Zamonaviy o`zbek adabiyotining taraqqiyot bosqichlari

20-yillar o'zbek adabiyotining asosiy yutug'i nimalardan iborat?

• 20-yillar o'zbek adabiyotining asosiy yutug'i yetuk realistik hikoya, qissa, roman, drama namunalari va yangicha shc'riy shakllarning paydo bo'lishi bilan belgilanadi. Cho'lponning “Oydin kechalarda”, “Qor qo'ynida lola”, “Novvoy qiz”, Abdulla Qodiriyning “Uloqda” va "Jinlar bazmi”, Abdulla Qahhorning “Boshsiz odam” hikoyalarida jahon novellachiligiga xos realistik fazilatlar namoyon bo'ldi. Sadriddin Ayniyning “Buxoro jallodlari” va “Qulbobo” qissalari; Abdulla lodiriyning “O'tgan kunlar” va “Mehrobdan chayon”, Cho'lponning “Kecha va unduz” romanlari; Fitratning “Abulfayzxon”, Cho'lponning “Yorqinoy”, Hamzaning “Bugungi saylovlar”, G'ulom Zafariyning “Halima” va Abdulla Avloniyning bir qator dramalari shu davrning ulkan hodisalari bo'ldi.

30-50-yillar adabiyotining asosiy yutug‘i nimalardan iborat?

• XX asrning 30-yillarida maktab-maorif, ilm-fan, adabiyot va san’at sohasida muayyan yangiliklar paydo bo'ldi. Lekin bu davrda mudhish shaxsga sig'inish millati tomir ota boshladi. Minglab sof vijdonli kishilar stalinizm o'qiga uchrab, behuda qurbom bo'ldilar. A. Qodiriy, Cho'lpon, Fitrat, Usmon Nosir, So'fizoda, Botu, Elbek singari noyob iste’dod sohiblari “Xalq dushmani” sifatida yo'q qilindi. Bu voqea xalq hayotiga katta ziyon yetkazdi, adabiyot va san’at rivojiga jiddiy halaqit berdi. Bu haqda akademik Izzat Sulton shunday yozgan edi: “X X asr tajribasidan kelib chiqadigan ikki muhim saboq bor: Birinchi saboq — har qanday sharoitda, davrlar fojialarga qanchalik to'la bo'lmasin, baribir, taraqqiyot to'xtamaydi, davom eta beradi. Ikkinchi xulosa shuki, insoniyat taraqqiyotining asosiy shakli tadrijiy rivojlanish bo'lib qoladi”

60-90-yillar adabiyotining o'ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?

• Bu davrda mamlakat hayotida, moddiy va ma’naviy turmushda jiddiy o'zgarishlar va yangiliklar bo`ldi. Bular stalinizmning qulashi bilan bevosita bog'liqdir. Eng muhimi shuki, bu davrda mamlakat ma'naviy hayotining barcha sohalarida keskin burilish yuz bera boshladi. 1956-yilda istibdod qurbonlari: Fitrat, Abdulla Qodiriy, Cho'lpon, Usmon Nosir, Botu singari yozuvchilar oqlandi. Bu davrda she’riyat, proza, dramaturgiya tez sur’atda rivojlandi. She’riyatning asosiy e’tibori hayot va kishilar ongidagi o'zgarishlami tasvirlashga qaratildi.