Zamonaviy boshqaruv hisobi

Variant № 4
1. Zamonaviy boshqaruv hisobi
2. Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lanadigan schyotlar
3. Ishlab chiqarish harajatlarning xaraketiga ko`ra tasnifi
1-Boshqaruvning axborot tizimi, zamonaviy boshqaruv hisobi


Buxgalteriya har qanday tashkilot umumiy axborot tizimining muhim bo'laklaridan biri hisoblanadi. Axborotning ichki va tashqi foydalanuvchilari cheklangan iqtisodiy resurslarini joylashtirishda qaror qabul qilishlari kerak. Buxgalteriya tizimi quyidagi faoliyatlarni o'z ichiga oladi:
• tegishli iqtisodiy ma'lumotlarni aniqlash;
• barcha to'plangan ma'lumotlarni sistematik yozish;
• to'plangan ma'lumotlarni tahlil va talqin etish;
• ma’lumotlarni menejerlarning talabini qondirishi mumkin bo’lgan shaklda taqdim etish.

Boshqaruv hisobi menejerlarga qaror qabul qilishda yordam beradigan moliyaviy va nomoliyaviy axborotlarni o’lchaydi va ular haqida hisob beradi. Moliyaviy hisobda aks ettirilgan moliyaviy axborot istemolchilar, hukumat va tashqi tomonlar uchun chop etilishini kafolatlash menejerlarning majburiyatidir .

Xarajatlar hisobi moliyaviy va boshqaruv hisobi uchun axborotlarni ta’minlaydi. U daromadlar va tashkilot resurslaridan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan moliyaviy va nomoliyaviy axborotlarni o’lchaydi va hisob beradi.

Boshqaruv va xarajatlar hisobi uchun, faoliyatni va moliyaviy biznes operatsiyalarni yozib borishdan tashqari, boshqarish, rejalashtirish va qaror qabul qilish funksiyalariga tasir ko’rsatishi mumkin bo’lgan sifatli axborotni e’tiborga olishlari kerak.
2- Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lanadigan schyotlar

Olingan tovar-moddiy boyliklar, ishlar, xizmatlar uchun mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga oid majburiyatlar quyidagi schyotlarda aks ettiriladi:

a) joriy qismi:
6010 "Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lanadigan schyotlar";
6020 "Berilgan veksellar".

b) uzoq muddatli qismi:
7010 "Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lanadigan uzoq muddatli schyotlar";
7020 "Berilgan veksellar".

Turli mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga olingan TMB (tovar-moddiy boyliklar), bajarilgan ishlar, ko’rsatilgan xizmatlar va boshqa aktivlar uchun sub’ektning joriy qarzi 6010-schyotda, uzoq muddatli qarzi esa 7010-schyotda aks ettiriladi.

6010 "Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lana-digan schyotlar" schyoti amalda kelib tushgan TMB, qabul qilib olingan ishlar va iste’molda bo’lgan xizmatlar qiymatiga mazkur boyliklar yoki tegishli xarajatlarni hisobga olish schyotlari bilan korrespondentsiyada kreditlanadi.
3- ishlab chiqarish xarajatlari ular mahsulot ishlab chiqarish jarayonida yuzaga kelgan barcha bilvosita xarajatlarning yig'indisidir. Ular to'g'ridan-to'g'ri materiallar va to'g'ridan-to'g'ri mehnat xarajatlari bilan bir qatorda mahsulotning yakuniy narxiga qo'shiladi.
Umuman olganda, ishlab chiqarish xarajatlari, asbob-uskunalarning amortizatsiyasini, fabrikaning yordamchi xodimlariga to'lanadigan ish haqi va shuningdek, uskunani ishlatish uchun ishlatiladigan elektr energiyasini o'z ichiga oladi.
Ishlab chiqarish xarajatlari shunday nomlangan, chunki har bir mahsulot uchun to'g'ridan-to'g'ri kuzatib borish qiyin. Ushbu to'lovlar oldindan belgilangan havoga singdirish tezligi asosida yakuniy mahsulotga qo'llaniladi.
Umumiy qabul qilingan buxgalteriya tamoyillariga ko'ra, bu xarajatlar balansga tayyor mahsulot zaxiralari narxida ham, ishlab chiqarish jarayonidagi zaxiralarda ham kiritilishi kerak. Xuddi shunday, daromadlar to'g'risidagi hisobotda, sotilgan tovarlarning tannarxida.
Xarajatlarni baholashda ikkita yondashuv mavjud: buxgalteriya va iqtisodiy. Aniq (buxgalteriya) xarajatlar korxona hisobotlarida aks ettiriladi. Biroq, iqtisodchilar, aniq bo'lganlardan tashqari, yashirin xarajatlarni, shuningdek, o'tkazib yuborilgan imkoniyatlar xarajatlarini ham hisobga oladi. Imkoniyat xarajatlari deganda faoliyat uchun variantlardan birini tanlashda yuzaga keladigan xarajatlar va daromadlarni yo'qotish tushuniladi, bu boshqa mumkin bo'lgan variantlardan voz kechishni anglatadi.