‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

О
QJL
о
n
D
С
Q
Q '
n
T
1)
У
с
Q
q 2
Q
D
D
T
Q
С
Q
12.23-rasm. Jamlovchi ikkilik schetchigi sxemasi.
Hisoblagich tuzishda triggerlar ketm a-ket ulanadi. H ar trigger
chiqishi bevosita keyingi triggerning takt kirishiga ta ’sir ko‘rsatadi.
Jamlovchi hisoblagich yasash uchun, navbatdagi triggerning sanoq
kirishini oldingi triggerning invers chiqishiga ulash kerak. Sanoq
yo‘nalishini o‘zgartirish uchun (ayiruvchi hisoblagich) quyidagi usullami
taklif etish mumkin:
— hisoblagichning chiqish signallarini triggerning to‘g‘ri chiqishidan
emas, balki invers chiqishidan o ‘qish;
— triggerning sanoq kirishiga oldingi qurilmaning invers chiqishidan
emas, balki to‘g‘ri chiqishidan signal berish yo‘li bilan aloqa tuzilmasini
o ‘zgartirish.
Hisoblagichlar sanoqning bir davri (sikl) mobaynidagi holatlar soni
bilan ifodalanadi. Holatlar soni tuzilmadagi triggerlar soni к bilan
aniqlanadi. к = 3 bo‘lsa holatlar soni N=23= 8 ga teng bo‘ladi (000
dan 111 gacha).
Hisoblagich holatlari sonini qayta sanash koeffitsienti KQS deb
atash qabul qilingan. Bu koeffitsient kirishdagi im pulslar soni NKIR
ni chiqishdagi katta razryadli impulslarning sanoq davridagi soni NCH[Q
ga nisbati bilan aniqlanadi:
V- _ ^ KIR
s ~ ~N
1 v CHIO ' ( 12-18>
Agar hisoblagich kirishiga davriy ravishda chastotasi fK!R bo‘lganwww.ziyouz.com
kutubxonasi
impulslar ketma-ketligi berilsa, u holda hisoblagich katta razryadi
chiqishidagi fcmQchastota A ^ m a rta kichik b o ‘ladi:
ZГ _
f K I R
qs - r . (12.19)
JC H 1Q
Shu sababli hisoblagichlam i chastota bo'lgichlari sifatida ham
ishlatish mumkin. Bu vaqtda bo‘linish koeffitsienti A^5ga teng bo‘ladi.
qiymatini oshirish uchun zanjirdagi triggerlar sonini ko‘paytirishga
to ‘g‘ri keladi. Qo‘shilgan har bir trigger hisoblagich holatlari soni va