Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги муҳаммад ал-хоразмий номидаги

C-suite - kompaniyadagi eng muhim menejerlar guruhi. 
10
HR - tashkilotda ishlaydigan xodimlar to'plami; kompaniya xodimlari. 
11
Data analyst. Ma’lumotlar tahlilchisi ma'lumotlarni yig'ish va o'rganish, qoliplarni topish va tahlil qilish asosida 
mantiqiy xulosalar chiqaradi. 

---

476 
sislari, biznes foydalanuvchilari va kompaniya rahbari yuqori darajadagi har xil 
tahlillar hamda kuzatilgan jarayonlardan kelib chiqqan boshqaruv yoki bozor 
sohasidagi qarorlarni qabul qilishda foydalanishlari mumkin. BI tizimi tashkilotga 
ko’rinishni, samaradorlikni yaxshilashga va javobgarlikni mustahkamlashga 
yordam beradi. BI ning kamchiliklari shundaki, bu ko’p vaqt talab qiladigan va 
juda murakkab jarayon hisoblanadi. 
RAQAMLI IQTISODIYOTNI RIVOJLANISHIDA AXBOROT-
KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARINING AHAMIYATI 
Z.X. Nosirova (o’qtuvchi, Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU) 
J.Ravzatov (magistrant, Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU) 
Hozirgi davrda ijtimoiy hayotning har bir sohaga axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalarining keng joriy etilishi natijasida raqamli iqtisodiyotning roli 
yildan-yilga ortib bormoqda. Raqamli iqtisodiyotning yaralishi va taraqqiy etishi 
yangi texnologiyalarning rivojlanishi bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, bu ikki 
mavzuni bir-biridan ajratish mumkin emas. Axborot texnologiyalarini rivojlantirish 
raqamli iqtisodiyotni qurish uchun zarur negizni yaratadi. Qaysi sohaga nazar 
tashlamang, “raqamli” so‘ziga duch kelamiz. Sohani rivojlantish, uning kelajagini 
o‘ylash, unga eng so‘nggi rusumdagi texnik-uskunalarni, dasturiy mahsulotlarni 
joriy qilmasangiz, ishchi-xodimlar uchun kundan-kun qulay shart-sharoit yaratib 
bermasangiz, imkoniyat darajasida faoliyatingizda inson omilini kamaytirib 
bormasangiz, raqobatga bardosh berolmay, o‘z-o‘zidan chetga chiqib qolasiz. 
Raqamlashtirish bu hayotning turli sohalariga, jumladan iqtisodiyot, 
ta’limning barcha bosqichlari, madaniyat, tibbiyot, turizm, qishloq xo‘jaligi, 
xizmat ko‘rsatish va boshqa jarayonlarga raqamli texnologiyalarni joriy qilishdir. 
Raqamli iqtisodiyot esa raqamli texnologiyalarga asoslangan elektron biznes va 
elektron tijorat bilan chambarchas bog‘liq iqtisodiy faoliyat hamda shu faoliyat 
natijasida ishlab chiqariladigan va sotiladigan raqamli tovarlar va xizmatlar 
yig‘indisi. Raqamli iqtisodiyotining izchil rivojlanishining birinchi va eng muhim 
omili zamonaviy AKT-infratuzilmani yaratishdir. Axborot-texnologik platforma-
larda faoliyat ko‘rsatadigan raqamli iqtisodiyot jadal rivojlanmoqda, bu esa 
shunday platformalarning yangi modellarini yaratish zaruratini taqozo etmoqda. 
Raqamli iqtisodiyot jamiyat hayotining barcha sohalarida, jumladan, iqtisodiyot 
sohasida ham muhim rol o‘ynaydi. Raqamli iqtisodiyotni shakllantirish jarayoni 
iqtisodiyotda qo‘shimcha qiymat yaratishning barcha bosqichlarida zamonaviy 
axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va Internetni joriy etish hisobiga yangi 
texnologik darajaga o‘tish bo‘yicha kompleks vazifalardir. Davlatning raqamli 
iqtisodiyotni rivojlantirish yo‘lini tanlaganligi axborot texnologiyalari sohasida va 
umuman, elektron hujjatlar aylanmasi sohasida yangi yo‘nalishlar ochib beradi.

---

477 
Raqamli texnologiyalar tomon burilishga butun jahon internet tarmog‘i va sifatli 
aloqaning rivojlanishi sababchi bo‘ldi.
Ta’kidlash joizki, bugungi kunda foydalanuvchilar oziq-ovqat mahsulotlariga 
buyurtma berish uchun Telegram botlaridan faol foydalanmoqdalar. Agar e'tibori-
mizni jahon hamjamiyatiga qaratadigan bo'lsak, bugungi zamonaviy-iqtisodiy 
rivojlanish
va raqabatbardoshligini oshirish dunyo mamlakatlari iqtisodiy rivojla-
nishning qaysi modelini tanlamasin mamlakat iqtisodiyotining jahon xo’jaligidagi 
mavqei va o’rni uning raqobatbardoshlik darajasi bilan belgilanadi. Xalqaro 
iqtisodiy raqobat texnik taraqqiyotning eng muhim omili hisoblanadi va uning 
ta’sirida ishlab chiqarish, boshqaruv texnologiyalarining doimiy yangilanib borish 
jarayoni davom etadi, ishlab chiqarilayotgan mahsulot turlari yangilanadi va sifati 
ortib boradi. Raqobatbardoshlik deganda odatda tovar ishlab chiqaruvchilarning 
minimal rentabellikni ta’minlovchi narxda tashqi bozorda sotish uchun ishlab 
chiqarishga bo’lgan qobiliyati tushuniladi. Shuningdek, turli internet do‘konlar, 
elektron to‘lov tizimlari ham faol rivojlanib bormoqda. Faqat hozirgi kungacha 
foydalanuvchilar katta xarajatlar talab qilmaydigan kichik bitimlarni amalga 
oshirmoqdalar, o‘rtacha xarid hajmini oshirishga esa unchalik tayyor emaslar. 
Endigi masala o‘rtacha va yirik iqtisodiy bitimlar va moliyaviy operatsiyalarni 
raqamli texnologiyalar orqali amalga oshirishni rivojlantirishdan iborat.