Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Гумон қилинувчини сўроқ қилиш. 
Гумон қилинувчи ушланган ва тинтув ўтказилгандан кейин дарҳол 
сўроқ қилинади. Сўроққа тайѐргарлик кўришда терговчи иш бўйича 
тўпланган барча материалларни диққат билан яна бир бор таҳлил қилиб 
чиқиши тавсия этилади. 
Жиноятнинг устида ушланган фирибгарлар, кўпинча турли ҳийла-
найранг ишлатиб айбдор эканликларини дарҳол тан олмайдилар. Кўпинча 
улар ҳеч қандай жиноят содир этмаганлиги тўғрисида гапириб, унинг 
ушланиши ноқонуний эканлигини билдирадилар. Агар фирибгар ўзининг 
иштирокчилари билан бирга ушланса, уларни биринчи марта 
кўраѐтганлигини гапириши мумкин, иштирокчи эканликлари исботланган 
ҳолларда эса, улар билан учрашув тасодифий бўлганлигини тушунтириш-

---

га ўтиб оладилар.
Гумон қилинувчини сўроқ қилишда ундан фирибгарликни содир 
этиш усули аниқлаб олинади, зарурати бўлса, уни қайта кўрсатиш таклиф 
этилади. Фирибгарликда ушланган шахснинг кўрсатмасини қайта текши-
риш усули фирибгарга қўйилган айбни инкор этса, унга ушлаш 
тўғрисидаги баѐннома, ушлаш вақтида иштирок этган милиция ходими-
нинг кўрсатувлари, шахсий тинтув баѐнномаси кўрсатилади ва жабрлану-
вчи билан юзлаштириш ўтказилади.
Жиноят содир этилгандан кейин бир мунча вақт ўтгандан кейин 
ушланган фирибгарлар жиноят содир этилганда бошқа жойда эканлигини 
важ қилиб жиноят содир этмаганликлари тўғрисида кўрсатма берадилар, 
бундай вақтда терговчи тўпланган материаллар асосида уни фош этиши 
зарур. 
Фирибгарлик жиноятини тергашда кўпроқ ўтказиладиган тергов 
ҳаракатларидан бири шахс ва буюмларни таниб олиш учун кўрсатиш 
ҳисобланади. Фирибгарлик ишлари бўйича шахсни таниб олиш учун 
кўрсатиш тактикаси ўзига хос бўлган баъзи хусусиятларга эга. Жумладан, 
фирибгарларни таниб олиш учун кўрсатишда улар ишлатадиган турли 
найрангларини ҳисобга олиш зарур бўлади. Кўпинча улар жиноятни содир 
этишдан олдин ўзларининг ташқи кўринишларини ўзгартиришлари мум-
кин: кийимини ўзгартириши, сочини ясама соч билан алмаштириши, 
соқол-мўйловини ўстириб юбориши, кўзойнак тақиб олиши ва ҳоказо. 
Шунинг учун ҳам шахсни таниб олиш учун кўрсатишда жабрланувчини 
шошилтирмаслик керак, у таниб олинаѐтганнинг атрофидан айланиб 
кўриши, ташқи кўриниш белгиларини синчиклаб ўрганиши учун тўлиқ 
имконият яратилиб берилиши керак. 
Жабрланувчи ѐки гувоҳларга турли буюмлар ҳам таниб олиш учун 
кўрсатилиши мумкин. Буюмлар олдин жабрланувчига тегишли бўлиб, 

---

ундан фирибгарлар алдов йўли билан олган бўлиб тинтув вақтида фириб-
гардан топилган бўлса таниб олиш учун кўрсатилади.