Zamonaviy texnologiyalar

Darsning borishi 
Tashkiliy qism. Guruhlarni tashkil etish taqdimot._________________________ 
O‘tgan mavzuni so‘rash.________________________ _____________________  
Ta‘limiy o‘yin______________________________________________________ 
Yangi mavzuni o‘rganish. ____________________________________________ 
Yo‘naltiruvchi savollar._____________________ _________________________ 
Darsni mustahkmlash________________________________________________ 
Test _____________________________________________________________ 
Rebus ____________________________________________________________ 

---

88 
 
Boshqotisma________________________________________________________ 
Topishmoq 
_______________________________________________________ 
Yozma  topshiriqlar  (sifatli,  sonli,  eksperimental,  grafikli  masalalar)___________ 
Uyga vazifa (kuzatish uchun, o‘qish uchun, yasash uchun, yechish uchun, yozish 
uchun)_____________________________________________________________ 
Tekshirdi _________ Imzo _____________ Sana _________________________ 
Bugun  ta‘lim-tarbiya  jarayonini  davr  talablariga  mos  ravishda  amalga 
oshirishning eng zarur omili bo‘lgan zamonaviy darsning har biri o‘quvchi-yoshlar 
uchun o‘ziga xos quvonch doirasiga, har bir ta‘lim dargohi esa shodlik maskaniga 
aylanishi  lozim.  Xususan,  darsga  ishonch  bilan  kelib,  o‘z  o‘qituvchisini  alohida 
hurmat  va  e‘zoz  bilan  kutib  olish  tuyg`usini  shakllantirish  bugungi  kun  ta‘lim-
tarbiya jarayonining asosiy mezonlaridandir. Uqituvchi dars paytida o‘quvchilarga 
to‘g`ri yo‘l-yo‘riq berib tursa, o‘zlashtirishi qiyin bo‘lgan bolalar faol ishtirokchiga 
aylanganini o‘zlari bilmay qoladilar. 
Tafakkur  —  bu  inson  ijodiy  faolligining  yuksak  shakli.  Shuning  uchun 
o‘quvchilarda  ijodiy  faollik  zaminida  yotuvchi  mustaqil  fikrlash  qobiliyatini 
shakllantirish umumta‘lim  maktablari  oldida  turgan  eng  dolzarb  vazifalardan  biri 
sanaladi.  Zero,  mustaqil  ijodiy  fikr  yurituvchi  yoshlargina  mamlakatimiz 
kelajagining porloq bo‘lishiga o‘zlarining munosib hissalarini qo‘sha oladilar. 
Ma‘lumki,  o‘quvchi  faoliyati  butun  ta‘lim-tarbiya  jarayonining  asosi 
hisoblanib,  o‘qituvchi  turli-tuman  usullardan  foydalangan  holda  o‘quvchi 
faoliyatini aniq maqsadlar tomon yo‘naltirib turadi.  
Umumiy  o‘rta  ta‘lim  maktablarining  asosiy  maqsadi  yoshlarni  fan  asoslari 
bilan  qurollantirish,  ularni  bilim  olishga,  mustaqil  va  erkin  fikrlashga  
o‘rgatishdan iboratdir. 
            Hozirgi  kunda  ta‘lim  jarayonida  interfaol  metodlar,  innovastion 
texnologiyalar,  pedagogik  va  axborot  texnologiyalarini  o‘quv  jarayonida 
qo‘llashga  bo‘lgan  qiziqish  kundan-kunga  kuchayib  bormokda.  Innovastion 
texnologiyalar, pedagogik jarayon hamda o‘qituvchi va talaba faoliyatiga yangilik, 
o‘zgartirishlar kiritish  bo‘lib, uni  amalga  oshirishda asosan  interfaol  metodlardan 
to‘liq foydalaniladi. Interfaol metodlar pedagogik ta‘sir etish usullari bo‘lib, ta‘lim 
mazmunining  tarkibiy  qismi  hisoblanadi.  Bu  metodlarning  o‘ziga  xosligi  —  ular 
faqat  pedagog,  o‘quvchi  va  talabalarning  birgalikda  faoliyat  ko‘rsatishi  orqali 
amalga oshiriladi. Bunday pedagogik hamkorlik jarayoni o‘ziga xos xususiyatlarga 
ega bo‘lib, ularga quyidagilar kiradi: 

 
o‘quvchi-talabani dars davomida befarq bo‘lmaslikka, mustaqil fikrlash, 
ijod etish va izlanishga yo‘llash; 

 
o‘quvchi-talabalarning o‘quv jarayonida bilimga bo‘lgan qiziqishlarining 
doimiy ravishda bo‘lishini ta‘minlash; 

 
o‘quvchi-talabaning bilimga bo‘lgan qiziqishini mustaqil ravishda har bir 
masalaga ijodiy yondashgan holda kuchaytirish; 

 
pedagog va o‘quvchi-talabaning hamisha hamkorlikdagi faoliyatining 
tashkil etilishi. 

---

89 
 
         Pedagogik  texnologiyaning  maqsadi  —  o‘qituvchi  va  o‘quvchi  o‘rtasida 
hamkorlik faoliyatini tashkil etib natijaga erishish, o‘quv jarayonida o‘quvchining 
mustaqil  fikrlay  olishi,  ijodiy  ishlay  olishi,  izlanishi,  tahlil  eta  olishi  va  xulosa 
chiqara olishi, shuningdek, o‘ziga, guruhga, guruh esa unga baho bera olishi kerak. 
O‘qituvchining  esa  bunday  faoliyat  uchun  imkoniyat  va  sharoit  yarata  bilishi 
o‘qitish jarayonining asosi hisoblanadi. 
   Har  bir  darsning  mavzusi,  o‘quv  predmetining  o‘ziga  xos  texnologiyasi  bor. 
Pedagogik texnologiya yakka tartibdagi jarayon bo‘lib, o‘quvchi ehtiyojidan kelib 
chiqqan  holda  bir  maqsadga  yo‘naltirilgan,  oldindan  loyihalashtirilgan  va 
kafolatlangan  natija  berishga  qaratilgan  pedagogik  jarayondir.  Fikrimizni 
quyidagicha ifodalash mumkin.