Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Инден-кумаронлы полимер
кумарон, инден, стирол ҳәм олардыӊ гомологлары 
сыяқлы ароматик бирикпелерди полимеризациялап алынады. Шийки зат сыпатында тас 
кӛмир қатроны ислетиледи. Ол тийкарында лаклар, пол ушын плиткалар таярлаў мүмкин. 
 
25.3.3 Поликонденсацион полимерлер 
Фенол-алдегидли полимерлер
феноллар (фенол, резорцин, крезол ҳәм басқа) ҳәм 
алдегидларди (формалдегид, фурфурол, лигнин ҳәм басқ.) поликонденсация реакциялары 
нәтийжесинде алынады. 
Фенол-
формалдегид полимерлери ағаш, 
мато
, қағаз, шийша ҳәм минерал талшықлар 
менен жақсы жабысқаны ушын усы материаллар порошогы ҳәм толтырғышлары тийкарында 
композицион прессматериаллар ҳәм ыссылық изоляциясы ӛнимлери таярланады. Олар ағаш-
пайрахали плиталар, қағаз қатламалы пластиклер, шийшапластиклер, минерал пахта ярым 
бикр плиталары, суўға шыдамлы фанера ҳәм опалубкалар, желимлер, бакелит лаклери ҳәмде 
полимер мастикалар, араласпалар ҳәм бетонлар таярлаўда байланыстырыўшы сыпатында 
ислетиледи. Қатты резолли полимерлер тийкарында пресс-порошоклар ҳәм фаолит, олар 
тийкарында болса трубалар, листлер, плиткалар, электротехника буйымлары алынады. 
Фенол-
алдегидли полимерлер алыў шийки зат базасы үлкен ҳәм салыстырмалы арзан, 
технологиялық ислеў бериў аӊсат болғаны ушын арнаўлы қурылыс материаллары ислеп 
шығарыўда кең кӛлемде ислетиледи. 
Карбамидли полимерлер
карбамид (мочевина) ҳәм формалдегидди органикалық 
синтезлеп алынады. Карбамидли полимерлер 
оқиш
-реӊсиз, 
қовушоқ
-ағыўшаң суйықлық 
болып, пигментлер қосып қәлеген реӊге киритиў мүмкин. Ол суўда қәлеген қатнасда 
минерал порошок, майда ҳәм ири толтырғышлар менен жақсы араласады. Органикалық 
толтырғышлар (кепек, 
пайраха
, қағаз майдасы ҳәм т.б.) ҳәм ағашқа үлкен күш пенен 
жабысады: салыстырмалы арзан ҳәм шийки зат запаслары жүдә кӛп саналады. 
Карбамид полимери күшсиз кислоталар, дуз еритпелери тәсиринде қатады. Мортлығын 
кемейттириў ушын қурамына пластификаторлар қосылады. 
Карбамид полимери тийкарында ағаш ҳәм қағаз материалларды бириктириў ушын 
желимлер, мастикалар, пасталар, араласпалар ҳәм бетонлар таярланады. Ағаш талшықлы 
плиталар, 
ағаш 
пайрахали
плиталар, 
желимленген 
конструкциялар 
алыўда 
байланыстырыўшы сыпатында ислетиледи. Карбамид смоласы қурамына газ пайда етиўши 
компонентлар киритилип ячейкалы пластиклер, кӛпқатламлы ҳәм талшықлы пластиклар 
таярланады.