Zamonaviy texnologiyalar

Javob: Abu Rayhon Beruniy                                 
 
1890-yillarda Lord Raley va ser Uilyam Ramzay uran minerallarida ulardan 
ajralib  chiqadigan  gazlarni  o‘rganish  jarayonida  noma`lum  spektr  chiziqlari 
borligini  aniqlaydilar.  Ular  uran  na`munasini  Lokyerga  tekshirib  ko‘rish  uchun 
yuboradilar. Lokyer namunani sinab ko‘rib quyosh nurini kuzatgandagi jarayonga 
o‘xshashligini  aniqlagan.  Hozirda  bu  gaz  kundalik  hayotda  havo  sharlarini  va 
dijabllarni  to‘ldirishda  qo‘llaniladi.  Reley  va  Ramzay  bu  gazni  ,,dangasa‘‘  yoki 
,,befarq‘‘  so‘zlarining  grekcha  nomi  bilan  ataganlar.  gap  qaysi  element  haqida 
ketyapti? Javob: Argon 
 

---

143 
 
Kunlardan  bir  kun  Mendeleyev  o‘z  do‘stlari  bilan  uzoq  suhbatlashib 
o‘tirgandan so‘ng, biroz ko‘ngil ochish maqsadida havodagi tamaki tutunini hech 
qanday  qiyinchiliksiz  bo‘sh  bankaga  yig‘a  olishini  aytdi.  Shunda  do‘sti  Repin 
papiros  chekib  tamaki  tutunini  havoga  chiqargan  vaqtda  u  stoldagi  bo‘sh 
bankaning og‘zini shisha plastinka bilan berkitadi. Bir oz vaqt o‘tishi bilan mo‘jiza 
ro‘y  berib,  bo‘sh  yopiq  banka  oppoq  ―tamaki  tutuni‖  bilan  to‘ladi.  Shunda 
Mendeleyev  do‘sti  Repinga  hidlab  ko‘rishini  taklif  etadi.  Repin  ishonmasdan 
idishdagi  tutunni  hidlashi  bilan  o‘zini  idishdan  tezda  olib  qochib  kuchli  yo‘tala 
boshlaydi.Idishda nima bor edi?