Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти қ. Р. Абдурасулова



Download 1,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/94
Sana12.04.2022
Hajmi1,81 Mb.
#546692
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   94
Bog'liq
Крим гия дарслик Абдурасулова 2008

икки қисм
дан иборат. 
1
Иншаков С.М. Криминология. – М., 2000. – 20-б.


26 
Биринчи қисм
ҳисобга олинмаган ѐхуд давлат идоралари, ав-
вало ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари томонидан рўйхатга 
олинмаган жиноятларни қамраб олади. Бу асосан жиноятлар 
ҳисобини юритиш ва уларни рўйхатга олиш қониқарсиз ташкил 
этилганлиги натижасидир. Аммо жиноятлар ҳақидаги ҳар хил 
ахборотларни ҳисобга олишдан ҳар хил сабабларга кўра (аввало 
муайян қонунбузарликлардан холилик муҳитини сохта равишда 
вужудга келтириш учун) онгли тарзда яшириш ҳолатлари ҳам 
учраб туради. 
Давлат органлари томонидан рўйхатга олинадиган жиноят-
лар «музтоғ» («айсберг»)нинг сув юзасидаги қисми эканлиги, 
унинг тўртдан уч қисми яширинлиги умум эътироф этилган. 
Масалан, ўғриликлар сони жуда кўплиги шубҳасиз. Лекин 
амалда ҳар уч ўғриликдан бири рўйхатга олинади.
 
Латент жиноятчиликнинг 
иккинчи қисми
амалда мавжуд 
бўлган ва кўпчилик жиноят сифатида қабул қиладиган, лекин 
ҳозиргача давлат томонидан жиноят сифатида расман тан олин-
маган ижтимоий хавфли қилмишлардан иборат. Илгари амал 
қилган аналогия институти, гарчи бу қонунийликка зид бўлса-
да, қонунчиликдаги муайян камчиликлар ўрнини тўлдириш им-
конини берарди. Маълумки, 1959 йил ЎзССР Жиноят кодекси 
қабул қилинганидан сўнг, аналогия, яъни муайян моддада му-
фассал ѐки тўғридан-тўғри назарда тутилмаган қилмишни жи-
ноий деб топиш бекор қилинди. 
Масалан, экология соҳасидаги жиноий қилмишлар, «халқа-
ро» жиноятлар, «оқѐқалилар»нинг жиноий қилмишлари (ман-
сабдорлик жиноятларининг ҳар хил турлари), аксарият иқтисо-
дий жиноятлар (ноқонуний кредитлаш, даромадни ҳисоб ва со-
лиқдан яшириш, корхона учун фойдасизлиги аѐн битим тузиш, 
сохта корхона ташкил этиш, нарх-навони сунъий тарзда оши-
риш, қалбаки товарлар чиқариш ва б.) ва компьютер жиноятчи-
лиги асосан латент (яширин) бўлиб қолаѐтир. Уларни кримино-
логик жиҳатдан ҳар томонлама ўрганиш ва уларнинг жиноят-
ҳуқуқий кўрсаткичларини аниқлаш ҳозирги даврнинг мушкул 
ва долзарб вазифаларидан биридир. Зотан, латентлик ҳодисаси 
жуда кўп салбий оқибатларга сабаб бўлади. У жиноятчиликнинг 
ҳақиқий миқѐси, шакллари ва таркиби, жамият, давлат ва фуқа-
роларга етказилган маънавий ва моддий зарарнинг миқдори ва 
хусусияти ҳақида нотўғри тасаввур беради. Латентлик натижа-


27 
сида жиноятлар содир этилишига имконият яратувчи барча ҳо-
латларни аниқлаш, жиноят учун жазонинг муқаррарлиги прин-
ципини рўѐбга чиқариш қийинлашади, жиноятчиларда ва аҳо-
лининг бошқа қатламларида жазосизлик туйғуси шаклланади, 
давлат ва жамиятнинг турли минтақаларда ва бутун давлат 
миқѐсида жиноятчиликни прогноз қилиш имконияти чекланади, 
бу эса жиноятчиликнинг олдини олиш соҳасида амалга ошири-
лаѐтган чора-тадбирларнинг самарадорлигига салбий таъсир 
кўрсатади. 

Download 1,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish