Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги


Fransiya davlatining tashkil topishi va



Download 162,5 Kb.
bet2/23
Sana06.01.2022
Hajmi162,5 Kb.
#323247
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23
Bog'liq
FRANSIYA IQTISODIYOTIDA TURIZMNING TUTGAN O'RNI

1. Fransiya davlatining tashkil topishi va

rivojlanish bosqichlari
Fransiya feodal munosabatlar eng rivojlangan, klassik shaklga ega bo`l-gan davlat edi. U 843 yilda Verden shahrida Karl Buyukning uch nevarasi yig`ilishida franklar imperiyasining uch qismga bo`linib ketishi natijasida tashkil topgan. Verden ahdiga muvofiq marhum Ludovik Xudojo`yning katta o`g`li Lotar imperatorlik unvonini saqlab qoldi, lekin ukalari Ludovik Nemis va Karl Yaltiroqboshga nisbatan hech qanday maxsus huquqqa ega emas edi. Ukalarining har qaysisi o`z holicha mustaqil qirol bo`lib qoldi, Lotarga Italiya, Sharqda Reyn bilan G`arbda Mass, Shelda, Sena va Rona daryolari o`rtasidagi yerlar (bunga Burgundiya ham kiradi), Reynning sharqidagi yerlar Ludovik Nemisga tegdi. Lotarga qarashli yerlarning g`arbidagi yerlar Karl Yaltiroqboshga tegdi. Keyinroq, Lotar o`lgandan so`ng yerlar qaytadan bo`linadi. Lotarning avlodlari Italiyadagi yerlarnigina o`z qo`lida saqlab qo-ladi, Reyn bo`yidagi yerlarning hammasini Ludovik bilan Karl o`zaro bo`li-shib oldi. Burgundiya mustaqil qirollik bo`lib ajralib chiqdi. Imperatorlik un-voni keyinroq borib Karolinglar xonadonining boshqa avlodlari vakillariga o`tdi. Masalan, 875-877 yillarda Karl Yaltiroqbosh imperator bo`ldi, 880-887 yillarda imperatorlik toji Ludovik Nemisning o`g`li Karl Semizga o`tdi. X asrning boshlariga kelib esa imperatorlik unvonining hech kimga hech qanday real ahamiyati qolmadi.

Shu tariqa, Verdenda bo`lgan taqsimot Yevropada keyinchalik vujudga kelgan uchta katta davlat - Fransiya, Germaniya va Italiyaning tashkil topi-shini umumiy bir tarzda belgilab berdi. IX asrning o`rtasida mazkur davlat-larning ichida eng yaxliti "g`arbiy franklar"ning davlati edi, u keyinchalik vujudga kelgan Fransiyaning kurtagi bo`ldi. Bu yerdagi aholining asosiy om-masi endi tashkil topayotgan fransuz xalqidan iborat bo`lib, u alohida bir shi-moliy roman tilida, ilk fransuz tilida gapirishar edi. Bu davlatning poytaxti Parij bo`lib, u Luara daryosi yaqinidagi Sena daryosi bo`yida joylashgan. "G`arbiy franklar qirolligi"da yoki, oddiy qilib aytganda, Fransiyada (uni X-XI asrlarda Fransiya deb atay boshlaydilar) Korolinglar X asrning oxirigacha hokimiyatni o`z qo`llarida saqlab keldi.

Germaniya va Italiyada esa Korolinglar ancha ilgari X asrning boshla-ridayoq hokimiyatdan mahrum bo`ldi. Lekin Fransiyada ham feodal tarqoqlik tezlik bilan avj olib bordi. "Birinchi fransuz qiroli" Karl Yaltiroq-bosh o`z zodagonlariga uzluksiz yon berishga majbur bo`ldi. 847 yilda u Mersen kapi-tulyariysini chiqarib, unda har bir erkin kishiga senor topib olishni taklif qil-di; qirol o`z fuqarolari ustidan shunday hokimiyatga ega bo`ldi. 887 yildagi Kersin kapitulyariysi yer benifitsiylarining, shuningdek, graflik lavozimining ham nasldan-naslga meros bo`lib qolishini qonunlashtirdi. Shu vaqtdan bosh-lab benifitsiylar nasldan-naslga meros bo`lib qoladigan yerlarga - feodlarga, lenlarga; graflik vitse-graflik (vikontlik), markgraflik (yoki markizlik) va gersoglik unvonlari nasldan-naslga qoladigan knyazlik unvonlariga aylandi. Joylarda hududiy hukmdorlarga xos barcha huquqlarga, ya`ni qirollik huquq-lariga o`xshash huquqlarga ega bo`lgan knyazlik sulolalari vujudga kela boshladi.

Shunday qilib, Fransiya davlati tashkil topgan vaqtda nomigagina yagona davlat bo`lib, aslida u ko`pgina (aniqrog`i o`n mingga yaqin) xilma-xil senorliklarning yig`indisidan iborat edi. Bularning ba`zilari qirol hokimiyatini rasman tan olgan, lekin amalda deyarli mustaqil edi. Boshqa senorlar esa faqat qirolga sodiqlik haqida qasamyod qilar, biroq hatto rasman bo`lsada unga bo`ysunmagandi. Ular qirolga bo`ysunishni - vassal bo`lishni tahqirlanish, deb hisoblardilar.

Bu vaqtda Fransiyada milliy birlik ham, yagona til ham bo`lmagan edi. Fransuz millati ancha keyinroq - XVI asrda gallar, britlar, rimliklar, franklar va boshqa xalqlarning avlodlaridan shakllangandi.

O`rta asrlardagi Fransiya davlati va huquqi tarixini quyidagi davrlarga bo`lish mumkin:

1. Senorlik monarxiyasi davri - IX-XIII asrlar.

2. Tabaqa-vakillik monarxiyasi davri - XIV-XV asrlar.

3. Mutlaq monarxiya davri - XVI-XVIII asrlar.

Butun feodal tuzumning chuqur inqirozi 1789 yilgi revolutsiyaga olib keldi. Ushbu revolutsiya natijasida Fransiyada absolutizm va u bilan birga butun eski siyosiy tartib batamom barham topdi.



Download 162,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish