бўйлаб узатишда, қайта ишлашда ва коммутация 
қилишда, қабул қилиш узелида локал коммутация қилишда, аналогли 
кўринишга декомпрессиялаш ва ўзгартиришда жамлайди. Кечикишларни 
камайтириш учун асосий воситалар бўлиб тармоқда юқори унумдорлик 
овозли коммутаторлардан фойдаланиш ва маълумотлар трафиги устидан 
овозли трафикни приоритезациялаш ҳисобланади.