Zamonaviy qurilish materiallari va konstruksiyalari

Zichligi bo‘yicha (kg/m
3
) tosh materiallari quyidagilarga 
bo‘linadi:
• 
O‘ta yengil (600gacha); 
• 
Engil (600...1300); 
• 
Engillashtirilgan (1300... 1600); 
• 
Og‘ir (1600...2200). 
Issiqlik o‘tkazuvchanligi bo‘yicha tosh materiallari quyidagilarga 
bo‘linadi:
• 
Issiqlik o‘tkazuvchanligi past; 
• 
Issiqlik o‘tkazuvchanligi o‘rtacha; 
• 
Issiqlik o‘tkazuvchanligi yuqori.
Devorbop 
sopol 
buyumlar 
qurilishda 
ishlatiladigan 
devorbop 
buyumlarning 50%ini tashkil etadi. Zichligiga ko‘ra devorbop sopol 
buyumlar (g‘isht, sopol tosh) 3 qismga bo‘linadi:
• 
Effektiv – zichligi 1400-1450 kg/m
3
dan ko‘p emas, issiqni yaxshi 
ushlab tura oladigan;
• 
SHartli effektiv – 1450 - 1600 kg/m
3
;
• 
Oddiy – 1600 kg/m
3
dan katta. 
Oddiy pishiq g‘ishtning o‘lchamlari 250x120x65 mm bo‘lib, qirralari 
to‘g‘ri, aniq, yuzasi silliq va tekis bo‘lishi kerak. Tomonlari 3 mm gacha 
farq qilishi mumkin. 
Modulli g‘ishtlar o‘lchamlari 250x120x88 mm va dumaloq yoki 
to‘rtburchak kovakli bo‘ladi. Mustahkamligiga qarab g‘isht quyidagi 
markalarga bo‘linadi: 75; 100; 125; 150; 200; 250; 300.
18-rasm. Namangan SQUARE qurilish kompleksini turarjoy binolarini devor 
qismi 

---

38 
Yengil betonlar o‘rtacha zichligiga qarab Germaniyada quyidagi 
turlarga bo‘linadi:
• 
2100-2000 kg/m³ - oddiy yengil beton;
• 
2000-1300 
kg/m³ 
- 
yengil 
konstruktiv 
beton, 
siqishga 
mustahkamligi 5 MPa dan yuqori;
• 
1300-800 kg/m³ - yengil issiqlikdan izolyatsiyalangan konstruktiv 
beton, siqishga mustahkamligi 3,5 MPa dan yuqori va issiqlik 
o‘tkazuvchanligi 0,75 Vt/mK dan past;
• 
800-250 kg/m³ - juda yengil beton, siqishga mustahkamligi 0,5 MPa 
va issiqlik o‘tkazuvchanligi 0,30 Vt/mK dan past.