35
ишлари олиб борилади. тик йулак эса шлюз билан иш хонасини узаро боглайди.
Шлюз мосламаси жойлашган хона тик йулакни ташки хаво таъсиридан ажратиб
туради. Иш хонасининг деворлари остки кисми пастлашувчи кудуклардаги каби
уткирлашган булади.
Кессон пойдевори куриш жараёни. Кессон пойдевори куйидаги тартибда
урнатилади. Сикилган хаво узатувчи (компрессор) асбоб 6 дан (5-расм) махсус
кувур 7 оркали иш хонасига сикилган хаво уз босими таъсирида иш хонасидаги
сувни сикиб чикара бошлайди.
Босим микдори ташки сув босимидан ортик булганда иш хонасидан сув
бутунлай сикиб чикарилади. Шундан сунг ишчилар иш хонаси ичига тушиб,
ундан грунтни казий бошлайдилар. Казиб олинган
грунт ташкарига тик йулак
ва шлюз оркали узатилади. Шу билан бир ватда кессон томида алохида
ишчилар кессон усти пойдеворини тиклай бошлайдилар ва унинг огирлиги
натижасида кессон аста-секин пасайиб боради. Бу ишлар лойихада курсатилган
чукурликка етганда тухтатилиб, иш хонаси ва тик йулак бетон ёки бирон бошка
ашё билан тулдирилади. Бундаги асосий камчилик ишчиларнинг юкори босим
остида ишлашидир.
4-расм. Кессон пойдеворини урнатиш.
1-кессон; 2-ишхонаси; 3-кессон устки пойдевори; 4-тик йулак; 5-шлюз
устахонаси; б-сикилган хаво узатувчи асбоб жойлшаган бино; 7-сикилган хаво
узатувчи кувур.
Кессон хар 10 м пастга туширилганда иш хонасидаги босим 1 атм.га
ошади.
Кессон чукурлиги 39 м га етганда босим 3.9 атм.га тенг булади. Бу
эса
инсон учун чегаравий кийматдир. Бундан Кессон чукурлиги 40 м гача булиши
мумкин деган хулоса чикади.
Иш хонасидаги босим Р<1.3 атм булганда ишчиларда "кессон" касаллиги
сезилмайди.
Р<1.3 атм. булганда иш схемаси 5 с 20 мин ташкил этиши, Р=3,5-3.9 атм
булганда эса 2 с 40 минутни ташкил килиши керак.
36
Кессон пойдеворига таъсир этувчи кучдар. 5-расмда кессон пойдеворнинг
пастлашувига таъсир этувчи кучларнинг чизмаси курсатилган. Бунда G -кессон
огирлиги; f-грунтнинг кессон сирти юзасига булган ишкаланиш кучи; R
s
-
грунтнинг кессон девори остки кисмига булган каршилиги; Р
0
-иш
хонаси
томига нисбатан хаво босими.
Одатда, бу кудуклар куйидаги нисбатда таъсир этиши мумкин:
Бунда кессон уз огирлиги таъсирида пасайиб боради.
G=f+R
s
+P
0
(9)
булганда кессон жойида кузгалмай туради. Унинг пасайиши учун R
s
нинг
кийматини камайтиришга турри келади:
G
s
<-Po
(8)
Бундай холда кессоннинг пасайишини таъминлаш учун хаво босимини
камайтириш йулини излаш керак.
5-расм. Кессон пойдеворига таъсир этувчи кучлар.
Темир-бетон кобиклар. Куприк устунлари
пойдеворларини чукур
жойлашган (30-50м) мустахкам грунт камламларига урнатишда хозирги вактда
диамери б м гача булган козик кобиклардан фойдаланилмокда.
Одатда улар темирбетон кувурлари шаклида диаметри d=03-3.0 м килиб
тайёрланади. Уларни грунтга махсус ускуналар ёрдамида грунтга 3-6 м
чукурликкага ботирадилар. Кейинги ботириш кобик ичидан грунт олиб
ташлангандан сунг амалга оширилади.
Диаметри d<1.2 м булган кобиклар эса грунт олиб ташланмасдан
ботирилади.
Кобикларни баландлиги 6-10 м булган
секциялар оркали ошириб
борилади.
Кобикларни арматуралаш d16-25 мм ли буйлама арматура ёрдамида
бажарилади. Девор калинлиги 12-20 см, М 400 бетондан тайёрланади.
Do'stlaringiz bilan baham: