‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

9 Savol va topshiriqlar
•
1. 0 ‘zbek degan so'z ilk bor qaysi yozma manbada uchraydi?
2. O'zbek urug'lari qaysi tilda gaplashishgan?
3. O'zbeklar haqida yozilgan qaysi asarlarni bilasiz?
4. O'zbek so'zining m a’nolarini ayting.
5. Hozirgi o'zbek adabiy tilida qo'llanilm aydigan so'zlar va qo'shim ­
chalarni aniqlang.
31-mashq. Uyga vazifa. Matnni o ‘qing.
Daryoga tosh otmayla, 
Darvozani keng oching,
Botar, ketar, yor-yor. 
Kelin keldi, yor-yor.
Uzoqqa qiz bermayla, 
Kelin m inan qo'shilib,
Olar ketar, yor-yor. 
Davlat keldi, yor-yor.
24

---

Yig‘lama qiz, yig'lama, 
To‘y seniki, yor-yor. 
Ostonasi tillodan 
Uy seniki, yor-yor.
Samovarda choylari 
Qaynamaydi, yor-yor. 
0 ‘gaymikin onasi, 
0 ‘ynamaydi, yor-yor.
Siynim uchun qavurg'am 
Qayishadi, yor-yor.
Siynim bergan uzugi, 
Mayishadi, yor-yor.
Chaqirip bering yigitti 
Yangasini, yor-yor. 
Qalin gilam tashalsin 
Ko'chasiga, yor-yor.
(Xalq qo ‘shiqlaridan)
Topshiriqlar
1. Hozirgi o‘zbek adabiy tilidan farqli qo‘llangan so‘z va qo'shimchalarni 
aniqlang.
2. 0 ‘zbek adabiy tili bilan xalq shevalari o ‘rtasidagi munosabatni 
tushuntiring.
3. M a tn d a g i o ‘zbek adabiy tilid a n farqli q o ‘Uangan so 'z va 
qo‘shimchalaming siz yashaydigan hududda qanday aytilishini bayon qiling.
32-mashq. Matnni o ‘qing. Matn o ‘zbek tilining qaysi davriga oidligini
ayting. Matn qaysi asardan olingan, uning muallifi kim?
Rub’i maskunda Samarqandcha latif shahr kamroqdur... M a’muraning 
kanorasida voqe bo'Iibtur... Samarqand shahri ajab orosta shahredur, bu 
shahrda bir xususiyati borkim, o ‘zga kam shahrda an dog* bo‘lg‘ay. H ar 
hirfagarning bir boshqa bozori bor, bir-birlariga maxlut emastur, tavr 
rasmedur. Xo‘b nonvoliqlari va oshpazliqlari bordur. Olamda yaxshi kog‘az 
Samarqanddin chiqar.