‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

S h u
ki,
n 
Esda saqlang. 
Qo ‘shma gap tarkibida faqat ergash gapgina bosh
\t7 
gapga т а’lum bog'lovchi vositalar yordamida bog'lanib qolmaydi.
Ko'pincha bosh gap tarkibida ham ergash gapni taqozo etadigan,
uningmavjud bo'lishiga ishora (havola) qiladigan ko'rsatish oimoshlari
ishtirok etadi. Ergash gap shu olmoshning та ’nosini izohlaydi, uning
та ’nosiga teng keladi.
Masalan, 
Shunday odamlar borki, odamlaming naqshidir. Toleyim shulki,
Vatanda bir guliston tanladim. Kim ко ‘p kitob о ‘qisa, о ‘sha ко ‘p biladi.
H avola b o ‘lakli q o ‘shm a gaplarda havola b o ‘lak qanday gap b o ‘lagi 
vazifasida kelsa, ergash gap ham shunday gap b o ‘lagi nom i bilan yuritiladi.
/Ъ. 
Eslab qoling. 
Yuqoridagi gaplarda shunday, shulki, o'sha
w
bo ‘laklarining mazmuni ergash gap orqali izohlanadi. Ular ergash
gapga ishora qiladi. Shuning uchun bunday bo ‘laklar havola bo ‘laklar
sanaladi. Bunday bo‘laklar qatnashgan qo‘shma gaplar esa havola
bo ‘lakli qo ‘shma gaplar deyiladi.
Havola b o ‘lakli qo‘shma gaplarda ergash gap bosh gapga havola bo iak dan
tashqari, 
-ki
va 
-sa
shakllari yordam ida b o g ian ad i. B ulardan 
-ki
bosh gap 
kesim i oxiriga, 
-sa
esa ergash gap kesim i oxiriga qo'shiladi. Solishtiring:
1
) shu ... -ki, ... -di
2
) kim ... -sa, ... -di
0 ‘ylang: 
N im a u ch u n q o ‘shm a gapning bu turi havola b o ‘lakli deb 
ataladi, tushuntirib bering.
Tayanch tushunchalar: 
havola b o ia k , k o ‘rsatish olm oshi.
Berilgan m aqolning m azm unini izohlab bering.
Qarz tovush chiqarmasa ham, и uxlagani qo ‘ymaydi.
Y uqoridagi m aqol havola b o ia k li q o ‘shm a gap b o i a oladim i? N im a 
uchun?
211-mashq.