Ўзбекистон иқтисодчилари XIII форуми

 
 
1-расм. 2020 йилда Қорақалпоғистон Республикасида аҳоли жон бошига киритилган 
инвестициялар ҳажми, минг сўм 
Манба.
Қорақалпоғистон Республикаси статистика бошқармаси маълумотлари асосида 
муаллиф томонидан тузилди. 
Қорақалпоғистон Республикаси туманлари бўйича аҳоли жон бошига тўғри келувчи 
инвестициялар ҳажмини оладиган бўлсак, минтақадаги ўртача кўрсаткич 3710 минг сўмни ташкил 
қилган бўлса, энг юқори кўрсаткич Мўйноқ туманида 41410 минг сўмга, энг паст Хўжайли туманида 
1017 минг сўмга етган. Ўртадаги фарқ эса 40 баробардан зиёдроқ. Мўйноқ тумани Орол денгизига энг 
яқин жойлашган туман ҳисобланиб, сўнгги йилларда Оролни асраб қолиш учун қилинаётган саъй-
ҳаракатлар, 2016-2020 йилларга мўлжалланган БМТнинг Траст Фонд лойиҳаларининг бажарилиши 
ҳисобидан ажратилган инвестициялар ҳудуднинг иқтисодий-иқжтимоий ривожланишига туртки 
бўлмоқда. Кейинги юқори кўрсаткичлар Қўнғирот ва Тахиатош туманларига тўғри келади - 7000 
минг сўм. Минтақа бўйича умумий ўртача кўрсаткич эса 5349 минг сўмни ташкил қилади.
 

---

237 
Хулоса ва таклифлар. 
Қорақалпоғистон Республикаси нафақат Ўзбекистонда, балки дунёда 
экологик вазият нохуш бўлган ҳудудлар қаторига киради. Бутун дунёда экологик вазият ёмон бўлган 
ҳудудлар анча, аммо уларни асраб қолиш, атроф-муҳит ҳолатини яхшилаш учун инсоният томонидан 
қилинаётган ишларнинг натижалари кўринмоқда. Орол денгизи эса табиатнинг ўз-ўзидан табиий 
ривожланиши билангина асл ҳолига қайтиши мумкин. Бугунги кунда Орол бўйи минтақасини 
ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш учун мамлакатимиз томонидан, қолаверса, дунё ҳамжамияти 
томонидан, БМТ томонидан сезиларли ишлар амалга оширилмоқда. Аммо, афсуски, Орол фожиаси 
бу минтақага ўзининг салбий таъсирини ўтказишда давом этмоқда ва бу таъсир яқин келажакда янада 
кучайиши мумкин.
Қорақалпоғистон Республикасига инвестицияларни янада кўпроқ жалб қилиш, ҳудуднинг 
инвестицион муҳитини яхшилаш, аҳоли турмуш фаровонлиги даражасини ошириш учун қуйидагилар 
амалга оширилиши мақсадга мувофиқдир: 
- минтақада инвестиция фаолиятини амалга ошириш учун шарт -шароитлар, шу жумладан, 
қулай маъмурий муҳитни яхшилаш, инвестиция жараёнининг инфратузилмаси, инвестицияларни 
жалб қилиш ва қўллаб-қувватлашнинг молиявий механизмларини такомиллаштириш, шунингдек 
инвесторлар томонидан яратилган маҳсулотларга талабни рағбатлантириш; 
-минтақа туманлари ривожланиш даражасига кўра солиқ имтиёзлари бериш(ривожланиш 
даражаси паст бўлган туманларга турли солиқ имтиёзлари ва енгилликлар бериш); 
-минтақа иқтисодиётининг устувор тармоқларида инвестиция фаолияти учун имтиёзли 
шартлар тақдим этиш(стратегик аҳамиятга молик соҳаларни хорижий инвесторларга очиқ савдо 
орқали тақдим қилиш); 
- давлат ссудалари ва лойиҳаларни биргаликда молиялаштириш (юқори самарали 
лойиҳаларни давлат-хусусий шериклигида молиялаштириш); 
- инвесторлар учун минтақанинг табиий-иқтисодий салоҳиятини тўла очиб берувчи 
маркетинг, реклама ишларини жадаллаштириш.