Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

муҳофаза қилиш 
фаолиятининг асосий 
йўналишлари 
конституциявий назорат, унинг вазифаси қонун 
чиқарувчи ва ижро этувчи ҳокимиятлар 
томонидан чиқарилган ҳужжатларнинг 
Конституцияга мослигини таъминлаш 
одил судлов
 
– бу қонунга ва у билан 
белгиланган тартибга қатъий риоя қилган 
ҳолда жиноят, маъмурий, фуқаролик ва 
хўжалик ишларини кўриб чиқиш орқали турли 
низоларни ҳал қилиш усулидир
хўжалик судлов ишларини юритиш, яъни 
фуқаролик ҳуқуқий (иқтисодий низолар) ва 
бошқарув соҳасидаги ҳуқуқий 
муносабатларидан келиб чиқадиган низоларни 
ҳал қилишда суд ҳокимиятини амалга ошириш 
судларнинг фаолиятини ташкилий ва моддий-
техника жиҳатидан таъминлаш, у
суд 
органларининг нормал ҳаракат қилишини 
таъминлашга ва суд қарорларини ижро этиш 
бўйича ишни ташкил этишга йўналтирилган 
прокурор назорати, яъни прокурор 
аралашувининг махсус чораларини қўллаш 
орқали қонун бузилиш ҳолатларининг олдини 
олиш ва уларни бартараф этиш бўйича 
прокуратуранинг фаолияти 
жиноятларни аниқлаш ва тергов қилиш, яъни 
жиноятларни аниқлашга, айбдор шахсларни 
фош этишга ва уларни жиноий жавобгарликка 
тортишга йўналтирилган фаолият 
юридик ёрдам кўрсатиш ва жиноят ишлари 
бўйича ҳимоя қилиш 

---

374 
Судлов ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш фаолиятининг 
белгилари 
 
 
Судлов ва ҳуқуқни 
муҳофаза қилиш 
фаолиятининг белгилари 
Судлов ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш 
фаолияти фақат махсус ваколатли давлат 
органлари томонидангина амалга 
оширилади, уларга нисбатан қонунчилик 
билан комплектлаш, ташкил этиш ва 
фаолият кўрсатишнинг қатъий тартиби 
ўрнатилган. 
Судлов ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш 
фаолияти шахс, жамият ва давлатнинг 
ҳуқуқларини жиноий ва бошқа 
тажовузлардан ҳимоя қилишга 
йўналтирилган. 
Судлов ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш 
фаолияти қонун билан белгиланган 
тартибга қатъий риоя қилган ҳолда амалга 
оширилади. Муайян ҳуқуқни муҳофаза 
қилиш чораларини қўллаш ёки қўлламаслик 
тўғрисидаги қарорни қабул қилиш чоғида 
ваколатли орган (мансабдор шахс) тегишли 
ҳолат учун қонунда назарда тутилган 
муайян қоидаларга, жиноят ва фуқаролик 
судлов ишларини юритиш қоидаларига, 
суриштирув ва дастлабки терговни олиб 
бориш қоидаларига ва ҳоказоларга риоя 
этиши шарт. 
Судлов ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш 
фаолияти фақат давлат мажбурлов 
чораларини қўллаш ёки жазоларни 
тайинлаш, юридик таъсир чораларини 
қўллаш орқалигина амалга оширилади. 
Юридик таъсир чоралари қонунга қатъий 
риоя қилган ҳолда қўлланилади, қонун 
ушбу чоралар қўлланилишининг 
асосларини ҳам, муайян ҳолатда 
қўлланилиши мумкин бўлган аниқ 
чораларни ҳам белгилайди. 

---

375