Замонавий таълим муҳитини лойиҳалашнинг назарий асослари reja

Тўртинчи бос
қ
ич:
таълим дастурларини амалиётга тадби
қ
этишга йўналтирилган лойи
ҳ
аларни ишлаб чи
қ
иш, жорий 
педагогик ташхисни амалга ошириш, дастурларни тадби
қ
этиш жараёнини та
ҳ
лил 
қ
илиш ва унга ижодий ёндашиш, 
вужудга келган 
қ
ийинчиликларни бартараф этиш ма
қ
садида 
орали
қ
ташхисни амалга ошириш; 

Бешинчи бос
қ
ич:
жараён якунини ижодий ташхислаш, 
якуний ташхислашни амалга ошириш, ў
қ
ув жараёни 
натижаларини биргаликда та
ҳ
лил этиш, жараёнга ижодий 
ёндашиш, таълимнинг кейинги бос
қ
ичига ўтиш ма
қ
садида 
таълим дастурларини лойи
ҳ
алаштириш кабилар шулар 
жумласидандир. 

---

Ў
қ
увчилар билан уларни ривожлантириш ва 
фаолиятларига тузатиш киритишга йўналтирилган 
ишларни амалга оширишда уларни педагогик-
психологик жи
ҳ
атдан бош
қ
аришни бир 
қ
атор 
методлари мавжуд. Биро
қ
бу методлар бир бутун 
технология 
сифатида 
намоён 
бўлиши, 
ў
қ
увчиларнинг ривожланиши билан бо
ғ
ли
қ
бўлган 
маданият даражасида акс этиши лозим. 

---

Бунинг учун ў
қ
итувчи нафа
қ
ат ташхислаш, масла
ҳ
ат 
бериш, тузатиш методларини эгаллаши, балки 
муаммоли вазиятларни та
ҳ
лил этиш 
қ
обилиятига эга 
бўлиши лозим. У ў
қ
увчиларнинг фаолиятларини 
дастурлаштириши 
ва 
режалаштириши 
лозим. 
Бундай 
режалар 
ў
қ
увчилар 
олдида 
турган 
муаммоларни ечишга йўналтирилтирилиши талаб 
этилади. 

---

Таълимнинг турли бос
қ
ичларида ў
қ
увчиларнинг 
педагогик 
қ
ўллаб-
қ
увватлаш 
вазифалари 
турличадир. 
Масалан, 
мактабгача 
таълим 
муассасаларида болаларни мактабга тайёргарлигини 
ташхислаш ор
қ
али улар фаолиятида мавжуд бўлган 
камчиликлар тузатилади. Бошлан
ғ
ич синфларда эса, 
ў
қ
увчиларнинг ў
қ
ув-билув фаолиятига киришишга 
тайёргарлик даражалари ани
қ
ланади.

---

Бунинг учун ў
қ
увчиларни 
қ
ўллаб-
қ
увватлаш 
ор
қ
али, 
уларнинг 
мактабга 
мослашиши 
таъминланади, ў
қ
ув фаолиятига бўлган 
қ
изи
қ
ишлари 
орттирилади, 
таълимга 
бўлган 
қ
изи
қ
ишлари 
ривожлантирилади. 5-9 синфларда эса, педагогик 
қ
ўллаб-
қ
увватлаш ор
қ
али ў
қ
увчилар янги ў
қ
ув 
шароитларига кўниктирилиши натижасида янги 
ў
қ
ув 
шароитларига 
мослашиш 
жараёнлари 
тезлаштирилади, ўзларининг шахсий муаммоларини 
ҳ
ал 
қ
илишга одат-лантирилади, ижтимоийлашув 
муаммоларини ечишга кўмаклашилади.

---

Мактаб ми
қ
ёсида ў
қ
увчиларни 
қ
ўллаб-
қ
увватлаш 
жараёнига 
ў
қ
итувчи-лар, 
психологлар, 
мактаб 
ра
ҳ
барияти, ижтимоий педагоглар бирдай иштирок 
этишлари лозим. Бу жараёнга педагогик жамоа 
аъзолари 
ў
қ
увчиларнинг 
хул
қ
атворидаги 
камчиликларни бартараф этишга йўналтирилган 
махсус дастур асосида иш олиб боришлари керак. 

---

Модернизацилашган таълим жараѐнида 
ўқувчиларнинг педагогик қўллаб-қувватлашнинг 
қуйидаги йўналишларини амалда татбиқ этишлари 
лозим:

Ўқитувчилар, руҳшунослар ўқувчиларни педагогик 
қўллаб-қувватлашга йўналтрилган алоҳида дастурларни 
тузишга иштирок этишлари; 

ўқувчиларни педагогик қўллаб-қувватлашнинг қулай 
шаклларини излаб топиш ва қўллашда синф раҳбарлари, 
фан ўқитувчилари ва мактаб психологи фаол ҳамкорлик 
қилишлари; 

ўқув-тарбия жараѐнида ўқитувчилар ўқувчиларнинг 
шахсий ривожланишлари, атрофдагилар билан ишчан 
мулоқотга киришишлари, ҳамкорлик қилишлари, мустақил 
фаолият кўрсатишлари, танқидий фикрлаш кўникмаларини 
эгаллашлани, салбий кўринишдаги ижтимоий таъсирларни 
бартараф этишларига кўмаклашадиган тренингларни 
ташкил қилишлари лозим. 

---

Бошқарув фаолиятининг самарадорлиги нималарга 
боғлиқ
Раҳбарлик - одамларга мақсадли таъсир ўтказишга 
қаратилган, уларнинг хулқини тартибга солиш билан 
боғлиқ бўлган бошқарувнинг таркибий қисмидир. 
Бошқарув 
тушунчаси, 
“раҳбарлик” 
тушунчасига 
қараганда анча кенг тушунчадир. Раҳбар бошқарув 
фаолиятига доир функцияларни бажаради: пед 
жамоанинг илмий-методик фаолияти мақсадларини 
аниқлайди 
ва 
шакллантиради., 
шу 
фаолиятни 
режалаштиради, 
рағбатлантириш 
чоралари 
ва 
усулларини белгилайди, уни назорат қилишни амалга 
оширади ва ҳ,к. 

---

Ўз навбатида раҳбар жамоада ўз ўрнига эга бўлиб, у 
билими, илмий дунѐқараши, пед ходимлар билан ўзаро 
муносабатлар, мақсадга интилиш, ижтимоий хулқ ва 
бошқаларда намуна бўлиши зарур, бундан жамоанинг 
ҳар бир аъзоси ўзига хос таъсирланади.

---


Таълим 
муассасасининг 
бошқарув 
фаолиятинг 
самарадорлиги – бу бошқарув қонуниятлари, усул ва 
методлари ҳамда инновацион технологияга асосланган 
бошқарув фаолияти асосида ташкил этилган таълим-
тарбия жараѐнининг натижавийдлиги ҳисобланади.

---


Таълим муассасасини бошқариш самарадорлиги 
ўқувчиларнинг фанлар бўйича олган билимлари, 
замонавий техника ва технологиларияни ўрганиши, 
интеллектуал қобилиятнинг шаклланиш даражасини 
ҳамда ўқитувчи ва пед ходимларнинг билим, кўникма 
ва малакалари, шунингдек, пед маҳорати ва касбий 
қобилиятларининг 
ривожланиш 
даражаларининг 
ўсишини белгилайди. 

---

Таълим 
муассасаси 
раҳбарининг 
бошқарув 
фаолиятида самарадорликни ривожлантириш учун 
бажарилиши 
шартлар: 
зарур 
бўлган

Таълим тизимини бошқариш жараѐнига, инновацион 
тузилишга эга бўлган мураккаб пед тизим сифатида 
ѐндашиш; 

Раҳбарнинг бошқарув маданияти, шахслараро муносабатлар 
ҳамда тарбиявий муносабатларни илмий асосланган 
тамойиллар асосида шакллантириш; 

Таълим муассасасининг инновацион фаолияти жараѐнида 
раҳбарнинг касбий маҳорати ва ўзи ҳақидаги фикрларига 
илмий ѐндашиш; раҳбар томонидан бошқарув фаолиятининг 
таҳлилий йўналиши, пед тизимни концептуал ва дастурий 
бошқаришни ўзлаштиришини амалга ошириш; 

Таълим муассасасини бошқариш жараѐнида инновацион 
ѐндашувларнинг натижалари натижалари бўйича тескари 
алоқани йўлга қўйиш. 

---

Мактаб раҳбарлари бошқарув фаолиятини 
такомиллаштиришда қуйидаги талабларни инобатга олиш 
зарур: 

Бош
қ
арув фаолияти ва унинг 
ҳ
у
қ
у
қ
ий асосларини, 
иш ва
қ
тини та
қ
симлаш ва ундан самарали 
фойдаланиш; 

Муассасанинг ривожланишидаги умумий 
қ
онуниятлар, персонални бош
қ
ариш сирларини 
билиш ва стратегик тафаккурга эга бўлиш; 

Бош
қ
арувнинг функционал жи
ҳ
атларини 
ўзлаштириш, мотвлар билан боли
қ
омилларни 
бош
қ
ариш (моддий ва ижтимоий-психологик 
ра
ғ
батлантириш тизимини яратиш); 

---


Самарали ме
ҳ
нат ва ишга бўлган ташаббус-ижодий 
муносабатни шакллантириш,ма
қ
садга 
эришишдажамоа ва шахс э
ҳ
тиёжларини 
ҳ
исобга 
олиш, дам олиш ва
қ
тидан унумли фойдаланиш 
имкониятларини яратиш; 

Муассасада со
ғ
лом ижтимоий-психологик вазият, 
шахслараро ва гуру
ҳ
лараро энг ма
қ
бул ало
қ
аларни 
вужудга келтириш ва 
қ
ўллаб-
қ
увватлаш;

Педагоглар ва бош
қ
а ходимларнинг биргаликда 
амалга оширадиган ме
ҳ
нат натижаларидан 
уларнинг тенг даражада 
қ
они
қ
иш 
ҳ
осил 
қ
илишига 
эришиш; 

---


Раҳбарлик услубларини вазиятга боғлай билиш ва 
улардан 
корпоратив 
фойдаланиш, 
мактаб 
бошқарувини 
ички 
ва 
ташқи 
ўзгаришларга 
мослаштириш; 

Бошқаришнинг 
инновацион 
технологияларини 
лойиҳалаштириш ва амалиѐтга тадбиқ этиш. 

---