Erkin atomlarning xossalari.
Iоnlanish pоtеnsiаli. Elеktrоngа mоyillik.
Davriy jadvalda elementlarning xossalari, asosan, quyidagi tartibda
o‗zgarib boradi:
Xossalar
Guruhlar bo‗yicha
yuqoridan pastga
tomon
Davrlar
bo‗yicha chapdan
o‗ngga tomon
Metallik
Kuchayadi
Susayadi
Metallmaslik
Susayadi
Kuchayadi
Qaytaruvchilik
Kuchayadi
Susayadi
Oksidlovchilik
Susayadi
Kuchayadi
Elektronga moyillik
Susayadi
Kuchayadi
Ionlanish energiyasi
Kamayadi
Ortadi
Nisbiy elektr manfiylik
Kamayadi
Ortadi
Atom radiusi
Ortadi
Kamayadi
Oksidning kislota
xossasi
Ortadi
Kamayadi
Oksidning asos xossasi
Kamayadi
Ortadi
Ioni radiusi (
x
)
Хususiy kamayadi,
umumiy ortadi
Kamayadi
Ioni radiusi (
x
)
Ortadi
Хususiy ortadi,
umumiy kamayadi
Ion bog‘lanish kuchi
Kamayadi
Ortadi
Atomlarning davriy xossalariga oid testlar
1. Litiydan seziygacha o‘tish tartibida atom radius va metallarning suyuqlanish
temperaturasi qanday o‘zgaradi?
A) ortib boradi, ortib boradi B) ortib boradi, o‘zgarmaydi
C) ortib boradi, kamayib boradi D) kamayib boradi, ortib boradi
2. Davr, guruh raqami ortib borganda, element atom radiusi qanday o‘zgaradi?
A) kattalashadi, kattalashadi B) kattalashadi, qisqaradi
C) qisqaradi, kattalashadi D) qisqaradi, qisqaradi
3. Quyidagi qatorda ionlarning radiusi qanday o‘zgaradi?
P
-3
, S
-2
, Cl
-
, Na
+
, Mg
2+
, Al
3+
, S
4+
A) ortadi
B) Cl- gacha kamayib, undan keyin ortib boradi
C) kamayadi
D) Cl- gacha ortib, undan keyin kamayib boradi
4. Quyidagi elementlar: Xe, Ne, Ar, Kr, Xe atomlarida ionlanish energiyasi
qanday o‘zgaradi?
A) o‘zgarmaydi B) kamayadi C) ortib boradi
D) Ar gacha kamayib, so‘ngra o‘zgarmaydi
5. Keltirilgan
elektron
fomulalariga
asoslanib,
elementlarning
elektromanfiyliklari ortib borish tartibida joylashtiring.
253
1. 1s
2
2s
1
; 2. 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
4
; 3. 1s
2
2s
2
2p
5
; 4. 1s
2
2s
2
2p
4
;
A) 2,4,3,1 B) 1,3,2,4 C) 1,2,4,3 D) 4,3,2,1
6. Davriy sistemada elementlarning tartib raqami ortishi bilan ularning:
A) atom massasi va elektronlarning umumiy soni ortadi
B) atom massasi ortadi, elektronlarning umumiy soni kamayadi
C) atom massasi va elektronlarning umumiy soni o‘zgarmaydi
D) atom massasi kamayadi, elektronlarning umumiy soni ortadi
7. Quyidagi elementlarni metalmaslik xossalari ortib borish tartibida
joylashtiring. 1) fosfor; 2) bor; 3) xlor; 4) uglerod; 5) oltingugurt;
A) 1,2,3,4,5 B) 3,2,1,4,5 C) 2,4,1,5,3 D) 4,2,5,1,3
8. Atomlarning ionlanish potensiali ortib borish tartibini toping.
1) P; 2) N; 3) As; 4) Sb;
A) 2,1,3,4 B) 1,2,3,4 C) 3,2,1,4 D) 2,3,4,1
9. Ionlanish
potensiali
kattaroq
bo‘lgan
elementning
elektron
konfigurasiyasini toping:
A) …3s
2
3p
5
B) …3s
2
3p
6
C) …4s
1
D) …4s
2
10. Elektron formulasi quyidagicha bo‘lgan atomlarning qaysi birida
metallmaslik xossasi kuchliroq ifodalangan?
A) …3s
2
B) …3s
2
3p
2
C) …3s
2
3p
5
D) …3s
2
3p
4
E) …3s
2
3p
1
11. Elektron formulasi quyidagicha bo‘lgan atomlarning qaysi birida metallik
xossasi kuchliroq ifodalangan?
A) …4p
2
B) …3s
2
3p
2
C) …3s
2
3p
6
D) …3s
2
3p
5
E) …3d
10
4s
1
12. Quyidagi elementlar atomlarining metallik xossasi kuchayib borish tartibida
joylashtiring: 1) seziy; 2) bariy; 3) germaniy; 4) stronsiy; 5) kalsiy;
A) 3,5,4,2,1 B) 5,3,4,1,2 C) 4,3,5,2,1 D) 2,1,3,5,4 E) 4,2,1,3,5
13. Ushbu qator Xe - Ne - Ar - Kr - Xe - Rn bo‘yicha nodir gazlarning atom
radiusi, ionlanish potensiali, suyuqlanish temperaturasi qanday o‘zgaradi?
A) ortadi, ortadi, ortadi B) kamayadi, kamayadi, ortadi
C) ortadi, kamayadi, ortadi D) kamayadi, ortadi, kamayadi
E) ortadi, ortadi, kamayadi
14. Ushbu Li - Na - K - Rb - Cs qatorda ishqoriy metallarning atom radiuslari,
ionlanish potensiallari, nisbiy elektromanfiyliklari qanday o‘zgaradi?
A) ortadi, kamayadi, kamayadi B) ortadi, kamayadi, ortadi
C) kamayadi, ortadi, ortadi D) kamayadi, kamayadi, ortadi
E) ortadi, ortadi, kamayadi
15. Ionlanish energiyasi eng katta bo‘lgan elementni ko‘rsating.
A) litiy B) natriy C) vodorod D) kalsiy E) kaliy
16. Elektromanfiyligi kamayib borgan elementlar qatorini toping.
A) Al, I, Br, Cl, F B) Br, Se, As, Ge, Ga C) B,C,N,O, F D) Po,Te,Se,S,O
17. Quyidagi natriy, magniy va alyuminiy uchun ularning birinchi elektronini
tortib olish (1,2,3) uchun talab etiladigan energiya (kJ/mol) va ion radiuslari
(4,5,6) keltirilgan. Ularning qaysilari magniyga taalluqli bo‘ladi?1) 577; 2)
494; 3) 736; 4) 0,050; 5) 0,068; 6) 0,098
A) 1,4 B) 2.6 C) 1, 5 D) 3, 4 E) 3.6
254
18. Poling taklif qilgan jadvaldagi elementlarning nisbiy elektromanfiyligi
qaysi elementga nisbatan belgilangan?
A) Xe B) O C) C D) Li E) Au
19. Ionlanish energiyasi eng katta bo‘lgan atomni ko‘rsating.
A) Cs B) P C) I D) Br E) F
20. III davr elementlarida element gidroksidlarining ion radiusi va yuqori
oksidlanish darajasi chapdan o‘ngga o‘tganda qanday o‘zgaradi?
A) kamayadi, ortadi B) ortadi, ortadi
C) kamayadi, kamayadi D) ortadi, kamayadi E) o‘zgarmaydi
21. Ionlarning qaytaruvchilik xossasi ortib borishini aks ettirgan qatorni
ko‘rsating.
A)
F
Cl
Br
I
,
,
,
B)
I
Br
Cl
F
,
,
,
C)
F
Br
Cl
I
,
,
,
D)
F
I
Cl
Br
,
,
,
22. Quyidagi qatorda o‘ngdan chap tomonga ionlarning radiusi qanday
o‘zgaradi?
P
-3
; S
-2
; Cl
-
; Na
+
; Mg
2+
; Al
3+
; Si
+4
A) Cl
-
gacha ortadi, keyin kamayadi
B) kamayadi C) Cl
-
gacha kamayadi, keyin ortadi D) ortadi
Do'stlaringiz bilan baham: |