Zamonaviy shaharsozlik estetikasi Shaharsozlik

---

Zamonaviy 
shaharsozlik 
estetikasi

---

Shaharsozlik
(shahar qurish) — 
meʼmorlikning yirik sohasi; shahar bunyod 
etish nazariyasi va amaliyoti — aholi yashaydigan hududlar (turar jsoylar)ni 
loyiha asosida rejalashtirish. Sh. ijtimoiyiqtisodiy, sanitariyagigiyena, 
qurilishtexnika, badiiymeʼmoriy masalalar majmuini qamrab oladi.

Эта фотография
, автор: Неизвестный автор, лицензия: 
CC BY-SA
 

---

Eski shaharsozlik 
Zamonaviy shaharsozlik 

---

SHAHAR O’Z KO’RKI VA GO’ZALLIGINI QUYIDAGI ESTETIK 
XUSUSIYATLAR ORQALI NAMOYON ETADI: 
 
A) SHAHARDA ME’MORIY OBIDALAR, KO’HNA YODGORLIKLAR, 
ZIYORATGOHLARNING MAVJUDLIGI VA ULARNI ODAMLAR E’TIBORI 
VA TASARRUFIDA EKANLIGI; 
 
B)BINOLARNING AHOLI TURMUSH TARSI UCHUN QULAYLIGI VA MOS 
KELISHI; 
 
C)SHAHARDA BUNYOD ETILGAN INSHOOTLAR, YO’LLARNING XALQ 
MANFAATLARI BILAN MUVOFIQLIGI; 
 
D)SHAHARNING GEOGRAFIK JIHATDAN JOYLASHUVI – SUV VA 
HAVOSINING MUSAFFOLIGI, TABIIY MANZALARGA BOYLIGI. 

---

Dezayn
 
Dezayn so’zi birincha marta 1919-yil inliz rassomi Djonzef 
Sinelo tomononidan sanoatda ishlab chiqarilgan narsalar 
namunasiga nisbatan qo’llanilgan.

---

Dizayn jamiyatning ilmiy-texnik va estetik 
darajasini ko’rsatadi. 
 Bu kundalik amaliyotimizda qo’llaydigan 
mehnat qurollaridan tortib, uy jihozlari-
yu, kommunikatsiya vositalari televizor, 
kompyuterlarda ham namoyon bo’ladi. 

---

«SHAHAR DIZAYNI» TUSHUNCHASI OʼTGAN ASRNING OʼRTALARIDA PAYDO BOʼLGAN 
VA U KISHILAR, AYNIQSA ISTEʼMOLCHILAR TOʼPLANADIGAN JOYLARNI, 
VITRINALARNI INFORMATSIYA TARQATISH FUNKTSIYASINI BAJARADIGAN 
TUMBALAR REKLAMALAR, KOʼRSATKICH VA AFISHALARNI NAZARDA TUTGAN. 
DIZAYNSHUNOS V.L. GLAZICHEVNING FIKRIGA KOʼRA, YUQORIDAGI ODDIY 
BEZAKLAR OʼRNIGA 50- YILLARGA KELIB BIL-BORD, AYLANMA VITRINALAR, SAVDO-
SOTIQ OʼCHOQLARIGA ULANIB KETGAN KIOSKALAR, KOʼP QAVATLI UYLAR OLDIDA 
XALQ AMALIY SANʼATI NAMUNALARI BILAN BEZATILGAN MAYDONCHALAR PAYDO 
BOʼLADI [1]. NATIJADA KISHILARNING BADIIY-ESTETIK DIDINI SHAKLLANTIRISHGA, 
INSHOOTLAR, KOʼP QAVATLI UYLAR, ISTIROHAT MASKANLARINI DIZAYN 
QONUNLARIGA MUVOFIQ BADIIY BEZATISHGA EHTIYOJ TUGʼILADI. SHAHAR 
KISHISINING SERHARAKATLIGI, SEYTNOT, PSIXOLOGIK TAʼSIRLARNING ORTIB 
BORAYOTGANI, BUTUN BADIIY-ESTETIK IZLANISHLARDA VA SANʼAT ASARLARI 
YARATISHDA BOʼLGANI KABI SHAHAR DIZAYNI OLDIGA HAM QATOR TALABLAR 
QOʼYADI. 

---

Utilitar va estetik qonuniyatlarning birligi, chambarchas 
aloqasi diyaynning o’ziga xos xususiyatni tashkil etadi. 
Utilitar xususiyatlar 
deganda- foydalilik, 
funksionallik, qulaylik, 
texnologik tejamlilik va 
konstruktiv xususiyatlarni 
o’z ichiga oladi. 
Estetik prinsiplar esa 
go’zallik, nafislik, 
badiiylik, obrazlilikni o’z 
ichiga oladi. 

---