‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

U' = - E u + U ] = -U* = - 0,7 V;
U° = - E u +U° = -2U * = - 1,4 V.
Bunda, sxemaning ish prinsipi, albatta o ‘zgarishsiz qoladi.
500 seriyaga mansub EBM elem entning prinsipial elektr sxemasi
12.8-rasmda keltirilgan.
sxemasi.
0 ‘zgarmas tok generatori (manbayi) Ig ni turli usullar bilan amalga
oshirish m um kin. M azkur sxem ada tok m anbayi sifatida tokni
barqarorlashtiruvchi rezistor R3 qo‘llangan. Uning qarshiligi R l (R2)
rezistorlarning maksimal qiymatlaridan ancha katta bo‘lishi kerak.
Bunday manbada I0 qiymati qayta ulanish vaqtida o ‘zgaradi, lekin U°
va U] qiymatlariga ta ’sir ko'rsatmaydi.
Tayanch kuchlanish U0 qiym ati, ham da U° va U1 qiym atlari
tem peratura va boshqa om illar ta ’sirida o ‘zgaradi. EBM sxemalarda
xalaqitbardoshlik yuqori b o ‘lm agani sababli, sxem alarni ishga
layoqatliligini saqlab qolish m aqsadida keng ishchi sh aro itlar
diapazonida tem peraturaga barqaror tayanch kuchlanish manbayi
qo‘llaniladi. U R5, VD1, VD2, R4 lardan iborat boMgan kuchlanish
bo‘lgichi va VT5, R0 dan tuzilgan em itter qaytargichdan tashkil topgan.
VD1 va VD2 diodlar tranzistorning UBE kuchlanishi o ‘zgarganda I0www.ziyouz.com
kutubxonasi
toki o ‘zgarishi hisobiga tem peratura o'zgarishini kompensatsiyalaydilar.
RO rezistor VT5 tranzistor em itter toki qiymatini oshirish uchun xizmat
qiladi va natijada, uning tok bo'yicha kuchaytirish koeffitsienti ortib,
chastota param etrlari yaxshilanadi. Odatda bitta U0 m anba yagona
kristalda joylashgan bir necha (5—10 tagacha) EBM elem entlarni
tayanch kuchlanish bilan ta ’minlaydi.
EBM elem entlar o ‘ta yuqori tezlikda ishlovchi tizim lar uchun
negiz hisoblanadi. Elem entlarni montaj usulda birlashtirish yo‘li bilan
turli funksiyalarni amalga oshirish imkoniyati tug‘iladi.
Aytaylik, montaj usuli bilan ikkita EBM ning inverslamaydigan
chiqishlari birlashgan bo‘lsin (12.9-rasm).
12.9-rasm. Ikkita EBM ME chiqishlarining birgalikda ulanishi.
Agar elem entlardan biri FI funksiyani, ikkinchisi esa F2 ni
bajarayotgan bo‘lsa, u holda birlashgan Z chiqishda Z = FI + F2
amali, ya’ni “M ontajli Y O K I” bajariladi. Bundan montaj usuli bilan
ikkita EBM ning inverslamaydigan chiqishlari birlashsa