|
3 .
АЛОҚА ВА АХБОРОТЛАШТИРИШ СОХАСИ КОРХОНАЛАРИДА
РИСКЛАРНИ
БОШҚАРИШНИ
ТАКОМИЛЛАШТИРИШНИНГ
ИСТИҚБОЛЛИ ЙЎНАЛИШЛАРИ
.
3.1. Ало
қа
корхоналарида риск менежментини шакиллантириш, бош
қ
арув
тизимини такомиллаштириш……………………………………..…………….74
3.2. Риск менежментини кадрлар билан таъминланиш даражасини
оптималлаштириш……………………………………………………………….79
3.3. Рискларни суғурталаш механизми ор
қали камайтириш йўллари...
……..82
ХУЛОСА …………………………………………………………………………88
АДАБИЕТЛАР РУЙХАТИ ………………………………………………….….91
ИЛОВАЛАР
…………………………………………………...…
93
3
КИРИШ .
Мавзунинг долзарблиги. Бозор муносабатлари шароитида иқтисодий
таваккалчиликни ҳисобга олиш ва баҳолаш, бошқарув назарияси ва
амалиётининг мухим таркибий кисми сифатида мустакил назарий, амалий
ахамият касб этади. Аксарият бошқарув қарорларини таваккалчилик
шароитида қабул килиниши бир катор тўлиқ ахборотларни мавжуд эмаслиги,
ўзаро қарама-қарши гоялар, эхтимоллик элементлари ва бошқа кўпгина
омиллар билан боғлик.
Маълумки, тадбиркорлик оламидаги ютуклар, кўп холларда тадбиркорлик
фаолиятининг танланган стртатегиясини канчалик тугри ва асосли
эканлигига боғлик. Бунда жиддий вазиятлар ҳисобига олиниши лозим.
Тадбиркорлик фаолиятини эса таваккалчилик ва рисксиз тасаввур этиш,
иқтисодий саводсизлик ҳисобланади. Шу жумладан Очиқ Акциядорлик
Жамияти
ҳисобланган
Ахборот
Коммуникация
корхоналарини
таваккалчилик ва рисксиз тасаввур этиш мумкин эмас.
Умумжахон амалиётида қабул килинган тадбиркорлик ва ишбилармонлик
фаолияти тўғрисидаги конунчилик-тадбиркорлик бу мулкий масъулият ва
ўзининг таваккалчилиги билан амалга оширилувчи, даромад олишга
йуналтирилган фукаролар ва улар гурухнинг мустакил, ташаббус фаолияти
деб белгиланади.
Кўп холларда тадбиркорлик; мустакиллик, ташаббускорлик, масъулиятлилик,
фаол изланувчанлик, жушкинлик, чакконлик каби хислатлар билан
тавсифланади. Бу хислатларнинг ягона жамламаси иқтисодий фаолиятига хос
бўлиб, тўлиқ асосли холда тадбиркорлик ёки бизнес дейилади. Тадбиркор
ўзлуксиз равишда ўз хатти-харакатларини мазмунан меҳнат ютукларини
таъминлаш учун такомиллаштириб боради.
Муаммоларни ечимини турли йўлларини топиш, танланган ва ўзгартириш
фақат мукобил вариантлар мавжудлигидагина мумкин бўлади. Шунинг учун
тадбиркорликнинг зарурий шарт изланиш ва хилма-хиллик холатида
иқтисодий фаолиятининг усулларини танлашда эркинликда кўринади.
4
Бизнесни таваккалчиликсиз тасаввур этиш мумкин эмас.
Таваккликчиликни
кучайиши-бу,
мохиятан
тадбиркорлик
эркинлигининг акси бўлиб, бу учун ўзига хос тулов хамдир. Бозор
муносабатлари шароитида яшаб қолиш учун, техникавий янгиланиш ва
дадиллик, жушкин харакатга таянилади, бу эса ўз навбатида
таваккалчиликни кучайтиради. Демак, бундан тадбиркор таваккалчиликдан
кочмаслиги, балки унинг даражасини бахолай билиши ва таваккалчиликни
пасайтириш мақсадида уни бошқара билиши лозимлиги келиб чиқади.
Тадбиркорликнинг бош хислати: «Таваккалчиликдан кочмаслик, балки, уни
олдиндан кўра билишда ва унинг энг паст даражагача пасайтира олишда»
намоён бўлади.
-Замонавий иқтисодиётга хос бўлган омиллардан бири-таваккалчиликни
ҳисобга олган холда иқтисодий жараёнларни сифат ва миқдорий
хусусиятлари тўғрисидаги билимиларини чукурлаштириш ва кенгайтириш;
-Тавакалчиликни инобатга олувчи иқтисодий математик моделларни тўзиш,
таҳлил қилиш ва фойдаланиш усул ва услубларни ўзлаштириш;
-Қарорларни қабул қилиш жараёнида иқтисодий таваккалчиликни ҳисобга
олувчи ва моделлаштирувчи бир катор намунавий услубларни урганиб
хилма-хил муаммоларни ечимини топишда, амалда куллаш мақсадида
тегишли аппаратларни ўзлаштириш.
Таваккалчиликни бошқариш, баҳолаш ва таҳлил қилиш буйича шу
кунгача ўзимиздаги мавжуд ва хорижий материалларни хар томнлама кенг
урганиш, бир тизимга келтириб, таҳлил қилиш айни пайтда қуйидагиларни
курсатмокда:
-«Риск»-тушунчасини хамма учун бир хил қабул килинган тарифи мавжуд
эмас;
-Хар қандай амалий ва назарий тасодифлар холатлар учун кулланилувчи
таваккалчиликни кенгайтирилган курсаткичларини аниқ ҳисоблаш услублари
ишлаб чиқилмаган;
5
-Аниқ вазиятга таваккалчиликнинг маълум даражасини «мос келиши»ни
аниқлаш буйича илмий асосланган кулланмалар мавжуд эмас;
-Таваккалчиликни холатини миқдорий баҳолашга асоланувчи коида ва
меъёрларни шакллантириш имконини берувчи меъёрий-хукукий концепция
ишлаб чиқилмаган.
Шуни хам назардан кочирмаслик лозимки, таваккалчиликнинг кадри-
кимматини белгилаш, аниқ вазиятларда қабул килиниши зарур бўлган
қарорларга боғлик бўлади.
Ушбу диссертация ишини баён этиш жараёнида имкон кадар иктиосдий
таваккалчиликниг мавжуд муаммоларига қарашлар ва ёндашувлар ҳамда
уларнинг ўлчаш услублари баён этилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
