|
MULTIMEDIYA VOSITALARIDAN JISMONIY MADANIYAT DARSLARIDA
FOYDALANISHNING AXAMIYATI
Ubaydilloyev Doston Husen o'g'li
Buxoro muhandislik texnologiya instituti akademik litseyi.
Yòldoshov Abror
Jismoniy tarbiya òqituvchisi. Buxoro muhandislik texnologiya instituti akademik litseyi
Ta’lim – tarbiya jarayonining jamiyat taraqqiyotidagi roli nihoyatda beqiyosdir.O‘quvchini
tarbiyalash, uni bilim olishga ,jismoniy madaniyat bilan shug’ullanishga undash va bu hatti-harakatini
sekin-asta ko‘nikmaga aylantirib borish lozim. Jismoniy madaniyat o‘quvchining mushohada qilish
290
qobiliyatini tarbiyalaydi, shu tarzda o‘quvchi asta-sekin takomillashib, komillikka erisha boradi.Ammo bu
jarayon o‘quvchi va o‘qituvchidan uzoq davom etadigan ma’suliyat, sharafli mehnat, qunt va irodani talab
etadi.
O‘quvchilarni jismoniy –madaniy to‘g’ri tarbiyalashda multimediya vositalarning o‘rni muhim
ahamiyatga ega. O‘quvchilarda jismoniy-ma’naviy, sog’lom sifatlarning shakllanishida multimediya
vositalari, atrofdagi, jamiyatdagi jismoniy-ma’naviy mihit va ularga bo‘lgan munosabat muhim rol
o‘ynaydi. Multimediya vositalari asosida sportchilarning bir-birlariga bo’lgan munosabatlarini ko‘rgan
o‘quvchi shunga qarab shakllana boradi.Ular avval kuchli sportchilarga taqlid qiladilar.So‘ng sekin-asta
shug’ullanayotgan sport turlarining mohiyatini anglaydilar.
Biz agar boy ma’naviy merosimizga nazar tashlaydigan bo‘lsak,unda allomalarimiz tomonidan
yaratilgan jismoniy-ma’naviy ta’limotning nihoyatda sermazmun ekanligiga amin bo‘lamiz.Masalan,
buyuk alloma Abu Ali Ibn Si‘no o‘zining (Donishnoma) asarida bola tarbiyasi xususida quyidagi fikrni
bildiradi: “Bola hulqini mo‘tadillikda saqlashga alohida e’tibor berish kerak”. Bundan ikki manfaat bor:
Birinchisi –bolaning ruxi uchun bo‘lib, u yoshligidan boshlab yaxshi xulqli bo‘lib o‘sadi va
keyinchalik bu unga ajralmas malaka bo‘lib qoladi.
Ikkinchisi-uning badani uchundir,chunki yomon xulq turli mijoz buzilishlaridan bo‘ladi.Shuningdek,
agar yomon xulq odatga kirib qolsa u mijoz buzilishini keltirib chiqaradi.Masalan, g’azab kuchli qizdiradi,
qayg’u kuchli quritadi.
Jismoniy- madaniyat tarbiyada multimediya vositalaridan fodalanish ham o‘quvchi ma’naviyatida
muhim ahamiyat kasb etadi.O‘quvchi ulg’aygan sari, uning ma’naviy dunyosini rivojlantirib borish zarur.
Bu rivojlantirish maktabdagi muhit, tartib intizom, ahloq, sinf o‘quvchilarining bir-biriga, yon
atrofdagilarga, o‘zi yashayotgan makonga –Vatan‘ga, borliqqa bo‘lgan munosabati orqali amalga
oshiriladi. Bunday jismoniy-madaniy muhitning maktabda mavjudligi, kelajak hayotda o‘quvchining ilm-
ma’rifat olishga, o‘qishga bo‘lgan qiziqishini oshiradi va o‘quvchining teran fikrli, ma’naviy yetuk,
sog’lom shaxs bo‘lib yetishishiga xizmat qiladi.
Hozirgi kunda o‘sib kelayotgan yoshlarimiz orasida sportga bo‘lgan munosabat ijobiy, bunga sabab
bitta! Bu ham bo‘lsa, maktabdagi jismoniy madaniy muhitning yaxshiligi, yoshlikda jismoniy-
ma’naviyatning qondirilganligidadir.Yoshligidan jismoniy-ma’naviy ehtiyoji qondirilgan o‘quvchi,
keyingi davrda ilm dargohiga borganda ham sport bilan shug’ullanishga qiynalmaydi, mashqlarni
o‘zlashtira oladi.
Jismoniy-madaniy tarbiya milliy ta’lim-tarbiyaning asosidir. Aynan shu omil orqali o‘quvchilarning
ongiga, hulq-atvoriga ma’naviy ta’sir qilinadi. Ustoz murabbiylar o‘quvchilar jismoniy-tarbiyasi bilan
shug’ullanishar ekan, multimediya vositalari asosida milliy urf-odatlarimiz, qadimiy an’-analarimiz va
qadriyatlarimizga katta e’tibor berish kerak.
Sport sog’lik garovi. Sport bilan shug’ullanayotgan har bir o‘g’il-qiz mukammal, yetuk, sog’lom
inson sifatida tarbiya oladi. Maktabdagi jismoniy-madaniy muhit o‘quvchi tarbiyasiga ham salbiy, ham
ijobiy ta’sir ko’rsatishi mumkin. Ustoz – murrabiy o‘quvchi jismoniy-madaniy tarbiyasi uchun ma’sul. Ular
o‘quvchilarning sport bilan shug‘ullanishlari, ilm olishi, o‘qimishli bo‘lishi uchun shart-sharoit yaratib
berishi lozim.
Shu nuqtai nazardan “murabbiy – o‘quvchi – oila” ijodiy hamkorligini multimetdia vositalari asosida
jismoniy – madaniy tarbiya tizimiga yo‘naltirishda murrabiylar oldiga turgan quyidagi vazifalarni
keltiramiz:
O‘quvchi va murabbiy faoliyatini multimedia vositalari asosida jismoniy – madaniy tarbiya tizimi
qonuniyatlariga moslashtirish;
Jismoniy – madaniy tarbiya jarayonini amalga oshirishda har bir o‘quvchini o‘quv tarbiya jarayoniga
jalb qiladigan va sog‘lom fikrlashga o‘rgatadigan interfaol usul va uslublardan foydalanish;
Jismoniy – madaniy tarbiya jarayonida turli xil interaktiv usullarni qo‘llash va sog‘lom muhitga
erishish uchun multimedia vositalaridan foydalanish;
O‘zbekistonda yagona jismoniy – madaniy tarbiya tizimi asosida faoliyat olib borish va hozirgi
kunda bir-biri bilan uzviy bog‘liq ta’lim muassasalari (boshlang‘inch ta’lim, maktab, kasb hunar kolleji,
oily o‘quv yurtlari) uchun yaxlit jismoniy – madaniy tarbiya tizimini yo‘lga qo‘yish va boshqalardan iborat.
Xulosa qilib aytganda, yuqorida ta’kidlangan jismoniy – madaniy tarbiya vazifalarini “murabbiy
– o‘quvchi – oila” ijodiy hamkorligini multimedia vositalari asosida hal etishi o‘quvchi shaxsining
kelajakda sog‘lom inson bo‘lib yetishishida muhim ahamiyat kasb etadi deb hisoblaymiz.
291
Do'stlaringiz bilan baham: |
