‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

8
. Xayrli ishni niyat qilgan vaqtingda uning mevasiga shoshilma, 
toki hoy-u havasning shaytoni seni yengmasin.
(М. Kamo I)
Ot
Sifat
S on
O lm osh
F e i
Ravish
27-m ashq.
0 ‘qing. M atn ichidan ot, olmosh, fe’l so‘z turkumiga oid 
so‘zlarni toping.
K IBRDA N SAQLANING
M utakabbirlik qilish hech bir m o ‘m in bandaga hargiz durust ham , 
joiz ham ermas. «Men falonchidan kamm anmi? U kim b o iib qolibdi?» 
deguvchilar eslasinlarki, Iblis Odam alayhissalomga sajda qilishdan bosh 
tortib: «Sen loydan yaratgan kimsaga sajda qilurmanmi?» dedi. 
(«Isro»
surasi, 61-oyat)
Y a n a aytdi: «M en u n d a n y ax sh iro q d u rm a n » . 
(« S o d » su ra si,
76-oyat) 
Endi agar suratda tavozelik qilib yurganlar boisa, o ‘z ibodatlaridan 
g‘ururlanib, ko'ngillarida o ‘zlarini boshqa gunohkor bandalardan yuqori 
qo‘ymasun. 0 ‘zining gunohlarini eslasun. H ar bir odam ni ko‘rganda shu 
odam avliyomikin deb o ‘ylash lozimligini aytganlar o ‘tmish ajdodlarimiz. 
«Nega Xudoyim falonchini qilgan gunohlari uchun azoblamas ekan?»
167
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

deguvchilar va boshqalami past ko‘rguvchilarga ushbu hikoyat ibrat bo‘lsin. 
Shayx Hasan Basriy rahm atullohu alayhi daryo b o‘ylab kelayotir erdilar. 
Sohilda bir erkak bir xotun birla sharob ichib o ‘lturg‘onini ko‘rdilar. 
Shayxning ko ‘ziga bul ish makruh, ya’ni xunuk bo'lib ko‘rindi: «Bular 
nechuk bandalarki, erkak birla xotun kishi sharob ichib o‘ltirg‘ay?» deb 
o ‘zini alardin baland ko‘rdi. Shu paytda daryoda bir kema g‘arq bo‘ldi. 
Kemadagilar: «Ey, Xudoning bandasi!» deb nido qildilar, ya’niki m adad 
so‘radilar. Sharob ichguvchi kishi o ‘zini daryog‘a tashlab kemadagilarni 
mollari birla olib chiqdi, magar bir kishi qolib ketdi. Sharob ichg'on 
kishi Hasan Basriyning qoshig'a kelib «Ul kishi senga qoldi» dedi. Shayx 
daryog‘a qadam qo ‘ydi ersa suvg‘a botub ketdi, holo ilgari suvning ustida 
xuddi quruqliqdagi kabi yurib, hatto namoz ham o ‘qig‘on erdi. Q o‘rqib 
daryodan chiqdi. Boyagi kishi yana daryog‘a tushib qolgan odam ni ham
qutqardi.
So‘ngra shayxga kelib aytdi: «Ey Hasan Basriy, bir m artaba o ‘zingni 
birovdan baland tutganing sababli daryog'a botding, bundan so‘ng hargiz 
bundog‘ ish qilmag‘il. Ul ayol mening onam bo‘ladi. Seni sinamoq uchun 
onam ni nom ahram ko‘rsatib qo'ydim. Ichg'onim iz sut erdiki, sening 
ko‘zingga sharob qilib ko‘rsatdim».
28-m ashq.
She’rni badiiy o ‘qish san’atiga rioya qilgan holda o ‘qing, 
so‘ngra sifat turkumiga oid so‘zlarni topib, alohida yozib chiqing.
SEN M IL LA TN IN G M ULK ISAN
So‘zi qudratli, sirli,
H am go‘zal, ham sehrli, 
G o ‘yoki tirik jondek, 
M uhabbatli, m ehrli, 
G o ‘zal, janona tilim,
Asl, durdona tilim.
Dilimiz tarjim oni, 
Fikrimiz jism -u joni 
So'zlar b o ‘lsak so‘zimiz, 
Xaloskori, posboni,
Ona til, ona tilim,
Asl, durdona tilim.
Sen millatning mulkisan, 
Chiroyisan, ko‘rkisan, 
F e ’l-atvori, ruhini,
Aks ettirgan ko‘zgusan, 
Donishm and, dono tilim, 
Asl durdona tilim.
Sensiz na ilm bo‘lar.
N a fikr, bilim bo‘lar.
Sen bo‘lmasang so‘zlaring, 
Bag‘ri ming tilim b o ‘lar, 
Onajon, ona tilim,
Mening shohona tilim. 
Kuylar b o ‘lsak kuyimiz, 
0
‘ylar bo‘lsak o ‘yimiz, 
Fikr bo‘lsak bo‘yimiz, 
B o‘ylar bo'lsak bo‘yimiz, 
Sen o ‘zing ona tilim, 
Yakka-yagona tilim.