‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi b. M. U m a r o V


 .3 .  Pedagogik  jamoadagi  o ‘zaro  munosabatlar  psixologiyasi



Download 6,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/102
Sana29.08.2021
Hajmi6,78 Mb.
#159085
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   102
Bog'liq
Psixologiya (B.Umarov)

2 .3 .  Pedagogik  jamoadagi  o ‘zaro  munosabatlar  psixologiyasi
Pedagogik  jam oaning  shaxsga  t a ’siri  sam arado rligi  shaxsning 
jam oadagi  kayfiyati bilan belgilanadi.  Bunga quyidagilar kiradi:  shax­
sning faoliyat, o ‘zaro m unosabatlar,  rahbarlikdan qo n iq ish ,  shaxsning 
m azkur jamoadagi himoyalanganligi, uning ichki xotiijamligi.  Bulam ing 
ham m asi  hissiy behbudlik  atam asi  bilan  ta ’riflanadi  va  u   bo la  shaxsi 
rivojlanishining  uni  hayotidagi  ilk  bosqichlaridanoq  m ajbu riy  sharti 
hisoblanadi.
Yuqorida ko‘rsatib o ‘tilganidek, ruhiy m uhitning m ohiyati shundan 
ib o ra tk i,  ja m o a d a   tark ib   to p g a n   o ‘z a ro   m u n o s a b a t la r   ja m o a
www.ziyouz.com kutubxonasi


a ’zolarining  qadriyatlari,  axloq  normalari  va  m anfaatlari  bilan  bel- 
gilanadigan alohida hissiy-ruhiy tusga ega bo‘ladi.  H ar bir shaxs faolligi 
darajasi jam o aning  shaxsga  t a ’siri  singari  shaxs  ushbu jam o ad a  hissiy 
behbudlikni  qanchalik bosh idan  kechirishi bilan belagilanadi.
D em ak,  har  bir  shaxs  kam olotining  va  butun jam oaning  yuqori 
is h c h a n lik   qobiliyatini  ra g ‘b a tla n tiru v c h i  ru h iy   m u h itn i  tashkil 
etayo tgan da,  guruh  a ’zolari  orasidagi  o ‘zaro  m unosabatlarni  va  unda 
h u k m ro n   bo'lg an   qadriyatlam i  tartibga solishdan  boshlash  kerak.
Pedagogik jam oada o ‘zaro  m anosabatlam ing rasmiy va norasm iy 
tuzilishlari ajratilib ko‘rsatiladi.  Bu erda har ikki tuzilish shaxs jam oada 
egallashi  m um kin  bo‘lgan  n u q tai  nazardangina  qarab  chiqiladi.
M unosabatlarning  rasm iy  tuzilmasi  —  bu  tashqaridan,  jam iyat 
to m o n id a n  berilgan va  ushbu jam o a faoliyat  ko‘rsatishi  zarur b o ‘lgan 
h o la tla r  (pozisiya)  sistemasidir.
N orasm iy  shaxslararo  m unosabatlar  sistemasida  holatlar  h ar  bir 
o ‘q u v c h in in g   o ‘ziga  xosligi  va  ushbu  sinfning  xususiyatlari  bilan 
belgilanadi.
B oshlang‘ich  o ‘quv  m askanidayoq  bolalam ing  s in f jam oasid a 
m u ay y an ,  ulam i  jalb  ctuvchi  holat  (pozisiya)ni,  ya’ni  etakchi,  eng 
yaxshi  o ‘quvchi,  eng  yaxshi  sportchi  va hokazo  holatlam i  egallashga 
intilish  kuzatiladi.
Ijtim oiy  holat  ikki  o ‘lchov:  shaxsning  ijtim oiy  xulq-atvori  va 
atro fdag ilam in g   ijtimoiy  um idi  bilan  xarakterlanadi.
Ijtim oiy  xulq-atvor —  bu  real  xatti-harakatlar bo ‘lib,  ular tufayli 
o d a m   o ‘zini  istalgan  rolda  q aro r toptiradi.
Ijtim oiy  um idlar  —  bu  atrofdagilam ing  ushbu  odam   holatiga 
m unosabatidir.  Agar  kim dir  o ‘zini  mazkur  holatda  q a ro r  toptirgan 
b o ‘lsa,  atrofdagilar  uni  b u   holatga  „b o glab   qo‘ygandek“  b o la d ila r. 
0 ‘q u v ch ilar yuqori sinfga o ‘tgani sayin o ‘z ijtimoiy holatlarini odatda 
bilibgina  qolm asdan,  shu  bilan  birga  ko‘pincha  ulam i  o ‘zgartirishga 
h a m   intiladilar.  T o‘g‘ri,  tarkib  topgan  ijtimoiy  um idlar bunga  xalaqit 
b erad i.
Ijtim oiy  um idlar  barqaror  bolganligi  uchun  o ‘sm ir  vaqtini  o ‘t- 
kazib  yuborgan  holatni  o'quvchining  o ‘zi  o ‘zgartirishi  qiyin  bo'ladi, 
b u   e rd a pedagogning yordam i  kerak.
Pedagogik jam oa ichki  holatlari  orasida peshqadam ,  etakchining 
h o la ti  alo h id a  o ‘rin  turadi.  Bu  g uruh  oldida  turgan  vazifalarning 
m u v affaq iy a tli  bajarilishi  b ila n   b o g liq d ir.  A ynan  p e sh q a d a m la r 
32
www.ziyouz.com kutubxonasi


jam oaning norm alari va qadriyatlarini belgilaydi.  Peshqadam  o ‘z h o la- 
tining obro‘ligi  bilan  o ‘z  fikrini o ‘tkazish  u c h u n  katta  im koniyatlarga 
ega.  Bolalar peshqadam  o ‘quvchilarga ishonganlari uchun ham  ularga 
taq lid   qiladilar.  Jam oadagi  psixologik  m u h it  k o ‘p  jih a td a n   kim  
peshqadamligiga b o g liq  boMadi.

Download 6,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   102




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish