Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

22-маъруза 
 
USENET СЕРВИСИ – ТЕЛЕКОНФЕРЕНЦИЯЛАР ТИЗИМИ. IRC 
СЕРВИСИ – РЕАЛ ВАҚТ ТЕЛЕКОНФЕРЕНЦИЯЛАРИ 
Режа: 
22.1. Usenet сервисининг вазифаси 
22.2. Конференцияга обунани ташкил этиш 
22.3. Usenet сервисининг ишлашини ташкил этиш 
22.4. IRC сервисининг вазифаси 
22.5. mIRCга уланиш ва созлаш
22.6. IRC ваmIRC командалари 
22.6.1. Ник /nick янги_никлар билан ишлаш
22.6.2. Каналлар билан ишлаш 
22.6.3. Матнни жўнатиш 
22.1. Usenet сервисининг вазифаси 
 
Usenet 
– бу тақсимланган ахборот тизимидан иборат бўлган 
телеконференциялар (ёки янгиликлар гуруҳи) ҳисобланади. Usenetда 
марказий сақлаш жойи йўқ ва маълумотлар тармоқда сервердан серверга, 
сервердан мижозга, мижоздан серверга доимо ҳаракатларни амалга 
оширади. Фойдаланувчи
Хабарни жўнатганида дастлаб у фақат унинг серверида мумкин 
бўлади. Лекин ҳар бир 
news
сервер бир неча қўшни серверлар билан 
хабарларни алмашади ва шундай қилиб, хабар тармоқдаги хар бир серверда 
бўлиб қолади. 
Ҳозирги вақтда деярли бутун Usenet-трафик Интернет бўйича 
узатилади, хабарлар формати ва уларни узатиш усули эса электрон почтага 
жуда ўхшайди. Лекин, агар электрон почта аввало «биттага битта» мулоқот 
қилиш учун ишлатилса, у ҳолда Usenet “битта ҳамма учун” принципи 
бўйича ишлайди. 
Фойдаланувчи Usenetда эълон қиладиган хабарлар конференциялар 
ёки янгиликлар гуруҳи дейиладиган мавзуга оид тоифаларга ташкил 
этилади. Гуруҳдаги хабарлар одатда бир неча кунлардан ортиққа 
ушланмайди (яшириш бўйича стандарт қиймат 5). 
Янгиликлар гуруҳи домен номлари тузилмасига ўхшаш ўз 
иерахиясини ҳосил қилади. Масалан, 
sci.math 
ва 
sci.physics 
гуруҳлари 
sci 
(
ингл. 
science 
– фан) иерархиясининг ичида бўлади. 

---

223 
Usenet конференцияларининг иерархияси «Катта Саккизликни» 
ташкил этади: 

comp.*: компютерларга боғлиқ мавзуларни муҳокама қилиш 
(comp.software, comp.sys.amiga); 

misc.*: турли хил мавзулар (misc.education, misc.forsale,misc.kids); 

news.*: Usenet-a янгиликлари (news.groups,news.admin); 

rec.*: кўнгил очиш ва ҳордиқ чиқариш (rec.music,rec.arts.movies); 

sci.*: илмий мунозаралар (sci.psychology,sci.research); 

soc.*: ижтимоий мавзулар (soc.college.org,soc.culture.african); 

talk.*: 
сўзлашувлар, 
шужумладан 
«қайноқ» 
мавзулардагисўзлашувлар (talk.religion, talk.politics); 

humanities.*: санъат, адабиёт, фалсафа (humanities.classics, 
humanities.design.misc). 
Usenet билан ишлаш учун иловалар ёрдамида фойдаланувчи исталган 
мумкин бўлган конференцияларга “ёзилиши” мумкин. у бир ёки бир неча 
кичик гуруҳларни танланиши ва уларга ёзилишни амалга ошириши мумкин. 
Обуна бўлиш (ёзилиш) фойдаланувчини уни қизиқтирадиган мавзу бўйича 
янги мақолаларни пайдо бўлганлиги ҳақида огоҳлантириш процедураси 
кўзда тутади. Табиийки, фойдаланувчи ўзи ҳам хабар кўринишида 
расмийлаштирилган ўз фикрини гуруҳга жўнатиши мумкин. Хабар Internet 
почта хабари стандартига мувофиқ расмийлаштирилади. Ҳақиқатда Usenet 
даврий нашр функиясини билдиради.