‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

vositalami aniqlab tahlil qiling.
U lug‘bek h am m a narsadan xabardor edi-yu, lekin A bdullatif uyushtira 
boshlagan fitnadan, uning xoinlik k o ‘chasiga kirib borayotganidan bexabar 
edi. 2. U lug‘bekning bird an bir m aqsadi o ‘rtadagi nizoni tin ch y o ‘l bilan 
b artaraf qilish edi, faqat shuni o ‘yladi, shuning ketidan tushdi. 3. U lug‘bek 
yig‘ilganlarga bir-b ir n azar tashladi, lekin h am m a yer chizib o'tirardi.
4. A bdullatif yana bir n echa bo r Abulqosim B obur huzuriga odam yuborib, 
uni U lug‘bekka qarshi urushga tortm o qchi b o ‘ldi, lekin A bulqosim B obur 
uning y o ‘liga yurm adi. 5. S ulton A bu Said esa U lug‘bekning shaharga 
yaqinlashib qolganini esliitib, qam alni bo'shatdi va Turkiston tarafga qarab 
qochdi. 
6
. A bdullatif otasining ketidan quvm adi — u ch kun Sherozda 
qolib ketdi. 7. N avkar yelkasini qisdi, chunk i u h am bularni tanim asdi. 
Otliqlar bilan ro ‘b aro ‘ b o ‘lishganda ulard an biri «chu» deb otiga qam chi 
bosdi va yo‘l ustiga chiqdi, so‘ng otdan tushib ikki bukilib m irzo Abdulazizga 
salom berdi. (
В
. 
Ahmedov)
179-mashq. Rasm asosida «Qadim Buxoroga laylaklar keldi»
mavzusida matn tuzing. Unda qo‘shma gaplarga misollar keltiring. Bunday
qo‘shma gaplardagi uslubiy bo‘yoqni ayting.
549
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

181-mashq. Quyidagi hikoyatni o ‘qib, undagi qo‘shma gaplarni
aniqlang hamda qissadan hissa chiqarib, javobini ayting.
ORIYATLT N O W O Y
Q o ‘qonda bir n o w o y b o ‘lgan ekan. U har kun kechasi turib, non 
yopib, nonlarni savatga solib, erta saliardan yo‘lda och qolgan m usofirlar 
shu nondan yeb ketsin, deya savatni ko‘chaga cliiqarib q o ‘yar ekan. 
YoMovchilar ham nonni olib, pulini savatga tashlab ketisharkan. N o w o y
hisob-kitob qilganda yiliga bir yoki ikki bora olingan non uchun haq 
toManmagani m a’Ium bo ‘lar ekan. Shunda u Xudoga iltijo qilib:
— 
Ey, Olloh! M ana shu nonni bir bechora, kam bag‘al inson olib 
yegan bo‘lsa, men rozim an. Agar puli b o ‘la turib, haqini tashlab ketmagan 
b o ‘lsa ...unga ham rozim an, Xudoyim. U nday vatandoshim ga o ‘zing insof, 
irnon bergin, der ekan.
(A. Ibrohimov)