‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. Razzoqov, sh. Tashmatov, N. ‘R m 0N 0y iqtisodiy ta’limotlar tarixi

Mill Jeyms (1773-1836) 
- ingliz iqtisodchisi, ish haqini oshirish 
uchun kurashmaslik tarafdori, jonli mehnat bilan biiga ishlab chiqarish 
vositalarining mehnatini ham tan olishni talab qilgan.
Mak-Kullox Jon Ramsey 
(1789-1864) - ingliz olimi, Maltusni 
qo‘llagan, mehnat bilan birga kapital ham boylik yaratishda ishtirok 
etadi, degan fikmi ilgari surdi.
Senior A. 
(1790-1864) — ingliz siyosiy iqtisodi vakili, «So'nggi soat» 
va «Tiyilish» nazariyalarini ilgari surgan, unga ko‘ra go‘yoki ishchilar 
o‘n bir yarim soat ish vaqtining faqat oxirgi bir soati davomidagina 
foyda keltirar ekanlar.
Sey Jan Batist 
(1767-1837) — fransuz iqtisodchisi, klassik maktabga 
qarshi, «kompensatsiya» nazariyasini ilgari surgan, «Sey qonuni»ning 
(«Bozorlar qonuni») muallifi, unga ko‘ra taklif talabni avtomatik 
ravishda vujudga keltiradi, S. inqirozlami inkor etgan, sinflar o‘rtasidagi 
qarama-qarshilikni tan olmaydi («ular o‘rtasida uyg‘unlik bor» deydi). 
Proteksionizm o‘miga savdoni targ'ib qilgan. Ishlab chiqarishning uch 
omilini (kapital, ishchi kuchi va yer) ilgari surdi.
Maltus Tomas Robert 
(1766-1834) - ingliz iqtisodchisi, «Nufus 
nazariyasi», «Tuproq unumdorligining pasayib borishi qonuni»ning 
muallifi. Uningcha, aholi geometrik progressiya asosida, noz-ne’matlar 
esa arifmetik progressiya asosida о‘sib boradi, Qashshoqlikning sababi 
aholi soniga bog‘liq deb ko'rsatiladi. U aholi sonining o'sishini cheklash 
tarafdori bo'lgan.
«Uchinchi shaxslar» 
— XIX asr boshlarida muomalaga kiritilgan 
tushuncha. Xo‘jalik hayotini sinfiy tahlil qilish metodida qo‘llaniladi. 
Jamiyatning asosiy ishlab chiqarish kuchlari bo‘lgan tadbirkorlar va 
yollanma ishchilardan tashqari qatlam bo‘lib, olimlar fikri bo'yicha 
ular mahsulotni yaratish va realizatsiya qilishga imkon beradi.
Bastia 
F. (1801-1850) - fransuz iqtisodchisi, «Iqtisodiy garmo- 
niyalar» kitobi va g‘oyasi, «manfaatlar uyg'unligi» va «xizmatlar» 
nazariyalarining muallifi.