Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

Ozodboyeva Lobar Hamroyevna 
Xorazm viloyati Shovot tumani 
19-maktab boshlang'ich ta'lim fani o'qituvchisi 
 
Boshlang‗ich sinf o‗quvchilariga chiroyli yozuvni o‗rgatish savodxonlikning 
poydevori hisoblanadi. Boshlang‗ich sinfda o‗qitishdan maqsad o‗quvchilarning og‗zaki va 
yozma nutqini ravon qilish hamda ularni har tomonlama yetuk insonlar etib tarbiyalash 
bilan bir qatorda, ularni go‗zallikka intiluvchi, uni yurakdan his qila oladigan go‗zallikni 
yaratishga intiladigan kishilar qilib voyaga yetkazishni nazarda tutadi. 
Husnixat bir qator boshqa fanlar bilan chambarchas bog‗liq. Estetika, fiziologiya, 
gigiena, tilshunoslik kabi fanlar bilan o‗quvchilarda go‗zallikka bo‗lgan qiziqishlarini 
o‗stiradi. Chiroyli yozish ham go‗zallikning bir ko‗rinishidir. Darhaqiqat, o‗quvchi 
maktabga kelgan kunidan boshlab chiroyli yozuv malakalari haqida tanisha boshlaydi. 
Bundan tashqari o‗quvchini chiroyli yozuvga o‗rgatish jarayonida bolaning har tomonlama 
nerv sistemasi, qo‗l harakatlari va muskullari, ko‗rish organlari, eshitish organlari umurtqa 
pog‗onasi rivojlangan bo‗lishi kerak. O‗quvchi shundagina husnixat malakalarini o‗zlashtira 
oladi. Agar o‗quvchining biz yuqorida tilga olgan organlardan biri yaxshi taraqqiy etmagan 
bo‗lsa, u o‗quvchida chiroyli yozuv malakalari to‗g‗ri yo‗lga qo‗yilmaydi. Shunday 
holatlarning kelib chiqishi kelajakda o‗z tasirini ko‗rsatadi. O‗quvchi partada o‗tirib yozish 
jarayonida, eng avvalo yozuv qurollarini to‗g‗ri joylahtirishi zarur. Buning uchun birinchi 
navbatda o‗quvchi partada to‗g‗ri o‗tirishi kerak. Chunki o‗quvchi partada to‗g‗ri o‗tira 
olmasa, egri o‗tirsa umurtqasi noto‗g‗ri o‗sadi va bolaning jismoniy o‗sishiga salbiy ta‗sir 
qiladi va hattoki bola bir umr nogiron bo‗lib qolish holatigacha borib yetadi. Buning uchun 
o‗qituvchi bolaning partada o‗tirish, turish, daftarlarni ushlash va yozish qoidalarini ko‗proq 
ta‗kidlab turishi zarur. 
Bola kamolotining shakllanishi ko‗p jihatdan chiroyli yozuvga bog‗liq. Chiroyli yozish 
orqali bolalar boshqa fanlarni muvaffaqiyatli o‗zlashtirish imkoniga ega bo‗ladilar. 
Inson hayotida yozuv muhim o‗rin tutadi, chunki u har kuni turli – tuman qog‗ozlar va 
hujjatlardan foydalanadi . Bularning hammasi chiroyli va bexato yozishni taqozo etadi. 
Ammo qisqa muddat ichida o‗quvchilarda chiroyli, tez va bexato yozish malakalarini 
o‗stirish mumkin, buning uchun bir necha yillik mehnat talab etiladi. Chiroyli yozuvga 
o‗rgatish uchun bolalarning maktabga qadam qo‗ygan kunlardan boshlab izchil mashqlar 
olib borish zarur. 
Husnixat malakasini shakllantirish uchun birinchi navbatda harflarning shaklini to‗g‗ri 
tasavvur etishga, bir xil qiyalikda yozishga so‗zlarda harflarni to‗g‗ri joylashtirishga 
o‗rgatiladi. Daftarga yozishda harflarning qiyaligini va ular orasidagi masofani to‗g‗ri 

---