Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида 2004 йил 17 декабрда 1434-сон

"Банк инфратузилмасини ривожлантиришга сарфланган маблағлар" ш/ҳ;

Кт 30903 -

"Умумий захира фонди"; "Банк инфратузилмасини ривожлантиришга сарфланган маблағлар" ш/ҳ.

IV. ГАРОВГА ЭГАЛИК ҲУҚУҚИНИ ҚЎЛЛАШ
(ГАРОВГА ҚЎЙИЛГАН МОЛ-МУЛКНИ УНДИРИШ)
ЙЎЛИ БИЛАН ОЛИНГАН АСОСИЙ ВОСИТАЛАРНИ
ҲИСОБГА ОЛИШ

19. Агар гаров таъминота остида кредит олган қарздор ўз мажбуриятларини бажармаса, банк гаровга нисбатан ўз ҳуқуқини қўллаши ва уни сотиши ёки ўз мулкига (эгалигига) олиши мумкин. Ундирилган гаровга қўйилган мол-мулк дастлаб сотиш учун мўлжалланган ундирилган мол-мулк ва бошқа кўчмас мулкни ҳисобга олиш тўғрисидаги меъёрий ҳужжатларга мувофиқ акс эттирилади.

20. Банк ундирилган мол-мулкни ўз асосий воситалари сифатида ишлатишга қарор қилганда қуйидаги бухгалтерия ўтказмалари акс эттирилади:

Дт 165**-	Асосий воситаларнинг тегишли ҳисобварағи;
Дт 16799 -	"Банкнинг бошқа хусусий мулклари бўйича кўрилиши мумкин бўлган зарарларни қоплаш захираси (контр-актив)";
Кт 16701 -	"Кредит ва лизинг бўйича гаров ҳисобидан ундирилган мулк".

Банкнинг асосий воситалари сифатида фойдаланишга топширилган ундирилган мол-мулк бўйича эскириш мазкур Йўриқноманинг VII бўлимига мувофиқ ҳисоблаб ёзилади.
V. КЕЙИНГИ ХАРАЖАТЛАРНИ ҲИСОБГА ОЛИШ

21. Кундалик хизмат кўрсатиш харажатлари мунтазам амалга оширилади ва автивларни ишга яроқли ҳолатда сақлаб туришга йўналтирилган. Бундай харажатлар асосий воситалар объектининг баланс қийматига киритилмайди, балки жорий харажатлар сифатида акс эттирилади. Кундалик хизмат кўрсатиш харажатлари биринчи навбатда, бу: ишчи кучи харажатлари ва сарфланадиган материаллар, улар шунингдек кичик қисмларга қилинган харажатларни ҳам ўз ичига олиши мумкин.

22. Баъзи асосий воситалар объектларининг қисмлари муайян вақт оралиғидан кейин муттасил алмаштиришни талаб қилиши мумкин. Шунингдек, асосий воситаларнинг баъзи объектлари тез-тез қайтариладиган алмаштиришлар, масалан, бинонинг ички деворларини алмаштириш заруратини камайтириш мақсадларида ёки биргина алмаштириш учун харид қилиниши мумкин. Бундай асосий воситалар объекти қисмларини алмаштириш харажатлари, агар улар асосий воситалар таърифига мувофиқ бўлса, улар юзага келган вақтда ушбу объектнинг баланс қийматига киритилади. Алмаштириб бўлинган қисмларнинг баланс қиймати ушбу алмаштирилган қисмлар бўйича эскириш алоҳида ҳисоблаб ёзилган ёки ҳисоблаб ёзилмаганлигидан қатъи назар ҳисобдан чиқарилади. Агар банкнинг эски алмаштирилган қисмнинг баланс қийматини аниқлашнинг амалда имкони бўлмаса, унда баланс қиймати сифатида янги алмаштирилган қисмнинг уни харид қилинган ёки қурилган вақтдаги қийматидан фойдаланиш мумкин.

23. Асосий воситалар объектидан фойдаланишни давом эттириш шарти бўлиб ушбу объект қисмлари алмаштирилганлигидан қатъи назар носозликлар мавжуд бўлиши юзасидан мунтазам текширувлар ўтказиш ҳисобланаши мумкин. Ҳар бир текширувни амалга оширишда уни ўтказиш харажатлари, агар тан олиш мезонларига риоя этилса, алмаштириш қиймати сифатида ушбу асосий воситалар объектининг баланс қиймати таркибида тан олинади. Олдинги текшириш харажатларининг қолган баланс қиймати ҳисобдан чиқарилади. Бу ушбу объектни харид қилиш ёки қуриш операцияси чоғида олдинги текширув қиймати идентификацияланганлигидан қатъи назар амалга оширилади. Зарурат туғилганда, объектни харид қилиш ёки қуриш пайтида жорий текширув компонентининг қиймат кўрсаткичи сифатида келгуси шунга ўхшаш текширувнинг тахмин қилинган қийматидан фойдаланиш мумкин.

24. Активлардан фойдаланиш самарадорлигини оширадиган ёки уларнинг фойдали хизмат муддатини узайтирадиган асосий воситаларга тегишли бўлган харажатлар капитал харажатлар сифатида ҳисобга олинади ва уларнинг баланс қийматини кўпайтиради.

Капитал харажатларга такомиллаштириш, алмаштириш, капитал таъмирлаш бўйича харажатлар киради.
Капитал таъмирлаш - активнинг хусусияти ва сифатини сезиларли даражада яхшилайдиган, самарадорлиги ва фойдали хизмат муддатини оширадиган таъмирлаш бўлиб, мунтазам асосда амалга оширилади. Харажатларни капиталлаштиришда уларнинг суммаси активнинг қийматига ўтказилади ҳамда, агарда зарур бўлса, замонавийлаштирилган активнинг фойдали хизмат муддати қайта кўриб чиқилади.

25. Агар асосий воситага (ускунага) янги қисмлар ва деталларни қўшиш, ёки мавжуд бинога қўшимча иншоотлар қуриш активнинг ажралмас қисми ҳисобланса, харажатлар активнинг баланс қийматига киритилади. Агар қўшиш ажралган ва мустақил ҳолда амал қилса ёки ҳар хил хизмат муддатига эга бўлса, у алоҳида инвентар бирлик сифатида ҳисобга олинади.