Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти қ. Р. Абдурасулова

19.4. Солиқ соҳасидаги жиноятларнинг олдини олиш 
 
Солиқ соҳасидаги жиноятларнинг олдини олиш турли дара-
жаларда ва бир неча йўналишда амалга оширилиши лозим.
Умумдавлат даражасида иқтисодий барқарорликни таъмин-
лаш, ишлаб чиқаришни юксалтириш, хўжалик юритувчи субъ-
ектларнинг тўлов қобилиятини ошириш муҳимдир.
Солиқ соҳасидаги жиноятларнинг олдини олиш тизимида 
ҳуқуқий базани такомиллаштириш алоҳида ўрин эгаллайди. 
Солиқ тизимининг эркинлаштирилиши натижасида юз бериши 
кутилаѐтган ўзгаришлар маҳаллий солиқлар сонининг камайи-

---

247 
ши, тушумдан тўланадиган барча солиқларнинг бекор қилини-
ши, даромад солиғи ставкасининг пасайиши ва бошқа муҳим 
ўзгаришлар билан боғланмоқда.
Солиқ соҳасидаги жиноятларнинг олдини олишда солиқ ин-
спекциялари муҳим роль ўйнаши мумкин. Улар маслаҳат фао-
лиятини такомиллаштириши, солиқ тўловчиларга солиқлар 
миқдори ва уларни тўлаш тартибига доир масалаларни ечишда 
ѐрдам бериши лозим.
Ўзбекистон Республикасининг Давлат солиқ хизмати Ўзбе-
кистонда солиқ жиноятчилигига қарши кураш олиб борувчи 
ҳуқуқни муҳофаза қилиш органи ҳисобланади. У ўз фаолиятини 
«Ўзбекистон Республикасининг Давлат солиқ хизмати тўғриси-
да»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига мувофиқ амалга 
оширади. Ушбу Қонунга мувофиқ солиқ хизматининг асосий 
вазифалари қуйидагилардан иборат: 
солиқлар тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши, 
солиқлар тўғри ҳисоблаб чиқарилиши, тўлиқ ва ўз вақтида 
тўланишини назорат қилиш; 
солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши учун 
зарур шарт-шароитларни таъминлаш, солиқ тўловчиларга со-
лиқлар бўйича мажбуриятларни бажаришларида ѐрдам кўрса-
тиш; 
солиқ сиѐсатининг рўѐбга чиқарилишида бевосита қатна-
шиш; 
солиққа тортиладиган объектлар ва субъектларнинг тўлиқ 
ҳамда ўз вақтида ҳисобга олинишини таъминлаш;
солиқлар бўйича ҳуқуқбузарликлар содир этилишининг ол-
дини олиш, уларни аниқлаш ва бартараф этиш.
Фуқаролар ва тадбиркорларда солиқлар бўйича маданиятни 
шакллантириш зарурлиги солиқ назорат органларига махсус 
профилактика тадбирлари ўтказиш мажбуриятини юклайди.
Махсус оммавий ахборот воситалари, аввало газета ва жур-
наллар солиқ соҳасидаги ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш-
ни тарғиб қилишга яқиндан ѐрдам беради. Бу нашрларда солиқ 
тизимини ислоҳ қилиш, солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатлари-
ни бузганлик учун жавобгарлик, солиқлар бўйича маданиятни 
шакллантириш масалаларига доир материаллар мунтазам эълон 
қилиб борилади.

---

248 
Солиқ тўловчиларни тарбиялаш ишида телевидение жуда 
катта роль ўйнайди. Солиқ тўловчиларни қонунга бўйсуниш 
руҳида тарбиялаш, солиқ соҳасидагши жиноятлар ва ҳуқуқбу-
зарликларнинг олдини олиш, жамоатчиликда инсофсиз солиқ 
тўловчиларга нисбатан салбий муносабатни шакллантиришда 
солиқ хизмати органлари билан оммавий ахборот воситалари 
ўртасида ҳамкорликни йўлга қўйиш муҳимдир.

---

249