‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. N. V aliyev

5.  Kinoperspektiva.  Bu grafik usulda foto-kino  suratlari va kino- 
filmlar b o ‘yicha  harakatlanuvchi  obyektning tezligi va tezlanishi  ha- 
qidagi  m a ’lum otlarni  o ‘rgatuvchi  alohida  fan.
6.  Aeroperspektiva.  Bu  perspektiva  sam olyotdan  turib  yerdagi 
obyektlarning  tasvirini  yasashda yoki  aerofoto  usul  bilan  surat olish- 
da  qo‘llaniladi.
Keltirib  o ‘tilgan  perspektiva  turlari  uzoq  tarixdan  hozirgi  kun- 
gacha  rivojlanib  keldi  va bundan  keyin  ham   rivojlanib  boradi.
6

---

I  BO B.  PERSPEKTIV  TASVIRLAR  YASASH  HAQIDA
1.  Asosiy  tushunchalar
Narsalarning  fazodagi  holati  va  ularning  shaklini  qanday  ko‘r- 
sak,  tekislikda  huddi  o ‘shanday  ko‘rinadigan  qilib  ilmiy  asosda  tas- 
virlashni  o ‘rgatadigan fan perspektiva  fanidir.
Perspektiv  tasvir  qurishda  «Chizma  geom etriya»  fanida  o ‘rga- 
niladigan  markaziy  proyeksiyalash  usuliga  asoslaniladi  (1.1-rasm). 
Bu  usulning moliiyati  shundaki,  fazodagi  narsaning,  masalan,  gugurt 
qutisini  soddalashtirib,  uni  parallelepipedga  (prizm aga)  almashtirib 
olingan  k o ‘rinishini  О  m arkaziy  n u q ta  orqali  b iro r  P   tekislikka 
proyeksiyalashda  О  nu qta  bilan  prizm a  uchlari  1,  2,  3,  ...  nuqtalar 
tutashtiriladi.  Shunda  01 ,  02,  03,  ...  chiziqlar  P tekislik  bilan  l p,