|
Shmitt trigeri eki emitentli tranzistorlı basqıshda ámelge asıriladı
Operatsiya
Baslanǵısh jaǵday. Oń tárepte kórsetilgen NPN tranzistorları ushın, kirisiw kernewiniń ulıwma emitent kernewinen tómen ekenligin oyda sawlelendiriw etiń (anıqlıq ushın joqarı shegara ), sonda Q1 tayansh-emitent birikpesi keri baǵıtda boladı hám Q1 ótkermeydi. Q2 tayansh kernewi joqarıda aytılǵan bóliwshi tárepinen anıqlanadı, sol sebepli Q2 ótkezgish hám trigerk shıǵıwı tómen jaǵdayda boladı. Eki RC2 hám RE rezistorlari joqarı shegaranı anıqlaytuǵın basqa kernew bóliniwin payda etedi. vBEni itibarsız qaldırıp, joqarı shegara ma`nisi shama menen
Shıǵıw kernewi tómen, biraq jerde talay joqarı. Bul shama menen joqarı shegaraǵa teń hám keyingi cifrlı sxemalar ushın logikalıq nol bolıwı ushın tómen bolmawi múmkin. Bul trigerk máwsiminen keyin qosımsha jılısıw sxemasın talap etiwi múmkin.
Joqarı shegaranı kesip ótiw. Kirisiw Voltaji (Q1 tayansh kernewi) emitent rezistor RE (joqarı shegara ) ústindegi kernewden azmaz joqarılaw kóterilse, Q1 ótkera baslaydı. Onıń kollektor kernewi pasayadi hám Q2 uzila baslaydı, sebebi kernew bóliwshi endi Q2 bazalıq kernewdi tómenlew beredi. Ulıwma emitent kernewi bul ózgeriwdi gúzetedi hám pasayadi, sol sebepli Q1 ótkezgishligi asadı. Aǵıs penensheńberdiń oń ayaǵınan shepke sheńber baslaydı. Q1 kóbirek ótkezgish bolsa -de, ol RE arqalı kemrek aǵıs penenótkeredi (sebebi RC1> RC2); emitenttıń kernewi tómenlewde dawam etpekte hám Q1 dıń tiykarǵı emitentli kernew turaqlı túrde asıp barıp atır. Bul qulama qarǵa uqsas process penenQ1 tolıq yoqilguncha (to'yingan) hám Q2 óshguncha dawam etedi. Trigerk joqarı jaǵdayǵa ótkeriledi hám shıǵıw (Q2 kollektor ) Voltaji v+ga jaqın. Endi eki qarsılıq RC1 hám RE tómen shegaranı anıqlaytuǵın kernew bóliwshi payda etedi. Onıń ma`nisi shama menen
Tómengi bosaǵanı kesip ótiw. Trigger házir joqarı jaǵdayda bolsa, kirisiw Voltaji etarlicha tómenlese (tómen bosaǵadan tómende), Q1 kesiwdi baslaydı. Onıń kollektor aǵımı pasayadi; nátiyjede ulıwma emitent kernewi azmaz pasayadi hám Q1 kollektor kernewi sezilerli dárejede asadı. R1-R2 kernew bóliwshi bul ózgeriwdi Q2 tayansh kernewine etkazadi hám ol ótkera baslaydı. RE boylap kernew kóterilip, Q1 tayansh-emitent potencialın tap sonday qulama qarǵa uqsas tárzde azaytadı hám Q1 ótkeriwdi toqtatadı. Q2 tolıq qosıladı (to'yingan) hám shıǵıw Voltaji taǵı tómen boladı.
Bufer ishinde teris histerezis peneniymek sızig'ini kórsetip, teris Shmitt trigerği suwretlengen belgi. Basqa ramzlar buferge jaylastırılǵan histerezis peneniymek sızig'ini kórsetedi (bul teris yamasa teris bolmawi múmkin) hám odan keyin kóbikshe boladı, bul cifrlı invertortıń dástúriy belgisine uqsaydı, bufer hám keyin kóbiksheni kórsetedi. Ulıwma alǵanda, Shmitt trigerği baǵdarı (teris yamasa teris búklem) shártli túrde anıq emes, sebebi birdey konvensiyalar birdey óndiriwshi menen de qollanıladı. Bunday uǵımsızlıqqa alıp keletuǵın bir qansha faktorlar bar, Bul jaǵdaylar hár bir Shmitt trigerği ushın hújjetlerdi tolıq úyreniwdi talap etiwi múmkin.
Shmitt trigerği teris bolmaǵan salıstırıwlaytuǵın tárepinen ámelge asıriladı
Triggerlar hám alardıń túrleri. Logikalıq elementlerdiń aktivligi signal kirisiw bo'legine berilgende shıǵıw bólimleriniń logikalıq dárejesin ańlatadı. Logikalıq dárejesi bolsa 0 hám 1 signalları arqalı belgilenedi, yaǵnıy egerde hám - yaq elementiniń kiriwine 0 signalı berilgende, shıǵıwda 1 qáliplesedi. Yaki - Yaq elementtiń kiriwine logikalıq 1 uzatılsa, shiǵıwda 0 payda baladı.
Sanday eken, xar bir logikalıq element ushın 1 hám 0 signalları aktiv hám passiv logikalıq dárejeni bildiredi.
Elementlerdiń bul o'zgesheligi Hám-Yaq, Yaki-Yaq elementleri bazasında dúzilgen triggerlar islewin analiz etiwde zárúrli rol aynaydı.
Triggerlar dep, chikish úlkenliginiń Malim bir mánisi sáykes penenkeletuǵın (Z=0, Z =1) eki qıylı turaqlı jaǵıdayda bala alatuǵın apparatqa aytıladı.
Ápiwayı logikalıq elementlerden ayrıqsha triggerlerda eki shıǵıw kanalı bar. Birinshisi tuwrıdan-tuwrı shıǵıw, geishas Q - invers penenpenen (teris penenbelgili) shıǵıw dep ataladı.
Triggerlerdiń kirisiw kanalları onıń jaǵdayın ańlatiwshı shártli belgiler arqalı ańlatpalanadı. R— (ingl — REZET) - kurilmani 0 ge ayrıqsha keltiretuǵın shıǵıw kanalı;
S- (ingl - SET)- apparattı 1 ge ayrıqsha keltiretuǵın shıǵıw kanalı ;
K-universal triggemi 0 xolatiga keltimvchi kirisiw;
J - universal triggemi 1 xolatiga keltiretuǵın kirisiw;
T- sanaqshı kirisiw;
D- informaciya kanalı ;
v - basqarıwshı kirisiw;
S- sinxronlantiruvchi kirisiw.
Triggerlaming belgileniwi xam sal kirisiwlaming shártli belgilerden
kelip shıǵadı. Mısalı, RS-trigger. JK - trigger, T-trigger hám x. k.
Kirisiw signalına munasábeti kózqarasınan triggerlar - sinxron hám
asinxron túrlerine bolınedi.
Triggerlaming islew procesin tuwrıdan-tuwrı kirisiw kanalıı RS penenpenen-trigger
mısalında ko'rip shıǵamız
Do'stlaringiz bilan baham: |
