Ўзбекист онда з амонавий интенсив о

1. Ёруғлик
Ёруғлик фотосинтезнинг асосий омили ҳисобланади. 
У ўсимлик аъзоларининг ўсиши ва ҳосил бўлишига ёр-
дам беради. Баргларнинг транспирациясига, ўсувчи 
аъзоларининг йўналишига ва бошқаларга таъсир 
кўрсатади. Сийраклаштирилган шох-шаббанинг бар-
гларига қалин шох-шаббанинг баргларига нисбатан 
ёруғлик кўп тушади. 
Ёруғлик етишмаганда гулкуртаклар шаклланмай-
ди, баргли новдалар юқорига қараб жуда тез ўсади, 
чўзилади ва ингичкалашади. Узоқ вақт ёруғлик етиш-
маганда эса, барг пластинкалари майда ва рангсиз 
бўлади. Бундай новдаларда куртаклар кеч ёзилади, 
кўпинча тўла ривожланмайди ва гулкуртаклар нуқсон 
билан гуллайди. Мевалар ҳажми кичиклашади. Дарахт 
ичкарисидаги мевалар ўзига хос рангга (қизил ёки пуш-
ти) эга бўлмайди. Пастки шохлар ўсувчи шохчалардан 
маҳрум бўлади ва тез қуриб қолади. 
Дарахт ўсган сари катта барг қоплами ҳосил бўлади, 
ёруғлик дарахтнинг кейинги ўсиши ва ривожланишини 
чегараловчи омил бўлиб қолади. Четки ёруғлик дарахт 
ичкарисидаги ёруғликдан 5–15 марта кучлироқ бўлади. 
Шу сабабли, ҳосил шохлар дарахтнинг ички қисмидан 
четки қисмига сурилади ва ёруғлик тегмайдиган шох-
лар қурий бошлайди. 
Дарахтга тушаётган ёруғлик даражаси мева ранги-
га бевосита таъсир кўрсатади. Интенсив қуёш нурла-
ри тўғри тушадиган тоғли шароитларда олма, нок ва 
шафтоли меваларининг ранги яхши ҳамда шакари кўп 
бўлади. Қуёш нурлари мевали дарахтларда бир нечта 
функцияни бажаради. Қуёш нурлари фотосинтез, гул-
куртаклар ривожланиши, мева тугиши, мева ривожла-
ниши ва сифатини яхши бўлишига (ранги ва ҳажми) 
жуда катта таъсир ўтказади. 
Қуёш нурларининг тўғридан-тўғри меваларга туши-
ши олма, нок, шафтоли, нектарин ва ўрикда қизил пиг-
ментларни (ранг) пайдо бўлиши учун жуда зарурдир. 
Бошқа мевалар, гилос, узум ва олхўрида бундай талаб 
йўқ. Қизил рангли олмаларда қизил пигментнинг ҳосил 
бўлиши учун 70–80% тўлиқ қуёш нурлари тушиши за-
рур. Дарахтнинг ички томонидаги фотосинтез яхши 
бўлсада, меваларда ранг пайдо бўлиши учун етарли 
эмас. 
Соянинг кўплиги мева рангини ва шакар миқдорини 
камайтиради. Барг билан тўсилган мева пўстини ранг-
сиз бўлишидан қуёш нурлари ранг пайдо қилишда