Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Судьялар. 
Японияда барча судьялар ўз лавозимларига 10 йиллик 
муддатга тайинланадилар. Тайинланишлар Вазирлар Маҳкамаси 
томонидан, аксарият судларда Олий суд томонидан тузилган 
номзодлар рўйхати асосида амалга оширилади (Олий суд раиси 
император томонидан тайинланади). 10 йил ўтгач, судья ўз 
лавозимига қайта тайинланиши мумкин, ушбу жараён қонунда 
белгиланган истеъфо ёшига (65 ёки 70 ёш) етгунга қадар давом этади. 
Конституцияда судья нуфузини оширишга қаратилган бир қатор 
чоралар кўзда тутилган. 
Хусусан, Олий суд аъзолигига тайинланишдан олдин Вакиллар 
палатасига ўтказиладиган навбатдаги сайловлар давомида “халқ 
кўригидан” ўтиш лозим. Агар сайловчиларнинг аксарияти бирор-бир 
судьяни ишдан четлатишни талаб қилса, у ҳолда ўша судья ўз 
лавозимидан маҳрум бўлади. Бундай процедура ҳар ўн йилда 
қайтарилади. Мазкур қоидалар ташқи томондан жуда самарали 
кўринса-да, кўпчилик япон давлатшунослари бунга жиддий шубҳа 
билан қарайдилар, чунки сайловчиларнинг кўпчилиги Олий суд 
аъзоларини яхши билмайдилар ва овоз беришга жиддий аҳамият 
бермайдилар. Барча судлар судьялари ўз вазифаларидан ошкора 
муҳокама қилиш натижасида импичмент жараёнига мувофиқ 
четлатилишлари мумкин (импичмент жараёни судьяни айблаш 
парламентнинг махсус органлари томонидан муҳокама қилинишини 
билдиради). 
Судьялик лавозимини эгаллаш учун, шунингдек, прокурор ёки 
адвокат бўлиш учун қатъий танлов қоидалари белгиланган. 
Кўрсатилган учта йўналишнинг бирида ўзини амалий фаолиятга 
бағишлашни 
хоҳлаган 
япон 
университетлари 
юридик 
факультетларининг 
битирувчилари 
адлия 
вазирлиги 
махсус 
комиссияси томонидан ҳар йили ўтказиладиган имтиҳонлардан 
ўтишлари лозим. Мазкур комиссия томонидан қўйиладиган талаблар 
шунчалик юқорики, имтиҳон топширувчиларнинг 2-3 фоизигина 
ушбу талабларга жавоб бера олади. Японияда профессионал 
юристлар корпорацияси ўз ҳамкасблари сонини атайлаб чеклайди: 

---

331 
120 миллион аҳолиси бўлган мамлакатда 2000 судья, 2100 прокурор, 
12000га 
яқин 
адвокат 
бўлиб, 
бу 
бошқа 
капиталистик 
мамлакатлардагидан анча камдир. Японияда янги кадрларнинг асосий 
манбаи бўлмиш адлия ходимларини тайёрлаш курслари ғалвиридан 
йилига кўпи билан 500 киши ўтади
1
.