Zarralar fizikasi

s
to‘lqin uchun; b) sof 
d
to‘lqin uchun; d) sof 
p
to6lqin uchun.
Nuklonlaming nuklonlardan sochilishi bo‘yicha olib borilgan tajribalar 
yadroviy kuchlarning quyidagi xususiyatga ega ekanligini ko‘rsatadi. 
n-p,
p-p, n-n
lardan sochilishda ta’sirlashuv parametri bir xil, zaryad holatiga 
bogMiq emas, tortishuv xususiyatiga ega ekan. Ta’sirlashuv yuqori 
cnergiyalarda ta ’sir masofaning 
R
= (0,3-0,4) .10"13 sm da kuchli 
itarishuvchi kuch vujudga kelishligi ma’lum boMdi. 
n-p
ta’sirlashuv spin 
yocnalishigabog4iqligini ko‘rsatdi. Spinlari parallel boMganda, antiparallel 
bo‘lgan holatdagidan kuchli ta’sirlashar ekan. Haqiqatan ham, neytronlaming 
para va orta vodorod molekulalaridan sochilish kesimi nisbati 
a
/ 
о ,
* 
para 
orto
= 30 ga teng. Bundan tashqari bir necha yuz 
MeV
energiyali 
n-p
ta’sirlashuvlari yadroviy kuchlarning almashinuv xususiyatga ega ekanligini 
ko'rsatadi (2.4-rasm). Bunda nuklonning tushish yo4nalishida, (0 = 0°)
boclganda maksimum boMadi, 0 = 180° da ham maksimum boMishi 
sochilishda 
n
ning 
p
bilan almashishi bilan tushuntiriladi. Nuklonlar o4zaro 
ta ’sirlashganda spin proyeksiyalarini, zaryadlarini, koordinatalarini 
almashinadi.
57

---

da
«л-27 
i
/ I 
— , 10 
sm
/ 
sr
da