Zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

YORUQ‘LIKNING IKKI DIELEKTRIK CHEGARASIDAN

QAYTISH VA SINISHIDA QUTBLANISHI. BRYUSTER QONUNI.
Qutblanmagan (tabiiy) yoruq‘lik ikki dielektrik chegarasidan qaytgan va o‘tgandagi qutblanishini tajriba asosida tekshirgan Bryuster o‘z qonunini ta’riflaydi:

Ikki dielektrik chegarasiga yoruq‘likning tushish burchagining tangensi ikki muxitning nisbiy sindirish ko‘rsatgichiga teng bo‘lganda qaytgan nur to‘liq qutblanib, sindirish qisman qutblanar ekan (5-rasm), ya’ni: .

Bu yerda i_b – to‘la qutblanish (Bryuster) burchagi, n ikki muxitning nisbiy sindirishini kursatgich Yoruglikning sinish qonuni ni (4) bilan taqqoslansa, quyidagi kelib chiqadi: .

Demak, ikki dielektrik chegarasidan qaytgan yoruq‘lik to‘liq qutblanganda, qaytgan va singan nurlar orasidagi burchak 90^o ga teng bo‘lishi kerak.

Shunday qilib, ikki dielektrik chegarasi yoki dielektrik bilan vakuum chegarasi polyarizator (qutblagich) bo‘la olar ekan.

Nurning tushish burchagidan qat’inazar singan nur qisman qutblanadi. Shuning uchun xam cheksiz ko‘p yomq‘ir tomchilardan sinib o‘tgach kamalak ko‘rinishidagi yoruq‘lik xam qutblangandir.