Zamonaviy maktabgacha ta’lim muassasasida innovatsiyon boshqarish usullari

Zamonaviy maktabgacha ta’lim muassasasida innovatsiyon boshqarish usullari
Toshkent viloyati Chirchiq shahar
Pedagogika instituti pedagogika psixologiya
Fakulteti “ Talim muassasalarini boshqarish”
M/TMB-21 guruh Magistratura
Talabasi: Abdikerimova Madina Miyatovna
Ilmiy rahbar: Pedagogika fanlar nomzodi
Dotsent proffesor :Muhamedova Lobar
Gafurdjonovna.
Annatatsiya: Innovataiya har qanday tashkilot uchun qiyin va og’riqli jarayondir. Maktabgacha ta’lim muassasasida ham zamonaviy innovatsiyon boshqarishni amalga oshirish ishlarini olib borish zarur. Jamiyatning zamonaviy rivojlanish sharoyitida maktabgacha ta’lim muassasasi pedogogik menjmentdan foydalanish zarur va dolzarbdir. Pedagogik menjmentdan foydalanib zamonaviy maktabgacha ta’lim muassasasi rivojlanishining yangi bosqichiga olib chiqish, pedagogik faoliyat sifatini oshirish va maktabgacha ta’lim muassasalarining hayotiligini oshirishga imkon beradi.
Kalit so’z: Innovatsiy, Zamonaviy, Pedagog, Boshqaruv, Menjment.
Asosiy qisim:
Butin ta’lim tizimini modernizatsiya qilish jarayonin muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun ilmiy tadqiqotlar va ishlanmalarni boshqarishning zamonaviy usullarini yaxshi biladigan innovatsiyon bozorda samarali ishlashga qodir mutaxassislar kerak. Tashkilotlar, muassasasalar va firmalar ortasida raxobat kushli bolgan zamonaviy jamiyatda innovatsiyasiz ishlash va rivojlanish mumkin emas. Innovatsiyon boshqarishda eng birinchi rejalashtirishdir.Rejalashtirish va boshorat qilish menjmentning asosiy va barsha darajadagi boshqaru tizimining eng muhim bosqichidir.
Maktabgacha ta’lim muassssasalarini boshqarish bilan bog’liq ravishda rejalashtirish va prognozlash pedogogik tahlil asosida atrof-muhit sharoyitida bolalar bogchasining yaqin va kelajakdagi rivojlantirish zonalarini aniqlashdan iborat. Maktabgacha talim tog’risidagi namunaviy nizom tarbiyachilar o’z faoliyat yonalishlarini mustaqil ravishda belgilash maktabgacha ta’lim muassasasalarinig tur xilma -xilligiga muvofiq bolalar bog’chasini rivojlantirish modelini yaratish va maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalash va oqitish dasturini tanlash imkonini beradi.
Maktabgacha muassasasini rivojlantirish boyicha har qanday dastur ta’lim tarbiya sifatini oshirishga qaratilgan. Chunki ta’lim jarayonida ta’lim tarbiya bir – biri bilan chambarchas bog’liq hisoblanadi.
Ta’lim – bu ma’lum ijtimoy ahamiyatga ega bo’lgan ma’lumotlarni yosh avlodga etqazish jarayoni. Maktabgacha ta’lim muassasasida u guruhda, piyoda yurishda, o’yin paytida,mashg’ulotda, sayrda, hikoya aytishda, suhbatda, oto-onalar bilan muloqotda va boshqalarda amalga oshiriladi.
Tarbiya- shaxsda muayyan jismoniy, ruhiy, axloqiy, ma’naviy sifatlarni shakillantirishga qaratilgan amaliy pedagogik jarayon hisoblanadi.
Innovatsiya – atamasi lotincha “novatio “ so’zidan olingan bo’lib (yangilanish yoki o’zgarish ) degan ma’noni anglatsa, “in” qoshimchasi esa lotinchada (yonalishda) deb tarjima qilinadi.
Zamonaviy innovatsiyon jarayonlar juda murakkab va muqarradir.Ular menejmentning istalgan sohasida kadrlarbilan ishlash tizimini va boshqarishni takomillashtirishda nomoyon bo’ladi.
Innovatsiyon menejment – innovatsion jarayonlar, innovatsiyon faoliyatni uchbu faoliyat bilan shug’illanadigan xodimlarni boshqarish tamoyillari usullari va shakillari toplamidir.
Zamonaviy maktabgacha ta’lim muassasasida innovatsiyon boshqaruvni turli usullarda olib borish maqsadga muvoffiq hisoblanadi. Maktabgacha ta’lim muassasasalarida talim sifatini oshirib borish bolalarga har tomonlama etuk barkomol bo’lib osishiga ta’lim tarbiya berishda tarbiyachilarga shart-sharoyitlar yaratib berilish zarur.
Bu borada innovatsiyon jarayonlarni dasturiy va uslubiiy ta’minotini ishlab chiqish. Maktabgacha ta’lim muassasasalarini rivojlantiruvchi dastur, biznes reja, ta’lim dasturi, yillik rejalarni tuzish
Innovatsiyon kollektiv va individual pedogogik loyhalarni ishlab chiqish va amaliyotga tadbiq etish.
Maxsus ta’limni fariqlashning yangi shakillarni joriy etish va bolalarning nutqini rivojlantirich uchun nutq markazlarini kengaytieish nutq markazlarini, nutq terapiyasi guruhlarini ochish.
Maktabgacha ta’lim muassasasalari uchun qo’shimcha bepul ta’lim va sog’lamlashtirish xizmatlar tarmog’ini yaratish kengaytirish.
Maktabgacha ta’lim muassasalariga bormaydigan bolalar uchun ta’lim xizmatlar ko’lamini kengaytirish, yosh bolalar uchun qisqa muddatli qolish guruhli maktababgacha yoshdagi bolalar uchun maktabga tayyorgarlik guruhlari safini kengaytirish. Bu guruhlarda bolalarga turli mashgulotlar o’yinlar orqali bolalarga bilim berish bu jarayonda innavotsiyon metodlardan foydalangan holda olib borish kerak,bolalarni qiziqishlari orqali ta’limga yonaltirish lozim. Buning uchin rahbar tomonidan shart-sharoyitlar yaratilib berilishi lozim.
Oila va xalq ta’limi birgalikda birligini va uzluksizligini ta’minlash, ota-onalarga psixologik,pedagogik yordam korsatish , bolalar shaxsini har tomonlama qollab quvattlash uchun oylaviy muhitda tarbiyalanayotgan bolaloto-onalariar va nogron bolalar uchun maslahat markazini yaratish ularga yo’l yoriqlar korsatish oquv qollanmalarni berib borish ishlarini rivojlantirish.
Maktabgacha ta’lim muassasasida jismoniy tarbiya va sog’lomlashtirish ishlariga innavatsiyon yondoshuvlarni amalga oshirish. Maktabgacha yoshdagi bolalarning sog’lom va etu bolib osishida jismoniy tarbiyaning o’rni muhim sanaladi. Jismoniy mashiqlarni olib borish uchun malakali o’z ishini ustasi bo’lgan murabbilarni topshi, bolalar bilan shug’illanish uchun sport zallarini zamonaviy jihozlash chora tadbirlarini ko’rish lozimdir.
Ota-onalar va boalar munosabatlarini uyg’inlashtirish ning ijtimoiy texnalogiyalarini ishlab chiqish.
Innovatsiyon faoliyatning ilmiy uslubiy maxsulotlari o’quv qo’llanmalari va ishlanmalarini nashir etish tarbiyachilarning materiallarini Internet saytlariga joylashtirish vertual seminarlarda ilmiy amaliy konferensiyalarda internet jamoalari va forumlarda o’qtuvchilar kengashlarida qatnashish o’z fikirlarini mustaqil aytish, muhakama qilish va muommolarga yechim topish va shunga oxshash kengashlarni kengaytirish.
Ijodiy va muommoliy guruhlar ishini korib chiqich, orqada qolgan guruhlar bilan ishlash, ularga mahoratli tarbiyachilar bilan mahorat darslarini o’tish ochiq mashg’ulotlar faoliyatini kengaytirish, fikir almashish, ularning fikirlarini hurmat qilish va bajara oladigan vazifalarni berish o’z ustida kopiriq ishlashlariyga yo’l oshib berish va bunda komaklashish.
Ta’lim jarayonini axboratlashtirish, ta’lim jarayoni samarali bo’lishi uchun texnalogiyalar bilan ishlash zamonaviy dizayinga ega guruhlarni bezatish mashg’ulotlar davomida interfaol va innovatsiyon metodlardan foydalanish. Bu metodlar orqali bolalarda ta’lim olishga qiziqishini oshirish turli didaktik oyinlardan faydolangan holda qiziqishlarini inobatga olgan holda ta’lim tarbiya berib borish lozim.
Tarbiyashilarning ishiga qarab rag’batlantirib borish. Bundan asl maqsad raxobatni kuchaytirish,ushbu yol orqali ta’lim jarayanlari qiziqarli va shiddatli bolishiga keng yo’l ochib beradi. Tarbiyachilar o’z ustida kopiriq ish olib borishlari yo’lga qoyiladi. Motivatsiya berish bu psixalogik jihattan manaviiy ozuqa, rahbat olish desak adashmaymiz. Chunki bu tarbiyachilar kuchiga kuch g’ayratiga g’ayrat qoshadi va yaxshi kayfiyat bilan kelajagimiz bo’lmish beg’ubor bolajonlarimizga o’z bilimlarini berib bo’radi
Muassasa moliyaviy mustaqillika o’tish, bujettan tashqari mablag’larni jalb qilish moddiy – texnik bazasini yaratish lozim. Shu aytib o’tilgan masalalar boyicha olib borilgan ishlar o’z samarasini beradi va maktabg’acha ta’lim soxasini rivojlanishiga o’z xissasini qoshib boradi.

Xulosa:
Xulosa qilib shuni aytish lozimki, zamonaviy maktabgacha ta’lim muassasasini samarali va oqilona boshqarish uchun ta’lim menejeri y’ani rahbar,derektor menjment asoslarini o’zlashtirish, zamonaviy konstruktiv yondashuv va rahbarlarning ytakchilik funksiyalari asaosida maktabgacha ta’lim muassasalarini boshqarish boyicha zamonaviy va samaraliy strategiyalarni usullarni ishlab chiqishi va jamo bilan ishlash texnalogiyalarni yarata olishi va ularni amallda qollay olishi kerak.


Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Belaya K. Yu. Maktabgacha ta’lim muassasasalarini innavatsiyon faoliyati. 2004 yil.
   
2. 
   Huznetsov E. B. Maktabgacha ta’lim muassasai menjmenti 4/son 2009.
   
3. 
   Pozdniyok I. V. Maktabgacha ta’lim muassasasini boshqarish 2006 yil.