Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Конституциявий 
суд 
мажлиси 
иштирокчилари. 
Конституциявий суд мажлисида ҳозир бўлган шахслар процесс 
иштирокчилари деб номланади.
Тарафлар, 
тарафларнинг 
вакиллари, 
гувоҳлар, 
экспертлар, 
мутахассислар 
– 
Конституциявий суд 
мажлисининг 
иштирокчилари
ҳисобланадилар. 
Конституциявий суд мажлисида Ўзбекистон Республикаси 
Президенти, Олий Мажлис Конунчилик палатасининг Спикери, 
унинг ўринбосарлари, Олий Мажлис Сенатининг Раиси, унинг 
ўринбосарлари, Бош вазир, Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи 
Кенгеси Раиси, Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Раиси, 
Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик судининг Раиси, 
Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ва Адлия вазири 
қатнашишлари мумкин. Улар кўриб чиқилаётган барча масалалар 
юзасидан ўз фикрларини баён этишга ҳақлидирлар.
Норматив-ҳуқуқий 
ҳужжатнинг 
конституциявийлигини 
текшириш тўғрисида таклиф билан мурожаат этган ташаббускорлар, 
шунингдек, конституциявийлигини текшириш тўғрисида масала 
қўйилаётган норматив-ҳуқуқий ҳужжатни чиқарган, халқаро 
шартномани тузган органлар, мансабдор шахслар конституциявий 
судловда 
тарафлар
ҳисобланади. Суд мажлиси вақти ва жойи 
тўғрисида тегишли тарзда хабардор қилинган тарафлардан бири ёки 
унинг вакили Конституциявий суд мажлисига келмаслигининг ўзи, 
масаланинг кўриб чиқилишига ва унинг юзасидан қарор қабул 
қилинишига тўсқинлик қилмайди. Тарафлардан бири ёки унинг 
вакили суд мажлисининг вақти ва жойи ҳақида билдириш хатини 
олмаганлиги ёки ўз вақтида олмаганлиги оқибатида Конституциявий 
суднинг мажлисига келмаган такдирда ёхуд тараф билдириш хатини 
олганлиги ҳақида маълумотлар бўлмаса, агар тараф тегишли 

---

281 
масалани қўриб чиқишда ўзининг иштирок этиш нияти борлигини 
билдирган бўлса, суд мажлиси кейинга қолдирилиши лозим. Судда 
масалани кўриш, иккала тараф келмаган, уларнинг келмаганликлари 
сабаби судга номаълум бўлган ҳолларда ҳам кейинга қолдирилиши 
мумкин.
Тарафларнинг вакиллари
– бу Конституциявий судда тарафлар 
томонидан уларнинг манфаатларини ҳимоя қилиш топширилган 
шахслар. Суд мажлисида тарафларнинг вакиллари сифатида 
адвокатлар, мутахассислар ва тараф (тарафлар) томонидан уларнинг 
ваколатлари кўрсатилган ҳолда берилган ишончнома асосида бошқа 
шахслар иштирок этишлари мумкин. 
Конституциявий 
судда 
лавозими 
бўйича 
қуйидагилар 
тарафларнинг вакиллари бўлишлари мумкин: таклифни киритган 
органнинг раҳбари, конституциявийлигини текшириш тўғрисида 
масала қўйилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатни чиқарган, халқаро 
шартномани тузган органларнинг раҳбарлари, мансабдор шахслари. 
Гувоҳлар, экспертлар ва мутахассислар. 
Конституциявий суд 
мажлисига зарур маълумотлар ёки материалларга эга бўлган шахслар, 
экспертлар ва мутахассислар чақирилиши мумкин. Уларга ўз нуқтаи 
назарини фаол ҳимоя қилиш учун зарур бўлган ҳуқуқлар берилади.
Конституциявий судда ишларни кўриш муносабати билан жалб 
этилган экспертлар, мутахассислар ва таржимонларга қонун 
ҳужжатларига мувофиқ харажатлар ва ҳақ тўланади. 
“Ўзбекистон 
Республикасининг 
Конституциявий 
суди 
тўғрисида”ги Қонуннинг 23-моддасига мувофиқ, Конституциявий суд 
томонидан чақирилган гувоҳлар, экспертлар ва мутахассисларнинг 
келиши шарт. 
Улар келмаган ҳолларда Конституциявий суд қуйидаги 
қарорлардан бирини қабул қилади: 
1) гувоҳлар, экспертлар ёки мутахассислар йўқлигида ишни 
моҳияти бўйича кўриб чиқиш мумкинлиги тўғрисида; 
2) гувоҳлар, экспертлар ёки мутахассислар келмаганлигининг 
оқибатларини ҳал қилиш масаласини иш материалларини текшириш 
тугаллангунга қадар кейинга қолдириш ва масаланинг моҳияти 
бўйича кўриб чиқиш бошланиши тўғрисида; 
3) суд мажлисида танаффус эълон қилиш ва гувоҳлар, экспертлар 
ёки мутахассислар келишини таъминлаш чораларини кўриш 
тўғрисида; 

---

282 
4) агар келмаган гувоҳлар, экспертлар ёки мутахассислар 
йўқлигида ишни тўғри ҳал этишнинг имкони бўлмаса, ишни кўриб 
чиқишни кейинга қолдириш тўғрисида. 
Давлат тилини билмайдиган мажлис иштирокчилари ўз она 
тилида сўзга чиқишлари ва тушунтиришлар беришлари ҳамда 
таржимон хизматидан фойдаланишлари мумкин. Суд мажлисини 
таржимон билан таъминлаш вазифаси Конституциявий суд 
девонининг тегишли бўлинмаси зиммасига юкланади. 
Суд мажлисининг барча иштирокчилари ва мажлис залида ҳозир 
бўлган бошқа шахслар Конституциявий судга ҳамда суд интизоми ва 
одобининг белгиланган қоидаларига ҳурмат билан муносабатда 
бўлишлари, раислик қилувчининг мажлис тартибига риоя этиш 
ҳақидаги кўрсатмаларига сўзсиз итоат этишлари шарт. 
Конституциявий суд мажлисининг тартибини бузиш, раислик 
қилувчининг мажлис тартибига риоя этиш ҳақидаги кўрсатмаларига 
бўйсунмаслик, Конституциявий судда қабул қилинган қоидаларни 
менсимаслик қонунда белгиланган жавобгарликка сабаб бўлади.