‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. Razzoqov, sh. Tashmatov, N. ‘R m 0N 0y iqtisodiy ta’limotlar tarixi

«Iqtisodiy romantizm
ta’rifiga doir» 
asarida S.Sismondining mayda buijua siyosiy iqtisodchisi 
ekanligini isbotladi, uning qarashlari ichki ziddiyatli va noizchilligini, 
klassik maktabdan o‘zib ketish yo'lidagi urinishlari zaifligini ko'rsatdi.

---

S.Sismondining iqtisodiy nazariyaninig ba’zi masalalarini o'rtaga 
qo'yishdagi xizmatini V. Lenin tarixiy pozitsiyalarda turib tan oladi, 
biroq ayni vaqtda uning qaraslilarining mayda burjuacha xarakterini, 
metodologiyasi ilmiy emasligini, amaliy dasturining reaksion 
xarakterini ochib tashlaydi. V.Leninning iqtisodiy romantizmni 
obyektiv va ilmiy asoslab, tanqidiy tahlil qilganligi, iqtisodiy ta’limotlar 
tarixida S.Sismondi va liberal narodniklaming o‘mini aniq belgilash 
imkonini berdi, sinfiy kurashni rivojlantirishga katta ta’sir ko‘rsatdi.
11.3. P.J. Prudonning iqtisodiy konsepsiyasi. Prudonizm
Per Jozef Prudon 
(1809-1865) — fransuz publisti, mayda ishlab 
chiqarish nazariyotchisi, kambag‘al kosib oilasida tug'ilgan.
1838 yilda P.Prudon Bezanson akadcmiyasi tomonidan kam 
ta’minlangan yosh olimlargaajratilgan uch yillik stipendiyani ohb, 
Parijga ко‘chib o‘tdi. Parijda u J.B. Sey, S.Sismondi, T.Maltus, K.Sen- 
Simon, Sh.Fure va boshqa iqtisodchi olimlar asarlari bilan yaqindan 
tanishdi.
1840-yilda P.Prudonning «Mulkchilik nima?» nomli mashhur asari 
e’lon qilindi. Ushbu asarda kapitalizm tanqidi bosh mavzu bo‘lsa-da, 
olimning amaliy dasturi bayon qilinmagan edi. 1846-yilda P.Prudonning 
«Iqtisodiy ziddiyatlar tizimi yoki qashshoqlik falsafasi» nomli yana 
bir asari e’lon qilindi. Asarda olim kapitalizmni isloh qilishning amaliy 
dasturini ishlab chiqishga, siyosiy kurashning behudaligini asoslashga 
urindi. 1848-yilda nashrdan chiqqan «Ijtimoiy masalalaming hal etilish- 
ni» nomli yangi asarida olim inqilobiy chiqishlami keskin qoralaydi. 
Xalq banklari konsepsiyasini e’lon qilib, xalqni ijtimoiy islohotlarga 
chorlaydi. P.Prudon siyosiy iqtisodni «aql-zakovatning abadiy 
qonunlari» to‘g‘risidagi fan deb biladi. P.Prudon va S.Sismondi nazariy 
qarashlarida biz juda yaqinlik va o‘xshashlik hollarini uchratishimiz 
mumkin. Ulaming uslubiyatlarida bu holat quyidagicha aks etadi: