Ўзбекистон “Маҳалла” хайрия жамоат фонди

113-модда. Ишдан четлаштириш 
Ходимни ишдан четлаштиришга, қонунда назарда тутилган 
ҳоллардан ташқари, йўл қўйилмайди. 
Алкоголли ичимликдан, гиѐвандлик ѐки токсик модда таъсиридан 
мастлик ҳолатида ишга келган ходим шу куни (сменада) ишга 
қўйилмайди. 
Ходим мажбурий тиббий кўрикдан ўтишдан бўйин товлаган ѐки 
ўтказилган текширишлар натижалари бўйича тиббий комиссия 
тавсияларини бажармаган тақдирда, иш берувчи уни ишга 
қўймасликка ҳақлидир. 
Ходим 
ишдан 
четлаштирилган 
даврда 
унга 
иш 
ҳақи 
ҳисобланмайди. 
(113-модда Ўзбекистон Республикасининг 2013 йил 7 октябрдаги 
ЎРҚ-355-сонли Қонунига мувофиқ 4-қисм билан тўлдирилган - 
Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2013 й.,
41-сон, 543-модда) 
Ходим иш берувчининг айби билан ғайриқонуний равишда 
ишдан четлаштирилганда ходимга етказилган зарарни ушбу Кодексда 
назарда тутилган тартибда тўлаш мажбурияти иш берувчига 
юклатилади. 
268-модда. Меҳнат низосини кўришни сўраб судга мурожаат 
қилиш ҳуқуқи 
Қуйидагилар меҳнат низосини кўриш ҳақидаги ариза билан судга 
мурожаат қилиш ҳуқуқига эгадирлар: 
1) ходим, Касаба уюшмаси ѐки ходимларнинг бошқа вакиллик 
органи; 
2) меҳнатнинг ҳуқуқ бўйича инспектори; 
3) иш берувчи, меҳнат низолари комиссиясининг қарорига рози 
бўлмаган тақдирда, шунингдек унга ходим томонидан етказилган 
зарарни қоплаш ҳақидаги низолар бўйича; 
4) прокурор. 

---

40 
269-модда. Бевосита туман (шаҳар) судларида кўрилиши 
лозим бўлган меҳнат низолари 
Меҳнат низолари қуйидаги ҳолларда бевосита туман (шаҳар) 
судларида кўриб чиқилади: 
1) агар ходимнинг иш жойида меҳнат низолари комиссияси 
тузилмаган бўлса; 
2) улар меҳнат шартномасини бекор қилиш асосларидан қатъи 
назар, ишга тиклаш тўғрисида, меҳнат шартномасини бекор қилиш 
вақти ва асослари таърифини ўзгартириш тўғрисида, мажбурий 
прогул ѐки кам ҳақ тўланадиган ишни бажарган вақт учун ҳақ 
тўлашга доир бўлса; 
3) улар ходим томонидан иш берувчига етказилган зарарнинг 
тўланиши ҳақида бўлса; 
4) улар меҳнат вазифаларини бажараѐтганда ходимнинг 
соғлиғига шикаст етказилгани оқибатидаги зарарни (шу жумладан 
маънавий зарарни) ѐки унинг мол-мулкига етказилган зарарни иш 
берувчи томонидан тўланиши ҳақида бўлса; 
5) улар ушбу Кодекс 78-моддасининг иккинчи қисмида назарда 
тутилган ҳолларда ишга қабул қилиш рад этилганлиги ҳақида бўлса; 
6) улар иш берувчи ва касаба уюшмаси қўмитаси ѐки 
ходимларнинг бошқа вакиллик органи билан олдиндан келишиб ҳал 
этилган масалалар юзасидан келиб чиққан бўлса. 
Ушбу модданинг биринчи қисмида санаб ўтилган меҳнат 
низоларидан бошқа низолар ҳам ходимнинг хоҳишига кўра бевосита 
туман (шаҳар) судларида кўрилади. 
Мансабдор шахслар томонидан иш берувчига етказилган моддий 
зарарни тўлаш тўғрисидаги меҳнат низолари, агар мансабдор шахслар 
етказган зарар хўжалик низосини кўриб чиқиш пайтида аниқланган 
бўлса, хўжалик суди томонидан ҳам кўриб чиқилади. 
(269-модда Ўзбекистон Республикасининг 1998 йил 1 майдаги 621 -I-сон 
Қонунига мувофиқ учинчи қисм билан тўлдирилган - Олий Мажлис 
Ахборотномаси, 1998 й., 5-6-сон, 102-модда) 
Меҳнат низоси меҳнат низолари комиссиясида кўрилмаган деган 
важ билан ходимнинг аризасини кўриб чиқишни рад этишга йўл 
қўйилмайди.