Zbekiston respublikasi a. Navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti

1.Cho’pon bilan qiz. 
Qiz: 
Qizil gulday so’lolmaysiz, 
Ariq guldir, kelolmaysiz. 
Etak belga chalolmaysiz, 
Ul va’dada bo’lolmaysiz. 
Oldingda moling boyniki, 
Aka meni, ololmaysiz. 
Cho’pon: 
Tasaddug’ing bo’laman, 
Oldiginangda o’laman. 
Boy bo’lsa qoldi, olisda, 
Yarmini berib olaman. 
Qiz: 
Saral tori (tariq) men bo’lib, 
Sochilib ketsam qaytasan. 

---

60 
Cho’pon: 
Sarala tori sen bo’lsang 
Jujali tovuq men bo’lib, 
Kelib yesam qaytasan.
Qiz: 
Jujali tovuq sen bo’lsang, 
Ilgir kalxat men bo’lib, 
Jujangni ilsam qaytasan, 
Cho’pon: 
Ilgir kalxat sen bo’lsang, 
Katta to`rchi men bo’lib, 
To`rga tushirsam, qaytasan. 
2.Oyijon. 
Qiz: 
Oyijon, oyijona 
Boshginam, og’riydiya 
Oyijon, oyijona 
Boshginam, og’riydiya 
Ona: 
Boshginangdan oying urg’o’lsin 
Nimalarga og’riydiya. 
Boshginangdan oying urg’o’lsin 
Nimalarga og’riydiya. 
Qiz: 
Bozorlarda bular ekan, 
Magazinlarda turar ekan, 
Ana uni oti ipak ro`mol,
O`shanga og’riydi- ya. 
Ana uni oti ipak ro`mol,
O`shanga og’riydi- ya. 

---

61 
Ona: 
Ushanga ogrisa-ya, 
Alamo, alamo! 
Qo’shiq shu tahlitda davom etadi. 
Xalq orasida baxshilar kuylaydigan laparlarda bir-birini sevishgan qiz bilan 
yigit so’z san’atida tortishmachoq o’ynaydi, aql-farosatda, ziyraklik va 
xozirjavoblikda yengil yumor, hazil-mutoyiba bilan bir-birini mot qilishga harakat 
qiladi. Bu esa o’z navbatida tinglovchi-tomoshabinlarni qizg’in quvonch va 
xursandchiliklariga sabab bo’ladi. 
Laparlarni tahlil va tavsif qilishda nimalarga e’tibor qilish kerak? 
1.
Laparlarni kim, kimlar tomonidan aytilishi; 
2.
Qaysi maxalliy uslubga tegishliligi (Xorazm, Surxondaryo, Qashqadaryo, 
Farg`ona, Toshkent); 
3.
Qanday vaziyatda aytilishi; 
4.
Mazmun va mohiyati, ya’ni, dehqonchilik, chorvachilik, to’y, bayramlar 
bilan bog’liqligi; 
5.
Xarakteri, hazil, so’z o`yini, bir-birini sinash, aytishuv va hokazo. 
6.
Xalq xayotini ma’lum bir qirralarini aks ettirishi; 
7.
Tarbiyaviy-ta’sirchanlik xususiyati.