‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

barerli tranzistor nomini olgan (11.11, a-rasm) tranzistor qo‘llanilgan
bo‘lib, uning shartli belgisi 11.11, b-rasm da keltirilgan.
11.6. Maydoniy tranzistorli elektron kalit sxemalar
Yuklam a va qayta ulanish elem entlari bir turdagi M D Y —
tranzistorlarda hosil qilingan kalitlar texnologik jihatdan qulay va
universal hisoblanadilar. Shu sababli ular K1S va bevosita aloqali
0 ‘K IS larda keng q o ‘llan ilad i. K IS yana Q U E b o 'lib kanali
induksiyalangan MDY — tranzistorda, YE — esa o ‘tkazuvchanlik turi
bir xil bo‘lgan kanali qurilgan M DY — tranzistorda hosil qilinganwww.ziyouz.com
kutubxonasi
а)
Ь)
0 - 1 ■ •
L
I
11.11 -rasm. Shottki barerili tranzistor (a) va
uning shartli belgisi (b).
kalitlar ham qo'llaniladi. Bunday kalitlar yordam ida nochiziqli,
kvazichiziqli va tokni barqarorlovchi yuklamali invertorlar hosil qilish
mumkin.
Bir turdagi va kom plem entar M DY — tranzistorlarda asosida
tayyorlangan elektron kalitlarning statik parametrlarini ko‘rib chiqamiz.
Bir turdagi M D Y — tranzistorli elektron kalit. n — kanali
induksiyalangan M DY — tranzistorli bunday kalit sxemasi 11.12-rasmda
keltirilgan.
Zatvori stok bilan ulangan VT2 tranzistor YuE hisoblanadi. Bunday
tranzistor dinam ik yuklama deb ataladi. VT2 tranzistorning VAXi
quyidagi mulohazalardan kelib chiqadi. Zatvor stok bilan ulanganligi
sababli, Us l < ( UZI2-U02) tengsizlik bajariladi. Bu yerda U02 VT2
tranzistorning bo‘sag‘aviy kuchlanishi bo‘lib, zatvordagi kuchlanish
U02dan ortib ketsagina unda kanal induksiyalanadi va tranzistor ochiladi.
Demak, tranzistor to ‘yinish rejimida bo‘ladi.
Bu rejimda VT2 tranzistorning VAXi (6.16) form ulaga asosan
quyidagi ko‘rinishda yoziladi:
( 11.12)www.ziyouz.com
kutubxonasi
11.12-rasm. Dinamik yuklamali MDY — tranzistorli kalit.
BTdagi kabi, MDY — tranzistorlarda bajarilgan kalitlar ham, statik
rcjimda qoldiq tok (berk holatda) va qoldiq kuchlanish (ochiq holatda)
bilan ifodalanadi.
Kalit quyidagicha ishlaydi. Agar VT1 ning zatvoriga Um = Uzlj < U0l
kuchlanish berilsa ( U01VT1 ning bo‘sag‘aviy kuchlanishi), bu tranzistor
berk bo'ladi. Berk holatda kalit orqali VT1 ning stok p — n o ‘tishidan
teskari'tokka teng bo'lgan qoldiq tok IQ0L oqib o ‘tadi. Uning qiymati