Ўзбек диалектологияси

езънгге йоқ- елемге йўқ 
(ўзингда йўқ, оламда йўқ).
Ш аҳар ш еваларида ў р и н -п ай т келиш иги кўрсаткичи ҳам кўп 
вариантлидир. Масалан: Тошкент, Фарғона шевасида 
- д е
(балэдэ), - 
те 
(оттэ).
Самарқанд -Б у х оро шеваларида ўрин-пайт келишиги жўналиш 
келишиги билан алмашади. Масалан, 
бу эдамлар санъ элдънгга нъма
қьладъ? 
(бу одамлар сенинг олдингда нима қилади). 
Ман уйге едъм
(мен уйда эдим). 
Баччала мактабга оқуйдъ 
(болалар мактабда ўқийди). 
Мактап шу қьшлэққа 
(мактаб шу қишлоқда).
Қ арш и ш еваси д а ў р и н -п а й т к ел и ш и ги ж ўн али ш кел и ш и ги
маъносида қўлланилади. 
Бу къигь Бухерейа йашайдь 
(Бу киши Бухорода 
яшайди).
Чиқиш келишиги кўрсаткичи шаҳар шеваларида ўзакнинг қайси 
товуш билан тугашига боғлиқ. 
Масалан.-ден / / -тен 
(Тошкент. йердэн, 
дэрэхтэн), 
-д а н // — ден / / — тан //-т е н
(Фарғона. қолдан, кеприктэн), 
-дан / / -тан /л -нан. 
(Қарши.баладан, қаламнан).
Шахс
Унли билан тугаган ўзакка
Ундош билан тугаган ўзакка
I
Бирлик
Кўплик
Бирлик
Кўплик
-М
■вуз// -уз 
-вузэ//-вза
-ъм
-увуз// -у:з// 
-ў з // -ўвўз/ /
-ў в ў зэ //-зэ // 
-узе
11
-нг (>й)
-й ъ з// ъз 
-йлэ
-ънг(>ъй)
-ъ й ъ з//-и ъ:з//
-ъ з//-ъ й л е
III
-съ
-съ
-ъ
-ъ, лугъ/ /
-лувъ
Эгалик кўрсаткичлари ҳам шаҳар шеваларида ўзаро фаркутнади. 
Чунончи, Тош кент гуруҳ шеваларида эгалик қўшимчалари қуйидаги 
кўринишга эга.
Лаҳжада эгалик кўрсаткичи нафақат отга, балки сифатдошга ҳам 
қўшилади: 
йъйерънъ йеп, ъчерънъ ъчъп 
— еярини еб, ичарини ичиб.
I 
шахс кўплик