Zararli odatlar va salomatlik

Miya va nerv sistemasi. Birinchi navbatda miya to‘qimasi va nerv sistemasi surunkali kislorod ochligidan qiynaladi – bu bosh og‘riqlar, bosh aylanishi, ish qobiliyatining tushib ketishi, toliqish, yangilikni o‘zlashtirishning susayishi, ayniqsa o‘sib kelayotgan avlod uchun. Butun nerv sistemasi azob chekadi, noturg‘un kayfiyat paydo bo‘ladi, ta’sirchanlik, yuqori darajadagi toliqish kuzatiladi.
Nafas olish tizimi. Yuqori nafas olish yo‘llarining, traxeyalar, bronxlarning buzilishi va sigaret chekishning salbiy ta’siri bilan bog‘liq bo‘lgan o‘pkaning kasallanishi: bevosita va bilvosita toksik, kanserogen ta’sir, sigareta tutunining bland temperaturasi va h. Lablar, og‘iz bo‘shlig‘i, til, tomoq, traxeyalar, bronxlar, o‘pkaning saraton kasalliklari chekish bilan bog‘liq.
Kekirdak, oshqozon, oshqozon osti bezi, o‘t pufagi. Sigaret tutuni metabolitlari (nikotin, smolalar) ning tupuk bilan kekirdakka, undan oshqozonga tushishi surunkali shamollashni rivojlantirishi mumkin. Bu yaralarni va saraton kasalliklarini keltirib chiqaradi. Surunkali chekish qandli diabetni, o‘t pufagi diskeneziyasini rivojlantirishi va o‘t pufagi va oshqozon osti rakini keltirib chiqarishi mumkin.
Siydik chiqarish tizimi. Chekish bepushtlikka olib keladi, ayollarda – bola tashlashga, homiladorlik va tug‘ishning kechishi patalogiyasiga moyillik katta bo‘ladi. Ayniqsa bu homiladorlik paytida chekadigan ayollarga xavf tug‘diradi. Chekuvchi ayollar tuqqan bolalarda odatda chalalik, rivojlanishdan ortda qolish, infeksiyalarga qarshi tura olmaslik va h. kuzatiladi. Erkaklarning chekishi ularda impotensiyaning rivojlanishiga sabab bo‘ladi. Yosh oshishi bilan chekuvchi kishilarda siydik yo‘lida saraton kasalliklarining kelib chiqishi xavfini oshiradi.
Teri, tishlar, tashqi qiyofa. Ulardagi o‘zgarishlarni chekuvchi kishida bir deganda kuzatish mumkin. Rang, terining tirishib qolishi, bevaqt paydo bo‘lgan ajinlar, sariq tishlar, qo‘llarning barmoqlaridagi sarg‘ayish organizmning sigaret mahsulotlaridan surunkali zaharlanganini ko‘rsatadi. Ovoz xiralashadi. Ayniqsa bu qizlarda tez ko‘zga tashlanadi.
Suyak tizimi. Chekuvchilarda odatda osteoporoz (suyak to‘qimalarining zaiflashuvi, suyaklarning sinuvchanligi), surunkali vitamin yetishmasligi rivojlanadi, ayniqsa D vitamini. U kalsiy tuzlarining so‘rilishi, uning normada almashinuvi va suyak to‘qimalariga singishi va h. lar uchun xizmat qiladi.