Замонавий психология муаммолари

Биринчи йўналиш вакиллари шахсни унинг муносабатлари тизимига мос бўлган ижтимоий хулқининг адекват ахборот-йўналтирувчи асосининг шаклланиши ва мавжуд бўлишини қийинлаштирадиган ёки унга тўсқинлик қиладиган салбий ахборот босимларидан ҳимояланганлик ҳолатини ўрганди. Бундай ахборот хуружлари одатда одамнинг психик ҳолати ва психик харктеристикасини ўзгартиришга, ҳулқини бутунлай қайта қуришга қобил бўлади.
Иккинчи йўналиш вакиллари шахс манфаатлари ҳимояланганлигини унинг конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларини амалга ошириши, ақлий, жисмоний ва маънавий тараққиётида шахсий хавфсизлигининг таъминланиши, турли ижтимоий объектлар ва жамиятдаги ахборот муҳити томонидан одам психикасига ахборот босими ўтказадиган хатарлардан сақлаш сифатида ўрганади.
Шундай қилиб, турли тадқиқотчиларнинг ахборот-психологик хавфсизлик муааамосига қарашларини умумлаштириб хулоса қилиш мумкинки, бу тушунча одам хулқининг адекват ахборот-йўналтирувчи асосининг шаклланиши ва мавжуд бўлишини, ўз-ўзига адекват муносабатни, шахснинг шахсий бир бутунлигини сақлашни ҳисобга олган ҳолда мослашиб мавжуд бўлиши ва ривожланишини белгилаб берувчи омил бўлиб ҳисобланади. Ўз-ўзидан ахборот-психологик хавфсизлик шахснинг унинг психик хусусиятлари ва психик ҳолатини ўзгартиришга қодир бўлган, хулқини модификация қиладиган салбий ахборот хуружларидан барқарор ҳимояланганлик ҳолатини, шахснинг ахборот босимида ўз шахси қурилмасини ташкил қилувчи тизимларни ва асосий психологик сифатларини сақлашга қобиллигини англатади.
Тан олиш керак, хозирги шароитда шахсда айнан шу сифатларни шакллантириш осон вазифа эмас. Чунки шахсга босим ўтказадиган ахборот оқими ва унинг хажми кундан-кун кучайиб бормоқда, босим ўтказишнинг шакл ва усуллари тобора токомиллашиб бормоқда, ахборотдан ғараз мақсадларда фойдаланишга мойиллик ортиб бормоқда. Ахборотнинг йўлини тўсиб қўйиш эса тескари самарага сабаб бўлиши, миш-мишлар ва ваҳиманинг кучайишига сабаб бўлиши мумкин. Шунинг учун бундай шаритда истисносиз барча жамият аъзоларини содир бўлаётган воқеа ходисалар ва уларнинг моҳияти хақида “олдини олиб” хабардор қилиб бориш, ҳар қандай ташқаридан узатилаётган маълумотнинг албатта маълум мақсад кўзлашини ва бундай маълумот реалликни адекват акс эттирмаслигини англатиш ва энг муҳими бундай тадбирларни керак бўлганда эмас, доимий, мунтазам “ахборотга қарши эмлаш” шаклида амалга ошириш зарур.


[ОКОЗ: