Zamonaviy axborot texnologiyalari asoslari

Zamonaviy modemlarda modulyatsiyaning uchta turi ishlatiladi:

chastotali — FSK (Frequense SHift Keying)
fazali — PSK (Rpace SHift Keying)
kvadraturali amplitudali — QAM (Quadrature Amplitude Modulation)

1. Chastotali modulyatsiya

Chastotali modulyatsiyada modulyatsiya qilinadigan signalning (uzatilayotgan ma’lumotlarning) joriy qiymatlariga mos ravishda fizik signalning (odatda sinusoidali) chastotasi o‘zgaradi, bunda uning amplitudasi o‘zgarmaydi. Eng sodda holda ma’lumotlar bitining 1 va 0 qiymatlariga, ma’lumotlarni uzatishning birinchi bayonnomalari V.21 da qabul qilingani kabi, chastotaning ikkita qiymati mos keladi, masalan, 980 Gs va 1180 Gs. Chastotali modulyatsiya holaqitlarga juda turg‘undir, uzatishda signalning faqat amplitudasi buziladi.

1. Fazali modulyatsiya

Fazali modulyatsiyada modulyatsiya qilinadigan kattalik bo‘lib signal fazasi hisoblanadi, bunda uning chastotasi va amplitudasi o‘zgarmaydi; faza—modulyatsiya qilingan signalning xalaqitlarga chidamliligi ham yuqoridir.

1. Kvadraturali amplitudali

Signalning sof amplitudali modulyatsiyasida uning halaqitlardan himoyalanganligi juda pastdir, shuning uchun halaqitlarga chidamliroq, lekin yanada murakkabroq kvadraturali amplitudali modulyatsiya qo‘llaniladi, bunda uzatilayotgan ma’lumotlar taktida bir vaqtning o‘zida signalning ham fazasi, ham amplitudasi o‘zgaradi.

Sanoatda ishlab chiqarilayotgan modemlar quyidagicha farqlanadi:

1. Konstruksiyasi bilan — avtonom va apparatura ichiga qurilgan;
2. Aloqa kanalli interfeys bilan — kontakgli va kontaktsiz (audio);
3. Vazifasi bilan —
turli xil aloqa kanallari va tizimlari uchun, masalan, faqat ma’lumotlarni uzatish tizimi uchun — modemlar, ma’lumotlarni va fakslarni uzatish tizimi uchun — faks—modemlar (haqiqatan ham, butunda ko‘plab firmalar faks—modemlarni ishlab chiqarmoqda, faksli vazifasi bo‘lmagan «toza» modemlar, amalda ishlab chiqarilmayapti);
4. Uzatish tezligi bilan — telefon aloqa kanallari uchun TTXMK bayonnomalari standartiga mos keluvchi ma’lumotlarni uzatish tezliklari standarti (shkalasi) mavjuddir; u quyidagi tezliklarni o‘z ichiga oladi (bit/s da): 300, 600, 1200, 2400, 4800, 9600, 12000, 14400,16800,19200, 28800, 33600, 56000.