‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

185. Kafolatga binoan bank, 
boshqa kredit muassasasi yoki sug‘urta tashkiloti 
(kafil) boshqa shaxs (prinsipal)ning iltimosiga k o‘ra, kafil o ‘z zimmasiga
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

olayotgan majburiyat shartlariga muvofiq prinsipalning kreditori (benefisiar) 
pul summasini to ‘lash haqida yozma talabnoma taqdim etsa, pulni unga to‘lash 
haqida prinsipalga yozma majburiyat beradi.
186. Majburiyatning bekor bo‘lishi deganda, 
vujudga kelgan yuridik fakt tufayli 
majburiyat ishtirokchilari huquq va burchlarining bekor bo‘lishi tushuniladi.
187. Shartnoma 
deb, ikki yoki undan ortiq shaxsning fuqarolik huquqlari 
va burchlarini belgilash, o ‘zgartirish yoki bekor qilishga qaratilgan o ‘zaro 
kelishuvga aytiladi.
188. Shartnomalar muayyan muqobil ijroning mavjudligiga ko(ra 
haq 
baravariga
va 
tekinga
tuziladigan shartnomalarga bolinadi.
Haq baravariga tuziladigan shartnomalar bir taraf topshirgan muiki, qilgan 
xizmati evaziga pul yoki mulk bilan haq oladi.
189. K onsensual shartnomalar 
huquq va m ajburiyatlar taraflarning 
kelishuvlari asosida qonun talab qilgan shaklda rasmiylashtirganlari zahoti 
tuzilgan hisoblanadi. «Konsensual» so‘zi lotincha «konsensus» so‘zidan olingan 
bo‘lib, «kelishuv» m a’nosini bildiradi.
190. Real shartnomalar 
bo‘yicha huquq va majburiyatlar taraflar o ‘zaro 
kelishgan va shartnoma narsasi ashyo yoki pul topshirilgan paytdan vujudga 
keladi.
191. Qo(shilish shartnomasi 
deb, shartlarini taraflardan biri formularlar yoki 
boshqa standart shakllarda ta’riflagan hamda ikkinchi taraf faqat taklif qilingan 
shartnomaga butunlay qo‘shilish yo‘li bilan qabul qilishi mumkin bo£lgan 
shartnomaga aytiladi.