Ўзбек дипломатияси тарихидан


Англия қироли Ҳенрих IV нинг Амир Темурга



Download 11,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet130/184
Sana19.12.2022
Hajmi11,99 Mb.
#890942
TuriДиплом
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   184
Bog'liq
O`zbek diplomatiyasi tarixidan

Англия қироли Ҳенрих IV нинг Амир Темурга
ёзган жавоб мактуби1
“ Х у д о н и н г и н о я т и б и л ан А н гл и я ва Ф р а н ц и я н и н г қ и р о л и 2, 
ш у н и н г д е к , И р л а н д и я ҳ о к и м и Ҳ е н р и х у л у ғ в а қ у д р а т л и
п о д ш о ҳ Т е м у р б е к к а с ў з и м и з , б и з н и н г д ў с т и м и з , х у д о н и н г
а зи з б а н д а с и га э н г к атта с а л о м л ар б ў л си н ва худо т и н ч л и к
ато қ и л си н .
У луғ п о д ш о ҳ , д ў с ти м и з, х у д о н и н г а зи з б а н д а с и , И с о п а й - 
га м б а р н и н г Ш ар к д аги ваки л и а р х и е п и с к о п о р қ а л и ю б о р ган
х а т и н ги з (я ъ н и ун д а ё зи л га н н а р с ал а р ) б и л а н т а н и ш и б г и н а
қ о л м а й , с и з и ш о н ч б и л д и р га н ўш а а р х и е п и с к о п н и н г ўзи д ан
огза к и суҳбат вақти д а га п л ар н и э ш и т и б , С и зга б ўл ган д ў с т л и - 
ги м и зн и я н а б и р бор ҳис қ и л д и к 3. Б и з б и л д и р га н д ў с т л и ги н -
/. 
Ушбу мактубнинг қоралама лотинча асли Лондонда давлат
архи ви д а са қ л а н а д и . У нинг ў зб ек ч а т арж им аси “С ам арқанд
т арихи”нинг биринчи жилдида келтирилган (191-192 саҳифалар). У
Амир Темур ха т и га ж авоб т ариқасида ёзилган. Унда Б оязид
Йилдиримнинг тор-мор келтирилиши воқеаси тилга олинганлигидан,
бу макт уб 1403 йил ўрталарида ёзилганлигини тахмин этиш мумкин.
2. Англия ва Франция ўртасида тарихда 100 йиллик уруш (1337-
1453) номини олган муҳорабанинг турли босқичларида ҳар иккала
томон бир-бирларига зарба бериб ёки мағлубиятга учраб турганлар.
Бу вақтда Англия Оврупо субконтинентидаги қатор вилоятларни
қўлга киритганлиги учун унинг қироли мактубда ўзини Франция қироли
ҳам деб атаган. Бу ҳол, табиийки, ўша даврдаги сиёсий ҳақиқатга
унча тўғри келмайди.
3. Бу ерда гап монах Жан ( Иоанн) хусусида бораётибди. Амир Темур
уни Анқара ёнидаги жангдан кейин 1402 йилнинг кузида Боязид Иилдирим
устидан қозонилган ғалаба ҳақидаги хушхабарни етказиш учун Франция
ва Англияга юборган эди. Манбаларнинг шоҳидлик беришича, у Парижда
маълум муддат қирол Карл VI ҳузурида бўлгач, Лондонга жўнаб кетган
ва Амир Темурнинг махсус номаси ни Англия қироли Ҳенрих 1Уга
топширган. Монах Жан (Иоанн)нинг диний лавозими хатларда турлича
таърифланади. Уни кўпинча “бутун Ш арқнинг архиепископи
 ” 
деб
аташганини кўрамиз. Бу ерда ҳам сал бошқача ибора билан шу нарса
яна бир бор таъкидланади, яъни у “Исо пайғамбарнинг Шарқдаги вакили
 ”
деб аталади.
264


г и з г а л о й и қ и ш қ и л г а н и м и з ч а й ў қ ҳ а л и ; с и з н и н г э с о н -
о м о н л и г и н г и з н и м азк у р а р х и е п и с к о п д а н э ш и т и б қ у в о н д и к , 
ш у б и л а н б и р га , а й н и в а қ тд а Ф р а н ц и я г а с и з н и н г ш а в к а тл и
ў ғ л и н г и з т о п ш и р и ғ и б и л а н б о ш қ а м а с а л а л а р б ў й и ч а , я ъ н и
сулҳ ва ҳ а м ж и ҳ ат л и к ю за с и д а н б и л д и р и л га н и с та к л а р б и зн и
х у р с а н д қ и л д и 1, ш у н д а н с ў н г с и з н и н г о л д и н г и з г а б о р у в ч и
р у ҳ о н и й (д о м и н и к а н л а р о р д е н и га м ан суб б ўл ган ) Ф р а н ч е с к о
Ш а д е р т о м о н и д а н с и з зо т и о л и й л а р и г а ў заро а л о қ а л а р и м и з 
д о и р а с и н и к е н г а й т и р и ш , д а в л а т л а р и м и з с а в д о г а р л а р и н и н г
б и р -б и р л а р и б и л а н и л га р и , а в л о д л а р и м и з д а в р и д а б ў л ган и д ек , 
у ч р аш и б т у р и ш л а р и н и т а ъ м и н л а ш н и я т и д а м и з. Бу га п л ар н и , 
улуғ п о д ш о ҳ , с и зг а б ўл ган д ў с т л и г и -м и з н и н г р ам зи си ф а т и д а
а й т м о қ д а м и з... (қ о л га н к е тга н ). М и н н а т д о р ч и л и к б и л ан ч и н
қа л б д а н с ў р а й м и з, б у н д ан с ў н г б и з н и н г с а в д о га р л а р и м и зн и н г 
м а м л а к а т и н ги зд а б ем ал о л ю р и ш л а р и га и м к о н туғилса.
Ю қ о р и д а з и к р э т и л г а н хат м а з м у н и д а н с и з н и н г я қ и н д а
Т у р к и я ч е г а р а л а р и г а к е л и б , х у д о н и н г м ад а д и б и л а н қ и с қ а
м уддат и ч и д а б и з н и н г ва с и з н и н г э с к и д у ш м а н и м и з Б о я зи д
ва у н и н г д а в л а т и н и т о р -м о р қ и л г а н и н г и з н и б и л д и к . Б у эса 
д и л л а р и м и з н и қ у в о н т и р д и ва к атта ш о д л и к кел ти р д и . У н и н г 
(х о ҳ и ш и б и л а н ) п о д ш о л а р ҳукм ю р ги за д и , го л и б л а р ю к с а к - 
л и к к а к ў т ар и л а д и , п о д ш о л а р ҳ о к и м и я т и ул угланад и. Ғ ал аб а- 
н и го й и б д ан ю б о р ган п а р в а р д и г о р н и н г н о м и н и ҳ а м и ш а эсда 
тутайлик.
Д а р в о қ е , у л у ғ п о д ш о ҳ , С и з г а б ў л г а н м у ҳ а б б а т и м и з ва 
ҳ у р м а т и м и з ҳ а қ қ и ю қ о р и д а г и б и з т о м о н д а н х у р с а н д ч и л и к
б и л а н к у ти б о л и н г а н а р х и е п и с к о п га х ай р и х о қ л и к б и л д и р и б - 
ги н а қ о л м а й , б а л к и д ў с то н а м у н о саб атд а бўлдик. Ш у н и н г учун 
ҳам с и зд ан ч и н қ а л б д а н и д ти м ос қ и л а м и зк и , с и з зоти о л и й ­
л а р и о л д и н ги зга б о р с а , у к и ш и н и қабул қ и л у р с и з, у б и зн и н г
п о д ш о ҳ л и ги м и зд аги аҳвол ва о л и б бори л аётган и ш л ар н и айтиб 
б е р а д и , б и з у н га ўз м у л с ҳ а з а л а р и м и з н и б а т а ф с и л г а п и р и б
/. 

Download 11,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish