Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
89 
MAKTABLARDA MATEMATIKA FANINI O‟QITISH VA 
TAKOMILLASHTIRISH 
 
Yusupova Gulnozaxon Abdukodirovna 
Andijon viloyati Andijon tumani 
21-umumiy o'rta ta'lim maktabi 
Matematika fani o'qituvchisi 
 
Ma'lumki, hozirgi vaqtda mamlakatimiz Prezidenti tomonidan ta'lim sohasiga katta 
ahamiyat berilib, bir qator qarorlar imzolangan. Qarorlar ijrosini ta'minlashning negizida 
albatta fanni o'quvchilarga ilg'or pedagogik texnologiyalardan foydalanib o'rgatish yotadi. 
Mazkur yo'nalishda bir qator ilmiy izlanishlar olib borilgan. Matematika o'qituvchilari 
hozirgi paytda o'quvchilarining qanday motivlari borligini tushunishlari kerak. Ushbu 
ma'lumotlarga asoslanib, o'qituvchi o'quvchilarning mavzuga bo'lgan qiziqishini oshirishi va 
o'quv jarayoni samaradorligini oshirishi mumkin. Matematika o'qituvchisining vazifasi 
o'quvchilarda mustaqil mantiqiy fikrlash qobiliyatlarini shakllantirish bilan birga ularda 
matematikaning qonuniyatlarini o'rganishga bo'lgan qiziqishlarini tarbiyalashdan iboratdir. 
Matematika darslarida o`rganiladigan har biг matematik xulosa qat'iylikni talab qiladi, bu 
esa o'z navbatida juda ko'p matematik tushuncha va qonuniyatlar bilan ifodalanadi. 
O'quvchilar ana shu qonuniyatlami bosqichma-bosqich o`rganishlari davomida ularning 
mantiqiy tafakkur qilishlari rivojlanadi, matematik xulosa chiqarish madaniyatlari 
shakllanadi. O'quvchilami biгoг matematik qonuniyatni ifoda qilmoqchi bo'lgan fikrlarni 
simvolli tilda to'g'ri ifodalay olishlaгi va aksincha simvolli tilda ifoda qilingan matematik 
qonuniyatni o'z ona tillarida ifoda qila olishlariga o`rgatish oгqali ularda matematik 
madaniyat shakllantiriladi. 
Matematika fani - abstrakt fan. Uning mazmuni boshidan oxirigacha inson 
tasavvurining va mantiqiy tafakkurining mahsulidan iborat. Fanning bunday abstrakt 
tuzilishi, o'zini-o'zi boyitib borishi, ya'ni yangidan-yangi matematik tushunchalar va 
ularning xossalarini ma'lum xossalardan hosil qila olish imkoniyati qadimdan insonning 
aqliy qobiliyatlarini rivojlantirishga xizmat qilib kelgan. Xatto matematik masalalarni 
yechish musobaqalari o'tmishda inson aqlini peshlash vositasi bo'lgan. Shundan kelib 
chiqadigan bo'lsak, matematika fanining eng asosiy vazifasi aynan o'quvchilarni o'ylashga, 
to'g'ri, mantiqiy fikrlashga va mushohada yuritishga o'rgatishdan iborat ekanligi 
oydinlashadi. Hech qaysi fan matematika fanichalik o'quvchilarni o'ylashga va fikrlashga 
majbur qila olmaydi. 
Ayni paytda bu umumiy yo‘nalishlar ta‘limni boshqarish va tashkillashtirish, ta‘lim 
turlari va yo‘nalishlari, uzviylik va integratsiyani ta‘minlash, o‘qitish metodlari va vositalari 
kabi yo‘nalishlarda xususiylashadi. Ta‘limda uzviylik va integratsiyalashuv bilan birgalikda 
o‘qitish metodlari va vositalarini ham yangilash va qayta ko‘rib chiqish lozim. 
Jamiyatimizda ro‗y berayotgan turli xil o‗zgarishlar o‗qituvchilar oldiga muhim vazifalar 
qo‗ymoqda. Bu vazifalar har tomonlama rivojlangan, mustaqil fikrlay oladigan, ijodkor, 
aqlli va nozik didli yoshlarni tarbiyalashdan iborat bo‗lib, hozirgi zamon o‗qituvchisidan 

---